Cù Tuấn, dịch
6-7-2023
MINSK, ngày 6 tháng 7 (Reuters) – Thủ lĩnh nổi loạn của nhóm Wagner của Nga không còn ở Belarus và không rõ liệu các chiến binh của ông ta có chuyển đến đó hay không, nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko cho biết hôm thứ Năm, đặt ra câu hỏi về thỏa thuận chấm dứt cuộc nổi dậy vào tháng trước.
Lukashenko cho biết vào ngày 27 tháng 6 rằng Yevgeny Prigozhin đã đến Belarus như một phần của thỏa thuận nhằm xoa dịu cuộc khủng hoảng, vốn đã chứng kiến các chiến binh Wagner chiếm được thành phố Rostov-on-Don ở miền nam nước Nga trong một thời gian ngắn và sau đó tiến về Matxcơva.
Nhưng Lukashenko, người môi giới thỏa thuận, cho biết hôm thứ Năm rằng Prigozhin hiện đang ở St Petersburg, thành phố thứ hai của Nga, hoặc có thể đã chuyển đến Matxcơva.
“Prigozhin không còn ở trên lãnh thổ Belarus”, Lukashenko nói trong một cuộc họp báo ở Minsk.
Lukashenko cũng cho biết câu hỏi về việc các đơn vị Wagner chuyển đến Belarus vẫn chưa được giải quyết và sẽ phụ thuộc vào quyết định của Nga và của Wagner.
“Việc họ có đến Belarus hay không, với số lượng bao nhiêu, chúng tôi sẽ tìm hiểu trong thời gian tới”, ông nói.
Những bình luận của ông nêu bật những bất ổn lớn xung quanh các điều khoản và việc thực hiện thỏa thuận đã chấm dứt cuộc binh biến, mà Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng có thể đẩy nước Nga vào nội chiến.
Binh sĩ của Prigozhin đã đi tiên phong trong phần lớn cuộc chiến ở Ukraine nhưng ông ta cũng cáo buộc giới chức hàng đầu của Nga tham nhũng và kém cỏi. Prigozhin đã thực hiện “cuộc tuần hành của công lý” vào ngày 24 tháng 6 tại Matxcơva như một sự phản đối chống lại giới lãnh đạo quân sự Nga.
CUỘC ĐIỀU TRA
Truyền hình nhà nước Nga hôm thứ Tư đã phát động một cuộc tấn công dữ dội vào Prigozhin và cho biết một cuộc điều tra về những gì đã xảy ra vẫn đang được tiến hành mạnh mẽ.
Theo dữ liệu theo dõi chuyến bay, một chiếc máy bay thương gia có liên quan đến Prigozhin đã rời St Petersburg đến Matxcơva vào thứ Tư và hướng đến miền nam nước Nga vào thứ Năm, nhưng không rõ liệu thủ lĩnh lính đánh thuê Wagner có ở trên máy bay hay không. Sau đó máy bay này đã được theo dõi bay về phía bắc một lần nữa.
Nếu Prigozhin có thể trở về Nga mà không bị trừng phạt, điều đó sẽ đặt ra những câu hỏi mới về quyền lực của Putin sau cuộc binh biến ngắn ngủi đánh dấu thách thức nghiêm trọng nhất đối với 23 năm cầm quyền của ông.
Putin nói với các nhà lãnh đạo châu Á trong tuần này rằng sự việc đã cho thấy rằng xã hội Nga đang đoàn kết hơn bao giờ hết. Điện Kremlin đã từ chối tham gia thảo luận về nơi ở hiện tại của Prigozhin.
“Không, chúng tôi không theo dõi hành động của ông ấy, chúng tôi không có khả năng cũng như mong muốn làm như vậy”, phát ngôn viên của Tổng thống Putin, Dmitry Peskov, trả lời câu hỏi của phóng viên hôm thứ Năm.
Ông xác nhận rằng việc Prigozhin đến Belarus là một trong những điều kiện của thỏa thuận. “Điều này đã được thảo luận. Cả chúng tôi và Alexander Grigoryevich (Lukashenko) đã nói về điều này”, ông nói.
Lukashenko cho biết ông đã đồng ý gặp Putin trong tương lai gần và sẽ thảo luận về tình hình Prigozhin với ông ấy. Peskov cho biết không có ngày nào được ấn định.
Ông Lukashenko nói Prigozhin “hoàn toàn tự do” và Putin sẽ không “xóa sổ ông ta”.
Lukashenko nói thêm rằng lời đề nghị cho Wagner bố trí một số binh sĩ của họ ở Belarus – một triển vọng khiến các nước láng giềng NATO lo ngại – vẫn có hiệu lực.
“Chúng tôi không xây dựng doanh trại. Chúng tôi đã cung cấp cho họ một số doanh trại quân sự cũ từng được sử dụng trong thời Xô Viết, bao gồm cả gần Osipovichi. Nếu họ đồng ý. Nhưng Wagner có một tầm nhìn khác về việc triển khai, tất nhiên, tôi sẽ không nói với bạn về tầm nhìn này”, nhà lãnh đạo Belarus nói với các phóng viên.
Lukashenko cũng cho biết ông không coi sự hiện diện của Wagner ở Belarus là một rủi ro đối với đất nước của mình và không tin rằng Wagner sẽ cầm vũ khí chống lại Belarus. Ông cho biết quân đội Belarus có thể hưởng lợi từ tính chuyên nghiệp của Wagner.
Belarus là một đồng minh thân cận của Nga và tháng trước đã bắt đầu nhận vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga mà Putin nói là nhằm ngăn chặn phương Tây khỏi những nỗ lực gây ra “thất bại chiến lược” đối với Nga.
Ông Lukashenko cho biết việc chuyển giao sẽ hoàn tất vào cuối năm nay.
Trong các bình luận gửi tới phương Tây, Lukashenko nói: “Chúng tôi sẽ không tấn công bất kỳ ai bằng vũ khí hạt nhân. (Miễn là) bạn không đụng chạm tới chúng tôi, hãy quên vũ khí hạt nhân đi. Nhưng nếu bạn gây hấn, phản ứng sẽ có ngay lập tức. Các mục tiêu đã được xác định”.