Sau cuộc tấn công bất ngờ cuối tuần qua của phiến quân Hamas khiến hơn 1000 người Israel thiệt mạng, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm thứ Tư (11/10) đã đạt được thỏa thuận với các thủ lĩnh phe đối lập, thành lập một chính phủ liên minh thời chiến hiếm hoi sẵn sàng chiến tranh với Hamas.
Văn phòng Thủ tướng Benjamin Netanyahu cho biết, Israel sẽ thành lập một “nội các quản lý chiến tranh” gồm 3 thành viên. Các thành viên gồm có ông Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và cựu Bộ trưởng Quốc phòng và hiện là lãnh đạo phe đối lập Benny Gantz.
Ngoài ra, Bộ trưởng Các vấn đề Chiến lược Ron Dermer và cựu Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel Gadi Eizenkot sẽ đóng vai trò quan sát viên.
Theo quy định khẩn cấp của chính phủ, trong thời gian chiến tranh, chính phủ lâm thời không được đề xuất bất kỳ dự luật hay quyết định nào của chính phủ mà không liên quan đến việc tiến hành chiến tranh, và việc bổ nhiệm tất cả các quan chức cấp cao sẽ tự động kéo dài trong thời gian chiến tranh.
Theo Reuters, sau khi tổ chức Hồi giáo Hamas mở cuộc đột kích vào ngày 7/10, thủ lĩnh phe đối lập chính, cựu Thủ tướng Yair Lapid và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Gantz đã tuyên bố về nguyên tắc đã đồng ý gác lại những khác biệt chính trị để cùng tham gia một chính phủ liên hiệp.
Người phát ngôn của Đảng Đoàn kết dân tộc của ông Benny Gantz cho biết lạc quan về “tin tốt” rằng đảng này sẽ hợp tác với ông Netanyahu để thành lập chính phủ khẩn cấp, nhưng không nói rõ hơn về các điều khoản.
Chính phủ của ông Netanyahu đã chính thức tuyên chiến với các phần từ vũ trang Hamas ở Dải Gaza vào ngày 8/10, điều này thể hiện sự leo thang lớn của cuộc xung đột và khởi động cuộc phản công quân sự quy mô lớn của Israel chống lại Hamas.
Theo Đài Phát thanh Quốc tế Pháp (RFI) đưa tin, vài phút sau khi thỏa thuận khẩn cấp của chính phủ được chính thức hóa, ông Benny Gantz đã viết trên X (Twitter): “Israel là ưu tiên hàng đầu”. Cựu tư lệnh quân đội Benny Gantz, người nổi bật trong cuộc chiến kéo dài 50 ngày ở Gaza chống lại Hamas năm 2014, từng giữ chức bộ trưởng quốc phòng từ năm 2020 đến năm 2022.
Tuyên bố của chính phủ khẩn cấp cũng cho biết, 5 thành viên thuộc đảng trung hữu của ông Benny Ganz sẽ được bổ nhiệm làm bộ trưởng, nhưng sẽ không giữ các nhiệm vụ cấp bộ trưởng thực tế.
Ngoại giới cho rằng việc thành lập chính phủ liên minh đồng nghĩa với việc Israel đã thể hiện sự thống nhất và khả năng lãnh đạo chính trị trước các cuộc tấn công của Hamas. Nhưng một chính phủ lâm thời sau khi mở rộng có thể làm suy yếu ảnh hưởng của ông Netanyahu trong việc xây dựng các kế hoạch tác chiến.
Israel hiện đã giành lại quyền kiểm soát biên giới Gaza và có thể tiến hành một cuộc tấn công trên bộ vào Dải Gaza do Hamas kiểm soát bất cứ lúc nào.
Trí Đạt (t/h)