Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) tuyên bố rằng với tư cách là thành viên ICC, Mông Cổ có nghĩa vụ bắt giữ Tổng thống Nga Vladimir Putin khi ông đến thăm quốc gia này.
Được biết, Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến thăm Mông Cổ vào ngày 3/9. Về lý thuyết, điều này có thể khiến nhà lãnh đạo Nga đối mặt với nguy cơ bị bắt theo lệnh của ICC vì Mông Cổ công nhận thẩm quyền của tòa án.
“Tất cả các quốc gia đã ký Quy chế Rome có nghĩa vụ hợp tác theo Chương IX. Trong trường hợp không hợp tác, các thẩm phán của ICC có thể đưa ra kết luận về vấn đề đó và thông báo cho Hội đồng các quốc gia thành viên. Sau đó, Hội đồng sẽ thực hiện bất kỳ biện pháp nào được cho là phù hợp”, người phát ngôn ICC Fadi el-Abdallah nói hôm 30/8.
Quy chế Rome là một hiệp ước quốc tế thành lập ICC được Mông Cổ ký vào năm 2002. Quy chế này cũng quy định các trường hợp miễn trừ khi việc bắt giữ ai đó sẽ “vi phạm nghĩa vụ hiệp ước” với một quốc gia khác hoặc vi phạm “quyền miễn trừ ngoại giao của một người hoặc tài sản của một quốc gia thứ ba”.
Bộ Ngoại giao Ukraine hôm qua cũng kêu gọi Mông Cổ hoàn thành nghĩa vụ theo Quy chế Rome, bắt giữ Tổng thống Putin khi ông đến thăm.
Tháng 3 năm ngoái, ICC đã phát lệnh bắt Tổng thống Vladimir Putin và Ủy viên của Tổng thống Nga về quyền trẻ em Maria Lvova-Belova với cáo buộc “trục xuất bất hợp pháp trẻ em và di chuyển bất hợp pháp trẻ em từ lãnh thổ Ukraine sang Nga”.
Nga coi lệnh bắt giữ của ICC với Tổng thống Putin là “vô hiệu và không thể chấp nhận được”. Nga đã ký Quy chế Rome về ICC vào năm 2000, nhưng chưa bao giờ phê chuẩn để trở thành thành viên của ICC và cuối cùng rút lại việc ký kết vào năm 2016.
Về lý thuyết, 123 quốc gia thành viên ICC có nghĩa vụ thực thi lệnh bắt giữ nếu Tổng thống Putin đặt chân lên lãnh thổ những nước này. Tuy nhiên, việc thực thi hay không tùy thuộc vào mỗi quốc gia với những lý do khác nhau.
Chuyến thăm Mông Cổ vào tuần tới sẽ là chuyến thăm đầu tiên của ông Putin đến một quốc gia thành viên ICC kể từ khi tòa án này phát lệnh bắt giữ nhà lãnh đạo Nga.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm qua cho biết, Tổng thống Putin không lo ngại Mông Cổ có thể bắt giữ ông theo lệnh của ICC.
“Chúng tôi có mối quan hệ tuyệt vời với những người bạn Mông Cổ”, ông Peskov nói. Ông tiết lộ thêm, tất cả các vấn đề liên quan đến chuyến thăm của ông Putin đã được “giải quyết riêng”.
Hãng tin RT dẫn các nguồn thạo tin cho hay rằng chủ nhân Điện Kremlin đã nhận được đảm bảo từ chính phủ Mông Cổ rằng sẽ không có bất cứ việc bắt giữ nào.
Phan Anh