Nhã Duy
19-10-2025
Đêm qua, cuối ngày diễn ra cuộc biểu tình “No Kings”, Sở Cảnh sát Austin tại Texas đã đăng lên mạng xã hội lời cảm ơn những người biểu tình và ban tổ chức đã có một cuộc tuần hành ôn hòa và an toàn, không để xảy ra vụ bắt giữ nào.
Đó cũng là báo cáo tại các cuộc tuần hành quy mô với hàng trăm ngàn người tham gia tại vài thành phố lớn như Washington DC, New York, Chicago, Boston… Ban tổ chức cho biết, có khoảng bảy triệu người dân Mỹ đã tham gia 2,700 cuộc biểu tình trên 50 tiểu bang và các vùng lãnh thổ Hoa Kỳ, quy mô và thu hút đông đúc người biểu tình hơn cả hồi tháng Sáu với khoảng năm triệu người.
Những người biểu tình cho biết họ tham gia bởi trách nhiệm công dân và tinh thần yêu nước mà họ đã từng tuyên thệ từ những ngày còn học tiểu học hay khi nhập tịch, nếu là di dân.
Khi hàng triệu người tham gia với cùng mục đích, cuộc tuần hành cho thấy nhiều người dân đã có cùng một mối quan tâm và bất mãn trước hiện trạng xã hội và họ không đơn độc trong tiếng nói phản kháng của mình. Đó là quyền hiến định được hiến pháp Hoa kỳ bảo vệ, là thông điệp của người dân gởi đến chính phủ và những nhà lập pháp, buộc họ thay đổi chương trình nghị sự phù hợp với ý kiến người dân hơn.
Ở phía ngược lại, từ cấp chính phủ cho đến vài lãnh đạo phía Cộng hòa tại Quốc Hội Hoa kỳ đã tuyên bố các cuộc biểu tình chỉ tạo sự bất ổn hay là một thái độ “ghét bỏ nước Mỹ”. Tuy nhiên, phủ nhận phản ứng lẫn đòi hỏi chính đáng của người dân vốn là thái độ vô trách nhiệm của những chính phủ cùng cấp lãnh đạo quốc gia.
Ở quan điểm cá nhân, một số người còn đưa thuyết âm mưu vô chứng cứ là người biểu tình được trả tiền hoặc giả nước Mỹ “có vua” và độc tài thì người dân Mỹ đã không được biểu tình hoặc được tự do bày tỏ ý kiến trên mạng xã hội như hiện nay.
Suy nghĩ phổ biến nhưng đơn giản này cho thấy nhận thức và hiểu biết về dân chủ của không ít người vẫn luôn là một thách thức to lớn trong xã hội, khi họ xem nhẹ quyền hiến định và quyền công dân chính đáng của người dân lẫn của chính họ trong một xã hội dân chủ.
Cần hiểu rằng, nền tảng hiến pháp lẫn luật pháp Hoa Kỳ và các quốc gia dân chủ là bảo vệ cho người dân được tham gia biểu tình, được phép biểu đạt ý kiến mà không bị ngăn cản hay trấn áp. Họ không cần sự cho phép hay cấm đoán của bất cứ ai. Khi một kẻ lãnh đạo có xu hướng tập quyền và độc tài, những cuộc tuần hành như ngày “No Kings” vừa qua không chỉ là thái độ phản kháng tức thời của người dân Mỹ mà họ còn bảo vệ cho quyền hiến định cá nhân và cho một nền tảng dân chủ đang đối diện rủi ro ở hiện tại và trong tương lai.
Thực tế, những phong trào dân chủ trên thế giới hay ở Mỹ nói riêng đã dẫn đến quyền tự do, dân chủ và bình đẳng hơn cho mỗi người dân và tất cả những người dân sống ở các quốc gia đó. Hoặc buộc chính phủ cần thay đổi các chính sách phù hợp với quyền lợi và niềm tin của người dân trên tinh thần dân chủ và trách nhiệm hơn.
Ngày tuần hành “No Kings” tại nước Mỹ cuối tuần qua không ngoài mục đích và ý nghĩa như vậy.