- Trần Minh
Hôm Chủ nhật 3/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa sẽ hủy bỏ hiệp định thương mại giai đoạn một nếu Trung quốc không hoàn thành cam kết mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ Mỹ.
Trong buổi phỏng trao đổi với cử tri qua mạng, được ghi hình tại Đài Tưởng niệm Lincoln tại Washington, ông Trump cho rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chỉ đồng ý thỏa thuận thương mại bởi vì Mỹ có quân bài quan trọng là thuế nhập khẩu. “Ở mức tối thiểu nó là công cụ đàm phán tuyệt vời nhất mà chúng ta từng nghĩ ra nhưng lại không bao giờ sử dụng”, ông Trump nói.
Trong bối cảnh dịch bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế Trung Quốc, đã có nhiều người nhận xét rằng Bắc Kinh sẽ khó có thể hoàn thành cam kết trong thỏa thuận giai đoạn một với Mỹ.
“Chúng ta sẽ phải chờ xem chuyện gì sẽ xảy ra bởi vì những gì đã xảy ra [đại dịch]. Họ đã lợi dụng nước ta. Nay họ phải mua, và nếu họ không mua, chúng tôi sẽ hủy thỏa thuận. Rất đơn giản.” ông Trump nói.
Theo thỏa thuận thương mại giai đoạn một, Mỹ sẽ không áp thêm thuế lên 155 tỷ USD hàng Trung Quốc vốn dự định sẽ thi hành vào cuối 2019, giảm một nửa mức thuế xuống còn 7,5% cho 120 tỷ USD hàng hóa. Tuy vậy Mỹ vẫn giữ nguyên 25% thuế đánh lên 250 tỷ USD hàng xuất cảng từ Trung Quốc.
Đổi lại, Trung Quốc hứa sẽ mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa, dịch vụ Mỹ trong vòng 2 năm, trong đó có khoảng 40 tỷ đô hàng nông sản.
Cũng trong buổi phỏng vấn hôm Chủ nhật, ông Trump trả lời câu hỏi về nguồn gốc của virus corona. Trước đó, ông Trump làm dấy lên tranh luận khi tuyên bố Mỹ có bằng chứng chứng tỏ virus này bắt nguồn từ phòng thí nghiệm Vũ Hán.
“Cá nhân tôi nghĩ rằng Trung Quốc đã phạm một sai lầm kinh khủng. Họ đã cố che giấu nó. Giống như họ đã cố gắng dập tắt một đám cháy, nhưng cuối cùng không thể làm được”, ông Trump nói.
“Điều mà Trung Quốc thực sự đối xử tệ bạc với thế giới là, họ ngăn không cho người ta đến Trung Quốc, nhưng họ là không ngăn người của họ tới Mỹ và khắp nơi khác trên thế giới”.
“Bạn không thể bay ra khỏi Vũ Hán đến Bắc Kinh hoặc bất cứ nơi nào ở Trung Quốc… nhưng bạn có thể bay từ Vũ Hán, nơi mà vấn đề đầu tiên xuất hiện, tới các nơi khác trên thế giới? Chuyện đó nghĩa là gì vậy?” ông Trump nói.
Tổng thống Mỹ lý giải cách nghĩ của Trung Quốc như sau: “Trung Quốc có thể nói rằng, ‘xem nào, chuyện này sẽ có hậu quả to lớn đối với Trung Quốc, chúng ta cũng nên cho cả thế giới chịu chung vấn đề này luôn”.
Ông Trump cũng nói “một báo cáo mạnh mẽ” sẽ sớm được công bố về việc chính quyền Mỹ nghĩ “chính xác chuyện gì đã xảy ra. Và tôi nghĩ rằng nó sẽ rất có tính thuyết phục.
Chính quyền Trump đang tiến hành các cuộc điều tra về nguồn gốc của Virus trong đó Viện Virus học Vũ Hán là trung tâm của nhiều giả thuyết gây tranh cãi. Một số khác cho rằng ông Trump đang coi đây là quân bài để đánh lạc hướng sự chú ý của công luận vào các bình luận khen ngợi Trung Quốc ở giai đoạn đầu của dịch bệnh.
Hôm Chủ nhật, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói “có rất nhiều bằng chứng” cho thấy virus corona bắt nguồn từ phòng thí nghiệm Vũ Hán, nhưng cũng không nói rõ các bằng chứng này là gì.
“Tôi nghĩ rằng cả thế giới đã có thể nhìn rõ. Hãy nhớ rằng Trung Quốc có một lịch sử lây nhiễm bệnh tật cho thế giới và vận hành các phòng thí nghiệm không đạt tiêu chuẩn”, ông Pompeo nói trong một chương trình của Đài ABC.
Trong khi đó, các nguồn tin cho hay giới chức Mỹ đang xây dựng các biện pháp để bắt Trung Quốc chịu trách nhiệm cho thiệt hại mà đại dịch COVID-19 gây ra, bao gồm các chế tài, việc hủy bỏ các khoản nợ Trung Quốc và soạn thảo quy tắc thương mại mới.
Trần Minh