Một tòa án Trung Quốc đã kết án 8 năm tù một công dân Canada do thực hành một môn khí công bị Bắc Kinh cấm đoán ở đại lục. Phán quyết này cũng là một biện pháp đáp trả việc Canada cân nhắc dẫn độ một giám đốc Huawei do vi phạm lệnh trừng phạt Iran của Mỹ, theo the Globe and Mail.
Đối tượng trong phán quyết là bà Sun Qian. Bà Sun cũng tuyên bố từ bỏ quyền công dân Canada trong quá trình xét xử – một động thái được những người ủng hộ cho rằng bà đã bị ép buộc thực hiện dưới sự tra tấn và bức bách của chính quyền đại lục.
Tòa án Trung Quốc đưa ra tuyên bố trên chỉ vài tuần sau khi một thẩm phán Canada ra phán quyết chống lại giám đốc tài chính Huawei, bà Mạnh Vãn Châu – người đã bị bắt tại sân bay quốc tế Vancouver hồi cuối năm 2018 theo sau yêu cầu dẫn độ của Mỹ. Những người ủng hộ bà Sun cho rằng phán quyết hôm thứ Ba có liên hệ trực tiếp đến vụ kiện của bà Mạnh. Trước đó Bắc Kinh cũng đã bắt giữ và khởi tố hai công dân Canada khác vì tội danh gián điệp, tuy nhiên cũng bị giới quan sát đánh giá là đòn đáp trả của Bắc Kinh đối với vụ bà Mạnh.
Bà Sun, một phụ nữ gốc Hoa di cư đến Canada vào giữa những năm 2000, đã nhận tội tổ chức giáo phái để phá hoại việc thực thi pháp luật, một cáo buộc thường được dùng đối với các học viên Pháp Luân Công, một môn khí công theo nguyên lý Chân-Thiện-Nhẫn rất phổ biến ở Trung Quốc do hiệu quả chữa bệnh kỳ diệu và nâng cao nền tảng tinh thần nhưng sau đó đã bị chính phủ cấm đoán và đàn áp do lo ngại ảnh hưởng đến sự thống trị của Bắc Kinh.
Bà Sun bắt đầu tập luyện Pháp Luân Công vào năm 2014 và ghi nhận các cải thiện rõ rệt về sức khỏe.
Cô Sun đã bị kết án gần 3 năm rưỡi tù sau khi bị bắt. Bị cấm mời luật sư riêng của mình tại tòa, cô Sun xuất hiện với một luật sư do tòa chỉ định và đã “tự nguyện từ bỏ quyền công dân Canada cũng như quyền kháng cáo”, theo ông Xie Yanyi, một nhân sĩ bảo vệ nhân quyền người Trung Quốc đã theo sát vụ việc.
Cô Sun từng nói với một luật sư rằng cô đã bị tra tấn tinh thần trong tù và bị xịt hơi cay trong khi bị giam giữ. Tại một phiên tòa vào tháng 9/2018, cô tuyên bố mình không làm gì phạm luật và mô tả những sự ngược đãi trong tù khi bị bắt giam.
Hai tháng sau, cô viết một bức thư nói rằng cô đang trong quá trình nhận tội và không còn muốn gặp luật sư của mình.
Ông Xie đã bày tỏ nghi ngờ bà Sun đã hành động như vậy một cách tự nguyện.
Ông nói rằng bà đã bị đe dọa, lừa dối và tước đoạt tự do, dựa trên quyết định của bà trong việc thú tội, chọn một luật sư do tòa chỉ định, từ bỏ kháng cáo và từ bỏ quyền công dân Canada. “Tất cả những điều này đều trái với lẽ thường tình và chỉ đơn thuần là kết quả của việc bà ấy bị tước đoạt tự do ý chí”, ông Xie nói.
Li Xun, chủ tịch Hiệp hội Pháp Luân Đại Pháp Canada, đã lên án phán quyết của Bắc Kinh và yêu cầu trả tự do cho bà ngay lập tức.
“Cuộc đàn áp Pháp Luân Công vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc và các công ước nhân quyền quốc tế khác. Nó cũng vi phạm hiến pháp và luật pháp Trung Quốc [về quyền tự do tín ngưỡng của người dân]”.
Ông Li nhấn mạnh bà Sun “đã phải chịu đựng dưới bàn tay của Đảng Cộng sản Trung Quốc tà ác trong hơn ba năm”, và kể lại những sự ngược đãi đối với bà. “Bà đã bị giam giữ bất hợp pháp, bị tra tấn về thể xác và tinh thần khi bị xiềng xích, còng tay vào một chiếc ghế thép, xịt hơi cay vào mặt và bị tẩy não thời gian dài”.
“Canada tiếp tục theo dõi chặt chẽ trường hợp của bà Sun và giới chức Canada đang cung cấp dịch vụ lãnh sự cho bà và gia đình”, bà Kirtyna Dodds, phát ngôn viên Bộ các Vấn đề Toàn cầu Canada, một cơ quan trực thuộc Bộ Ngoại giao Canada, nói.