- Lê Tiểu Thái
Lưu vực Trường Giang Trung Quốc thời gian gần đây xảy ra mưa lớn gây nhiều thảm họa lũ lụt, tại tỉnh Giang Tây, mực nước các sông hồ trong huyện Bà Dương tăng mạnh, toàn huyện có 14 đê chống lũ xuất hiện hiện tượng tràn đê. Tối ngày 9/7, 15 thôn làng ở huyện Phàn Dương bị nhấn chìm, hơn 10.000 người dân phải sơ tán khẩn cấp, tỉnh Giang Tây cũng đã nâng cấp độ ứng cứu khẩn cấp lũ lụt lên cấp 1 – cấp cao nhất.
Theo thông tin từ Cục khí tượng Trung Quốc, từ ngày 29/6 tới nay, khu vực phía bắc tỉnh Giang Tây xuất hiện nhiều đợt mưa, 14 huyện (thị) có lượng mưa đo được đạt mức cao kỷ lục mới. Lượng mưa đo được trên toàn tỉnh bình quân là 190mm, nhiều gấp 1,6 lần so với mọi năm, cao thứ hai trong cùng thời kỳ trong lịch sử. Lượng mưa đo được ở phía bắc tỉnh Giang Tây có lượng mưa phổ biến ở mức 300mm, thành phố Nam Xương, thành phố Ưng Đào, thành phố Thượng Nhiêu và thành phố Cửu Giang có lượng mưa đo được lần lượt là 412,3mm, 347mm, 242,3mm và 336,8mm, đều đạt mức cao nhất trong lịch sử trong cùng thời kỳ; thành phố Cảnh Đức Trấn có lượng mưa 354,5mm, cao thứ 3 trong cùng các thời kỳ trong lịch sử. Bộ phận huyện (thị) phía bắc và phía đông Giang Tây có lượng mưa đứng thứ 3 trong lịch sử, trong đó có 12 huyện như Đức Hưng, Nam Xương, Vạn Niên, v.v, lượng mưa đều đạt mức cao kỷ lục so với cùng thời kỳ trước đây.
Do ảnh hưởng của mưa, khu vực hồ Bà Dương xuất hiện mực nước vượt mức cảnh báo. Lúc 11 giờ tối ngày 6/7, hồ Bà Dương xảy ra tình trạng nước sông chảy ngược vào; lúc 7 giờ sáng ngày 9/7, mực nước ở trạm Hồ Khẩu của hồ Bà Dương đạt 21,01m, vượt mức cảnh báo 1,51m. Toàn tỉnh Giang Tây có 34 con sông có mực nước vượt mức cảnh báo, sông Xương Giang, sông Lạc An xuất hiện lũ, toàn bộ tuyến sông Nhiêu, sông Tu đều có mực nước vượt cảnh báo; trong đó trạm Thạch Môn Nhai và trạm Hạo Sơn trên sông Tây, trạm Trúc Lĩnh trên sông Đông (trên nhánh sông Xương Giang), đều có mực nước lũ cao kỷ lục, sông Dương Tử, sông Thái Bình đều có mực nước lũ lớn vượt mức điều tra trong lịch sử.
Theo báo Đô thị Phương Nam tại Trung Quốc đưa tin, tối ngày 8/7, đê Vấn Quế huyện Bà Dương tỉnh Giang Tây bị vỡ gây thảm họa nhấn chìm khoảng 15.000 mẫu ruộng tại địa phương. Đến ngày 9/7, mực nước đê Trung Châu huyện Bà Dương lên đến 23,9m, vượt mức cảnh báo 3,89m; mực nước sông Cổ Huyện bên ngoài đê Trung Châu cao 23,43m, vượt mức cao nhất năm 1998 là 0,25m.
Do bị ngập nước trong thời gian dài, cộng thêm chất đất thân đê kém, khoảng 9 giờ tối ngày 9/7 đã xảy ra vỡ đê Trung Châu, đoạn bị vỡ dài khoảng 100m, khiến cho 15 thôn bị nhấn chìm, nước lũ nhấn chìm cả nóc nhà.
Theo người phụ trách của Cục Thủy lợi huyện Bà Dương chứng thực, đến ngày 10/7, huyện Bà Dương đã nhận được báo cáo có 136 khu vực có tình hình nguy hiểm, chủ yếu là tràn đê, sụt đê, thủng đê. Trong đó có 14 đê xuất hiện hiện tượng tràn.
Xét tình hình lũ lụt gay go, Cục Thủy văn thuộc Ủy ban Thủy lợi Trường Giang đã phát “cảnh báo lũ màu đỏ” đối với đoạn sông gần cửa sông của hồ Bà Dương và khu vực hồ Bà Dương, đồng thời cho biết nhiều nơi có mức nước lũ vượt mức cảnh báo, trong vài ngày tới vẫn sẽ có mức tăng từ 0,5 – 1m. Cơ quan phòng chống lũ lụt tỉnh hôm 11/7 đã quyết định nâng mức ứng phó khẩn cấp lũ lụt từ cấp 2 lên cấp 1 – cấp cao nhất.
Thông tin từ chính quyền trấn Giang Châu thuộc thành phố Cửu Giang cho biết, đến 8 giờ tối ngày 10/7, mực nước trên đoạn qua thành phố Cửu Giang của sông Trường Giang đạt mức đặc biệt cao là 21,98m, vượt mức cảnh báo là 2,48m, trong thời gian tới trung và hạ lưu Trường Giang vẫn sẽ tiếp tục có mưa lớn, mực nước sẽ tiếp tục dâng cao.
Cầu Thái Hồng 800 năm tuổi tại trấn Thanh Hoa, huyện Vụ Nguyên (thành phố Thượng Nhiêu, Giang Tây) hiện đã bị nước lũ cuốn trôi mặt cầu giữa trụ cầu thứ hai nối với bờ phía đông. Chính quyền địa phương đã phát đi “Lệnh Thái Hồng”, kêu gọi người dân nếu phát hiện đoạn gỗ cầu bị nước cuốn trôi, hãy kịp thời liên hệ với Cục văn vật huyện Vụ Nguyên.
Theo cơ quan Ứng cứu khẩn cấp tỉnh Giang Tây, thống kê đến 10 giờ tối ngày 10/7, nước lũ đã đến 10 khu vực như thành phố Nam Xương, Cảnh Đức Trấn, Thượng Nhiêu, v.v và Tân Khu Cám Giang, 4,398 triệu người tại 95 huyện (thị, khu, bao gồm khu chức năng) bị ảnh hưởng, 352.000 người chuyển đi nơi khác và cần bố trí nơi ở khẩn cấp, diện tích cây trồng nông nghiệp bị ảnh hưởng lên đến 387,4 ha, diện tích mất trắng lên đến 58,7 ha, thiệt hại kinh tế trực tiếp là 4,9 tỷ nhân dân tệ.
Đáng chú ý là, chỉ trong ngày 11/7, tỉnh Giang Tây đã phát đi 64 tín hiệu cảnh báo và dự báo thiên tai khí tượng, do đó tình hình thảm họa tại địa phương này cũng được ngoại giới chú ý.
Lê Tiểu Thái