- Trần Minh
Thời Báo Hoàn Cầu, tờ báo nhà nước Trung Quốc vừa có bài cảnh báo rằng Bắc Kinh có thể bán tháo trái phiếu chính phủ Mỹ để đáp trả các biện pháp trừng phạt của Washington trong bối cảnh căng thẳng hai bên leo thang.
“Trung Quốc có thể giảm dần số nợ của chính phủ Mỹ đang nắm giữ xuống còn khoảng 800 tỷ USD dưới điều kiện bình thường”, Xi Jungyang, giáo sư Đại học Tài Chính và Kinh tế Thượng Hải được tờ báo dẫn lời nói. Ông Xi không cho biết thêm về thời gian mà ông đoán Bắc Kinh có thể tiến hành việc này.
Quan hệ Mỹ-Trung đang ở mức tồi tệ nhất kể từ chiến tranh Lạnh. Hành động của hai bên cho thấy mối quan hệ này có thể còn xấu hơn.
“Nhưng tất nhiên, cực chẳng đã, Trung Quốc có thể bán tất cả trái phiếu Mỹ, chẳng hạn nếu xảy ra xung đột quân sự”, ông Xi nói thêm.
Trung Quốc không công bố số liệu về kho trái phiếu Mỹ của mình. Nhưng theo số liệu mới nhất từ Bộ Tài chính Mỹ, Trung Quốc là chủ nợ lớn thứ 2 của Mỹ trên thế giới (sau Nhật Bản), nắm giữ khoảng 1.074 tỷ USD trái phiếu Kho bạc vào tháng 6. Số nợ này đã giảm từ mốc 1.083 tỷ USD trong tháng trước.
Theo SCMP, từ lâu nội bộ Trung Quốc đã tranh luận xem có nên dùng khả năng của một chủ nợ lớn để làm rối loạn nền kinh tế Mỹ hay không. Nay việc Mỹ đe dọa trừng phạt tài chính và rủi ro giới chức Trung Quốc bị Mỹ tịch thu tài sản khiến cho cuộc tranh luận này sôi nổi hơn.
Trung Tâm Nghiên cứu Phát triển Trung Quốc, một viện thuộc Hội đồng Nhà nước Trung Quốc, trong tuần cảnh báo Washington có khả năng đóng băng khoản nợ mà Trung Quốc đang nắm giữ nếu hai bên đi đến đối đầu toàn diện.
Việc Trung Quốc giảm lượng trái phiếu xuống còn 800 tỷ đô nghĩa là cắt giảm 25% nợ đảm bảo của Mỹ. Các nhà phân tích nói đây là biện pháp cực đoan, thường được gọi là “lựa chọn hạt nhân”, do việc bán lượng lớn trái phiếu Mỹ ra thị trường cũng gây thiệt hại của Trung Quốc tương đương với Mỹ.
Trong năm nay, Trung Quốc liên tục giảm số lượng trái phiếu kho bạc Mỹ. Nhưng theo Reuters, đây có thể chỉ là động thái đe dọa bởi Trung Quốc chưa chắc đã bán các trái phiếu này mà chỉ chuyển cho bên khác giữ hộ.
Hồi tháng Sáu, Trung Quốc bán 9,3 tỷ USD giá trị trái phiếu Mỹ, theo số liệu từ Bộ Tài chính Hoa Kỳ. Trong vòng 12 tháng, số trái phiếu Mỹ trong kho dự trữ Trung Quốc giảm 3,5%. Ngoài ra, tỷ lệ đồng USD trong kho dự trữ ngoại hối của Trung Quốc cũng giảm xuống còn 58% vào cuối năm 2015, từ mức 79% năm 1995.
Trung Quốc vẫn nắm giữ một lượng lớn đồng đô la Mỹ và các tài sản được định giá bằng đô la. Kho dự trữ ngoại hối của nước này có 3.154 tỷ USD tính đến cuối tháng Bảy, theo Reuters.
Hoàn Cầu còn dẫn một lý do khác để lý giải việc Bắc Kinh nên bán tháo trái phiếu Mỹ là rủi ro Hoa Kỳ vỡ nợ. Nợ chính phủ của Mỹ đã phồng lên ngang bằng với tổng sản phẩm quốc nội, một mức chưa từng thấy kể từ Thế chiến II và cao hơn nhiều mức an toàn quốc tế là 60%.
Hôm thứ Tư, Washington thông báo số công nợ chính phủ phát hành đã tương đương 98% GDP năm nay và dự đoán thâm hụt liên bang sẽ vượt qua quy mô của nền kinh tế lớn nhất thế giới vào năm sau.
Augus To, phó giám đốc nghiên cứu tại ICBC International dự đoán đồng USD sẽ tiếp tục mất giá do Washington vừa tung ra các gói trợ cấp tài chính tốn kém trong đại dịch. Việc này cộng thêm với lãi suất thấp kỷ lục khiến ôm giữ nhiều trái phiếu Mỹ không có lợi cho Bắc Kinh.
Jing Sigma, chiến lược gia Trung Quốc tại BCA Research, một hãng tư vấn đầu tư quốc tế, nhận định Bắc Kinh có thể học theo Nga trong việc quản lý đồng USD trong bối cảnh ngân hàng trung ương có thể bị Mỹ cắt khỏi hệ thống thanh toán đô la.
“Bắc Kinh rõ ràng là đã học từ kinh nghiệm cũng như chiến lược đối phó của Nga”, Sima nói.
Trong 2 tháng 4 và 5 năm 2018, Nga đã bán tháo 84% số trái phiếu chính phủ Mỹ, xuống chỉ còn 14,9 tỷ USD. Tới tháng 3/2020, Nga tiếp tục bán gần hết số trái phiếu này, đưa mức nắm giữ xuống chỉ còn 3,8 tỷ USD, tức là giảm 96% kể từ năm 2017.
Trần Minh