Đại Nghĩa
Các nhà lãnh đạo EU bày tỏ sự “lạc quan thận trọng” về kết quả các cuộc đàm phán kéo dài đã 7 năm với Trung Quốc, sau cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm thứ Hai (14/9).
“Ý chí chính trị phải có thì mới có thỏa thuận đầu tư này. Và ý chí chính trị đó phụ thuộc vào cả hai bên”, SCMP dẫn lời thủ tướng Đức Angela Merkel.
Nhưng vẫn còn “nhiều việc phải làm” để giải quyết vấn đề tiếp cận thị trường và các tiêu chuẩn phát triển bền vững, trước thời hạn cuối năm mà hai bên đặt ra. Bà Ursula Von Der Leyen, chủ tịch Ủy ban châu Âu, tổ chức đang chủ trì các cuộc đàm phán thỏa thuận đầu tư giữa EU và Trung Quốc cho biết.
“Trung Quốc phải thuyết phục chúng tôi rằng họ xứng đáng có một thỏa thuận toàn diện về đầu tư”, bà Von Der Leyen nói thêm.
Các cuộc đàm phán nhằm loại bỏ các rào cản của Trung Quốc đối với các nhà đầu tư EU. Nó bao gồm việc mở rộng khả năng tiếp cận thị trường trong các lĩnh vực dành riêng cho doanh nghiệp Trung Quốc, giải quyết vấn đề chuyển giao công nghệ cưỡng bức và tạo ra một sân chơi công bằng với các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc.
Trong cuộc gặp hôm thứ Hai, ông Tập kêu gọi EU tuân thủ quy tắc chung sống hòa bình, đối thoại, cởi mở và chủ nghĩa đa phương, giúp quan hệ Trung-EU hòa giải hơn chống lại sự thù địch giữa Trung Quốc và Mỹ.
Tuy nhiên, ông Tập cũng vấp phải những lời thúc giục mới từ EU về các vấn đề nhân quyền, với việc Brussels yêu cầu các quan sát viên quốc tế được phép đến thăm Tân Cương và các quan chức EU được phép tiếp cận Tây Tạng – hai khu vực rộng lớn nơi Trung Quốc bị nghi ngờ vi phạm nhân quyền đối với các dân tộc thiểu số.
Các nhà lãnh đạo EU cũng chỉ trích cách tiếp cận của Trung Quốc đối với Hồng Kông. Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel cho biết: “Luật an ninh quốc gia của Hồng Kông tiếp tục gây ra những lo ngại nghiêm trọng”.
“EU và các quốc gia thành viên của chúng tôi đã phản ứng bằng một tiếng nói rõ ràng. Các tiếng nói dân chủ ở Hồng Kông cần được lắng nghe, các quyền được bảo vệ và quyền tự chủ được bảo tồn”. Ông Michel nói thêm. “Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc giữ lời hứa của họ với người dân Hồng Kông và cộng đồng quốc tế.”
Ông Michel cũng thúc giục ông Tập trả tự do cho ông Quế Dân Hải (Gui Minhai), một chủ hiệu sách mang quốc tịch Thụy Điển,và hai người Canada bị Trung Quốc giam giữ sau vụ bắt giữ giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu tại Canada hồi tháng 12/2018.
“Chúng tôi nhắc lại mối quan ngại của chúng tôi trước cách đối xử của Trung Quốc với các nhà báo và nhà hoạt động nhân quyền. Chúng tôi cũng kêu gọi Trung Quốc kiềm chế các hành động đơn phương ở Biển Đông, tôn trọng luật pháp quốc tế và tránh leo thang căng thẳng”, ông Michel nói.
Cuối ngày, vị chủ tịch Hội đồng Châu Âu đăng trên Twitter: “Chúng tôi muốn có một mối quan hệ với Trung Quốc dựa trên sự có đi có lại, trách nhiệm và sự công bằng làm căn bản. Nói là không đủ. Đã đến lúc biến lời nói thành hành động. Biến cam kết thành hành động”.
Về các cuộc đàm phán đầu tư, bà Merkel cho biết Trung Quốc đã đưa ra các vấn đề “khó khăn” đối với EU, nhưng nói thêm rằng gần đây đã có một “động lực chính trị” để thoát khỏi “giai đoạn trì trệ” trước đó của các cuộc đàm phán.
Bà nói: “Chúng tôi cần phải có một cách tiếp cận cân bằng”. Bà nói thêm rằng một thỏa thuận sẽ không ảnh hưởng đến quan hệ của EU với Mỹ, quốc gia đang phải giải quyết những lo ngại thương mại tương tự với Bắc Kinh. “Mỹ đã đàm phán một thỏa thuận với Trung Quốc trong một thời gian dài. Họ đã thống nhất về một số phần của nó. Họ đang đề cập đến những chủ đề rất giống nhau. Tôi không thấy rằng đây sẽ là một vấn đề với Mỹ”, bà Merkel nói.
Nhưng ở Brussels, có thể thấy rõ một bầu không khí thận trọng hơn trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc, khi bà von der Leyen nêu bật “những hạn chế về giới hạn vốn chủ sở hữu liên doanh” mà bà cho biết Trung Quốc phải dỡ bỏ.
“[Có] những lĩnh vực mà chúng tôi đang có những bước tiến hiện nay – nhưng tôi phải nói rằng vẫn còn rất nhiều việc phải làm”, bà von der Leyen nói.
Theo SCMP,
Đại Nghĩa biên dịch