Lệnh cấm mới của Mỹ đánh trúng tham vọng Bắc Kinh
Nikkei sáng thứ Hai (28/9) nhận định, Mỹ đã đánh trúng tâm điểm tham vọng của Bắc Kinh trong việc muốn tự cung chất bán dẫn để sản xuất chip khi chính quyền Trump hôm thứ Sáu (25/9) đã đưa ra các biện pháp trừng phạt mới đối với công ty công nghệ bán dẫn SMIC của Trung Quốc, đồng thời thắt chặt kiểm soát xuất khẩu đối với nhà sản xuất chip hàng đầu.
Mặc dù chỉ thị của Bộ Thương mại Hoa Kỳ nhắm vào các doanh nghiệp Mỹ, yêu cầu họ đăng ký giấy phép cung ứng một số mặt hàng được kiểm soát cho SMIC, nhưng chỉ thị này có thể mở rộng cho các sản phẩm của các công ty không phải của Mỹ nhưng sử dụng công nghệ của Mỹ.
Hiện có hai công ty của Nhật đang hợp tác với SIMIC, đó là Tokyo Electron cung cấp máy khắc và thiết bị lắng màng cho SMIC, trong khi Screen cung cấp cho đối tác Trung Quốc máy làm sạch bề mặt. Còn một số công ty của Nhật khác như Nikon và Canon đã và đang quảng cáo các thiết bị phơi sáng bán dẫn cho SMIC.
Nikkei cho biết, hiện các công ty Nhật chưa rõ ràng quan điểm về việc họ có tiếp tục hợp tác với SMIC hay không. Tuy nhiên trong bức tranh rộng hơn, quy định của Mỹ có khả năng tấn công vào ngành công nghệ cao của Trung Quốc, làm chệch hướng kế hoạch của chính quyền Tập Cận Bình: tăng khả năng tự cung cấp chất bán dẫn và giảm sự phụ thuộc vào Mỹ.
Bắc Kinh sắp cử Vương Nghị tới thăm Nhật
Bắc Kinh và Tokyo đang đàm phán để Vương Nghị, một người thông thạo tiếng Nhật và từng là cựu đại sứ tại Tokyo, đến thăm Nhật Bản và gặp gỡ người đồng cấp Motegi Toshimitsu. Ông Vương có khả năng sẽ gặp Thủ tướng Suga Yoshihide trong chuyến công du này. Đây là lần gặp mặt trực tiếp đầu tiên giữa các quan chức cấp cao của hai nước láng giềng kể từ khi thủ tướng Suga nhậm chức vào tháng này, theo Nikkei hôm Chủ nhật (27/9).
Đây cũng sẽ là cuộc trao đổi đầu tiên kể từ khi quan chức đối ngoại hàng đầu của Trung Quốc đến thăm Nhật Bản vào tháng Hai, thời điểm hai bên đang chuẩn bị cho chuyến thăm chính thức đầu tiên của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Tokyo. Chuyến đi đó của ông Tập đã bị hoãn lại do đại dịch Covid.
Trong cuộc gặp vào tháng tới, Motegi và Vương dự kiến sẽ tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì mối quan hệ Trung-Nhật ổn định và thảo luận về các chủ đề được quan tâm như quần đảo Senkaku và luật an ninh quốc gia mới của Bắc Kinh đối với Hồng Kông.
EU gây áp lực buộc Cyrus và Malta dừng ‘thị thực vàng’
Trong nhiều năm qua, giới nhà giàu Trung Quốc đã đầu tư vào Cộng hòa Cyrus và Malta để đổi lấy hộ chiếu Liên minh châu Âu (EU) – thường được gọi là giao dịch thị thực vàng. Tuy nhiên SCMP sáng thứ Hai (28/9) cho hay, EU muốn chấm dứt việc này.
Lời kêu gọi ngừng chính sách này được đưa ra từ cấp cao nhất của Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, khi nữ Chủ tịch Ursula von der Leyen lên tiếng trong bài phát biểu đầu tiên của liên minh hồi đầu tháng.
“Các giá trị châu Âu không phải để bán“, bà Leyen nói. “Việc vi phạm pháp quyền là không thể dung thứ. Tôi sẽ tiếp tục bảo vệ nó và tính toàn vẹn của các thể chế châu Âu của chúng ta – có thể là về tính ưu việt của luật pháp châu Âu, quyền tự do báo chí, sự độc lập của cơ quan tư pháp hay việc bán hộ chiếu vàng”.
Ủy ban châu Âu thậm chí đang xem xét khả năng đưa các quốc gia thành viên EU cấp loại thị thực như vậy ra tòa. SCMP đánh giá, đây là một dạng áp lực chính trị lên chính phủ của các quốc gia đó để ngừng hoạt động loại này.
Seoul đề nghị Triều Tiên hợp tác trong hai việc
Seoul hôm Chủ nhật (27/9) đã kêu gọi Triều Tiên tiến hành một cuộc điều tra chung về vụ sát hại một quan chức ngư nghiệp Hàn Quốc gần đây và đề nghị Bình Nhưỡng mở lại đường dây liên lạc quân sự song phương cho các công việc liên quan, theo Yonhap.
Chính phủ Hàn đưa ra đề nghị trên ngay sau khi Tổng thống Moon Jae-in có cuộc họp khẩn với các bộ trưởng liên quan đến an ninh về vụ việc.
Trả lời báo chí về kết quả của phiên họp kéo dài 90 phút, Suh Choo-suk, phó giám đốc văn phòng an ninh quốc gia, cho biết, chính phủ “đánh giá tích cực” về “lời xin lỗi nhanh chóng” của Triều Tiên và hứa sẽ ngăn chặn sự tái diễn trường hợp tương tự.
Hiện có những khác biệt trong lời kể của hai bên về những gì đã xảy ra liên quan đến vụ lính biên phòng Triều Tiên bắn chết người đàn ông Hàn Quốc 47 tuổi muốn đào thoát sang Bắc Hàn vào tuần trước, ở vị trí gần đường biên giới biển phía Tây giữa hai miền.
Người dân Belarus tiếp tục biểu tình phản đối Lukashenko
Hôm Chủ nhật (27/9), hàng chục ngàn người Belarus tiếp tục xuống đường biểu tình yêu cầu Tổng thống Alexander Lukashenko từ chức. Cảnh sát đeo mặt nạ đã bắt nhiều người biểu tình, ném lựu đạn gây choáng và xịt hơi cay nhằm giải tán đám đông, theo Reuters.
Trong khi tuần hành qua các con phố của thủ đô Minsk, những người biểu tình hô vang các khẩu hiệu như “kẻ mạo danh” và “Sveta là tổng thống của chúng tôi” để phản đối Tổng thống Lukashenko. Bộ Nội vụ Belarus cho biết ít nhất 200 người biểu tình đã bị giam giữ.
Một số người gọi cuộc biểu tình hôm Chủ nhật là “lễ nhậm chức của nhân dân” dành cho bà Sviatlana Tsikhanouskaya, đối thủ chính của ông Lukashenko trong cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 9/8, cuộc bầu cử bị người dân và nhiều quốc gia coi là có sự gian lận để giúp vị tổng thống đã tại vị 26 năm tiếp tục cầm quyền.