- Emel Akan
Đại dịch đã bộc lộ những khiếm khuyết nghiêm trọng trong các chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy một uỷ ban các nhà lập pháp đảng Cộng hòa đưa ra những biện pháp hỗ trợ thuế “mạnh mẽ, khôn ngoan” nhằm giúp chuyển các chuỗi cung ứng chủ yếu trở lại nước Mỹ.
Ngày 30/9, Lực lượng Đặc nhiệm về Trung Quốc, gồm 15 đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện, đã công bố một bản phúc trình với hơn 400 đề xuất nhằm chống lại các mối đe dọa do Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) gây ra.
Uỷ ban kêu gọi giảm bớt phụ thuộc vào Trung Quốc và hỗ trợ khả năng sản xuất trong các lĩnh vực bán dẫn, khoáng sản và dược phẩm chủ yếu.
Báo cáo cho rằng “Đại dịch đã làm bộc lộ vô số điểm yếu trong các chuỗi cung ứng của Mỹ, mối nguy hại khi phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc, và nước Mỹ cần có năng lực sản xuất thuốc và công nghệ nội địa mạnh mẽ hơn.”
Để bảo vệ tốt hơn an ninh kinh tế và an ninh quốc gia của Mỹ, Uỷ ban kêu gọi việc “có các chế độ ưu đãi thuế có mục tiêu, mạnh mẽ và khôn ngoan” để nghiên cứu phát triển và sản xuất các loại thuốc thiết yếu, vật tư y tế, nguyên liệu, bộ xét nghiệm và vắc-xin.
“Điều cấp thiết là Mỹ phát triển các biện pháp khuyến khích trên cơ sở thị trường nhằm tăng nhanh sản xuất trong nước,” báo cáo cho biết.
Việc sửa đổi luật thuế liên bang năm 2017 đã giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ 35% xuống 21%, khiến Mỹ trở nên cạnh tranh hơn. Tuy nhiên ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden, đã cam kết tăng thuế thu nhập doanh nghiệp lên 28%.
Báo cáo đề xuất Quốc hội và chính quyền ông Trump nên giữ tính cạnh tranh toàn cầu tỷ suất thuế của Mỹ để kéo lại nền sản xuất nội địa và thúc đẩy đổi mới.
Uỷ ban còn yêu cầu Quốc hội và chính phủ đặt an ninh chuỗi cung ứng thành ưu tiên hàng đầu trong các cuộc thảo luận về thương mại và kinh tế với các đồng minh và các quốc gia có chung mục đích. Uỷ ban cũng đề nghị chính quyền bắt đầu đàm phán các thỏa thuận thương mại với Đài Loan.
Báo cáo chỉ ra, “Phản ứng của Mỹ tới nay là quá chậm và Mỹ đã thất bại trong việc thiết lập một chiến lược chuỗi cung ứng đặc thù dự báo nguy cơ và mở rộng quan hệ đối tác”.
Lực lượng đặc nhiệm cảnh báo nếu một đất nước giữ độc quyền sản xuất một loại thuốc quan trọng, họ có thể nâng đáng kể giá thuốc hoặc cắt giảm cung cấp khi họ muốn trả đũa Mỹ. Thực tế là, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã đẩy mạnh ảnh hưởng của mình bằng cách trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu nhiều mặt hàng thiết yếu hàng ngày mà người Mỹ phụ thuộc vào.
Cạnh tranh công nghệ
Báo cáo cũng nhấn mạnh sự cần thiết bảo vệ ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ, vốn rất quan trọng đối với vô số công nghệ và đổi mới hiện đại.
Trong những năm qua Mỹ đã đánh mất năng lực sản xuất chất bán dẫn tiên tiến. Dù đất nước vẫn dẫn đầu toàn cầu về sở hữu tài sản trí tuệ và thiết kế bán dẫn, nhưng gần 90% chip của thế giới được sản xuất ở nước ngoài, báo cáo cho biết.
Uỷ ban thúc giục chính phủ tạo ra một chương trình tài trợ và ưu đãi thuế lớn để bảo đảm nguồn cung cho các nhà sản xuất bán dẫn tiên tiến của Mỹ.
Trung Quốc đang tìm cách trở thành người dẫn đầu trong nhiều công nghệ mới nổi chủ chốt như chế tạo người máy hiện đại, trí tuệ nhân tạo, ô tô điện, và dược phẩm sinh học, như đã phác thảo trong kế hoạch chiến lược quốc gia “Sản xuất tại Trung Quốc 2025” của họ. Chương trình Bắc Kinh đề ra huy động doanh nghiệp nhà nước sử dụng những nguồn trợ cấp chính phủ to lớn và buộc các công ty nước ngoài chuyển giao công nghệ để nắm quyền kiểm soát các ngành công nghiệp của tương lai.
Báo cáo nêu rõ nước Mỹ và các đồng minh đang vấp phải bất lợi ngày càng lớn do Bắc Kinh kiểm soát phần lớn nguồn cung toàn cầu của các nguyên liệu quan trọng có tính chiến lược, như các nguyên tố đất hiếm. Điều này khiến cho các ngành công nghiệp điện tử và công nghệ cao cũng như cơ sở công nghiệp quốc phòng dễ bị tổn thương hơn. Uỷ ban khuyến nghị “xem xét lại toàn bộ quá trình cấp phép sản xuất khoáng sản của liên bang và ưu tiên những cải tiến trong tinh chế quặng.”
Vài giờ sau khi công bố báo cáo, Tổng thống Donald Trump đã thông qua một lệnh hành pháp tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để đối phó với mối đe dọa do việc quá phụ thuộc vào các khoáng chất quan trọng “từ các đối thủ nước ngoài.” Sắc lệnh nhằm đạt tới việc đẩy mạnh sản xuất trong nước những khoáng sản quan trọng và hỗ trợ việc khai mỏ để giảm bớt phụ thuộc vào Trung Quốc.
Lao động nô lệ
Báo cáo nhấn mạnh thực tế thảm khốc là “các trại tập trung được sử dụng như một hệ thống cung cấp lao động cưỡng bức” cho toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc. Theo các nhóm nhân quyền, chuỗi cung ứng của nhiều thương hiệu nổi tiếng toàn cầu như Apple, Gap và Nike sử dụng lao động cưỡng bức, và người tiêu dùng Mỹ đang vô tình mua những hàng hoá được sản xuất bởi hoạt động lao động cưỡng bức này.
“Gần như chắc chắn là tủ quần áo của mỗi người Mỹ đều có những bộ quần áo dệt từ sợi bông được sản xuất bởi lao động nô lệ của một dân tộc đang phải gánh chịu những tội ác chống lại loài người đang diễn ra,” báo cáo tuyên bố.
Phát biểu tại một cuộc họp báo, lãnh tụ GOP ở Hạ viện Kevin McCarthy cho rằng cần cấp bách hiện đại hoá chính phủ Mỹ để chống lại các mối đe dọa do Đảng Cộng sản Trung Quốc gây ra.
“Hãy quan sát Bộ Tài chính, họ có một đội có thể tập trung vào các lệnh trừng phạt Triều Tiên hoặc Iran, nhưng họ không có đội tập trung vào Trung Quốc,” ông nói với các phóng viên hôm 30/9.
Đảng Cộng hòa đã thành lập lực lượng đặc nhiệm vào tháng Năm; ban đầu Đảng Dân chủ đồng ý tham gia vào quá trình nhưng đã rút lui trước khi nó được khởi động.
Đảng viên Cộng hoà Mike Gallagher cho biết trong một tuyên bố rằng báo cáo “giữ được tinh thần lưỡng đảng,” với hơn hai phần ba đề xuất lập pháp được cả hai đảng ủng hộ.
Lực lượng đặc nhiệm đã soạn thảo báo cáo trong vài tháng, phỏng vấn hơn 100 cá nhân, gồm cả Bộ trưởng An ninh Nội địa thời Obama Jeh Johnson, Bộ trưởng Ngoại giao Mike Pompeo, và cựu giám đốc điều hành của Google Eric Schmidt. Báo cáo đã mô tả sáu thách thức do ĐCSTQ đặt ra: cạnh tranh ý thức hệ, chuỗi cung ứng, an ninh quốc gia. công nghệ, kinh tế và năng lượng, và khả năng cạnh tranh.
Emel Akan/ The Epoch Times