Anh Vũ
Số lượng ca nhiễm Covid19 bùng nổ ở Ấn Độ, đất nước rộng lớn này nhanh chóng rơi vào tình trạng khan hiếm cạn kiệt nguồn dưỡng khí ô-xy để cứu sống người bệnh. Tuy nhiên trước đó hơn một tuần, chính quyền vẫn quả quyết hoàn tòa đủ khả năng cung cấp ô-xy cho các bệnh viện. Nhưng chỉ trong vài ngày tình hình đã trở thành nên tồi tệ.
Liên tiếp trong những ngày qua, số ca nhiễm Covid mới mỗi ngày đều ở trên 300 nghìn. Ấn Độ không chỉ phải vật lộn với làn sóng dịch Covid-19 dữ dội chưa từng thấy mà đồng thời phải đối mặt với tình trạng khan hiếm ô-xy trầm trọng trong các bệnh viện, một nguyên nhân khiến nhiều bệnh nhân covid tử vong ngay trước cửa phòng cấp cứu.
Những ngày qua, truyền thông quốc tế liên tục đăng tải những hình ảnh cho thấy chính quyền và người dân Ấn Độ đang tuyệt vọng lao vào cuộc chạy đua tìm kiếm nguồn dưỡng khí sống còn cho các bệnh nhân Covid.
Nhiều bệnh viện ở bang Uttar Pradesh ở phía bắc đất nước, đã phải đề biển thông báo trước cửa là họ hết ô-xy không thể tiếp nhận và điều trị bệnh nhân nhiễm virus corona.
Khắp các vùng trong cả nước cũng lao vào cuộc chiến sinh tồn để có nguồn dưỡng khí quý giá. Delhi đã tố các bang lân cận Haryana và Uttar Pradesh đã chặn hay chuyển hướng các xe tải chuyển ô-xy đến thủ đô.
Thế nhưng chỉ cách đây hơn một tuần, các cơ quan y tế Ấn Độ vẫn quả quyết hoàn toàn kiểm soát được tình hình. Ấn Độ chỉ tiêu thụ khoảng 60% sản lượng ô-xy hàng ngày, từ khoảng 7200 tấn, phục vụ điều trị các bệnh nhân Covid-19 nặng. Chính phủ cho biết vẫn có nguồn dự trữ quốc gia 55 nghìn tấn khí ô-xy.
Nhưng tất cả đã thay đổi trong vài ngày khi mà virus lây lan với tốc độ nhanh hơn dự tính của chính quyền. Nhu cầu ô-xy mỗi ngày tăng lên 8000 tấn, cả nước nhanh chóng rơi vào tình trạng cạn kiệt nguồn dưỡng khí, đến mức Tòa Án Tối cao phải yêu cầu chính phủ của thủ tương Narendra Modi có ngay kế hoạch khẩn cấp đối phó với tình trạng cạn kiệt ô-xy.
Theo tính toán của trang mạng Ấn Độ Scroll.in, « dự trự quốc gia ô-xy sẽ cạn chỉ trong vòng 2 tháng nếu được sử dụng để bù vào lượng thiếu hụt giữa sản xuất và nhu cầu sử dụng như hiện nay ». Tính toán này chỉ có giá trị nếu như Ấn Độ có phép màu ổn định ngay được số lượng ca nhiễm mới mỗi ngày và số bệnh nhân phải nhập viện.
Cơ sở hạ tầng vận tải không đáp ứng
Nhưng « sản xuất chỉ là một phần của vấn đề, vận chuyển ô-xy từ nhà máy đến giường bệnh lại là một thách thức còn lớn hơn », ông Saket Tiku, giám đốc hiệp hội các nhà sản xuất khí Ấn Độ nhấn mạnh trong cuộc trả lời phỏng vấn nhật báo The India Express.
Trước hết, một số khu vực bị dịch nặng nhất như Delhi, Bihar hay Madhya Pradesh, thì khả năng sản xuất ô-xy lại rất ít. Các địa phương này phụ thuộc vào các nhà máy ở cách xa hàng nghìn km để được cung cấp ô-xy hàng ngày.
Cả đất nước Ấn Độ chỉ có 1172 xe tải chuyên dụng để vận chuyển ô-xy hóa lỏng. Số lượng này đáp ứng hoàn toàn đủ cho nhu cầu sủ dụng trước khi có đại dịch với khoảng từ 300 đến 400 tấn ô-xy dùng trong y tế. Nhưng nhu cầu này đột nhiên tăng vọt, khiến các nhà sản xuất không kịp trở tay.
Chính phủ bắt đầu cho chuyển các xe chở các loại khí khác sang vận chuyển ô-xy. Nhưng việc này cần phải có thời gian. Trong khi đó thời gian với các bệnh viện lúc này cũng quý không kém gì ô-xy.
Từ hôm 22/04, những chuyến tầu có tên gọi « Ô-xy tốc hành » vận chuyển các bồn chứa ô-xy hóa lỏng, để đẩy nhanh tốc độ vận tải ô-xy cũng như tránh tình trạng ùn tắc đường bộ. Quân đội cũng được huy động vào vận chuyển các xe tải đến các địa điểm sản xuất khí ô-xy
Trong nỗi tuyệt vọng, một số bang đưa ra những giải pháp triệt để hơn. Chẳng hạn như cho xây dựng các bệnh viện dã chiến trong tỉnh Maharashtra ngay cạnh 6 cơ sở sản xuất ô-xy. Các trung tâm chăm sóc bệnh nhân tạm thời này sẽ được liên hệ trực tiếp với các nhà máy để được cung cấp nguồn dưỡng khí, theo bộ Y Tế của bang miền tây Ấn Độ này.
Nhưng ngay cả khi ô-xy tới được nơi cần dùng, thì vẫn chưa hết vấn đề. Tất cả các bệnh viện trong nước không có được trang thiết bị cần thiết đề tích trữ nguồn ô-xy mà họ cần dùng trong ngày.
Chính phủ bị chỉ trích phản ứng chậm
Chính phủ Ấn Độ bị chỉ trích dữ dội vì đã không dự tính trước được các vấn đề nảy sinh. Ngay trong là sóng dịch đầu tiên, Ấn Độ cũng đã từng rơi vào tình trạng khan hiếm ô-xy. Vào lúc đó, chính quyền đã thog báo một chương trình đầy tham vọng chế tạo các máy tạo ô-xy nhỏ đặt ngay tại các biệnh viện. Nhưng việc cấp hợp đồng để dựng các tổ máy như vậy kéo dài. Trong tổng số 160 tổ máy sản xuất ô-xy được dự trù đến giờ mới có 33 máy được dựng, tuần trước chính phủ Ấn Độ thừa nhận.
Các cơ sở nhưng vậy nếu có như kế hoạch cũng không đủ để ứng phó với tình trạng khan hiếm ô-xy như hiện nay. Chính quyền Narendra Modi đã phải cầu viện đến các nươc khác để được cung cấp ô-xy.
Tuần này Anh sẽ chuyển qua đường hàng không 9 container các trang thiết bị y tế thiết yếu cho Ấn Độ, trong đó có 495 máy tạo ô-xy, 120 máy trợ thở. Bộ Quốc Phòng Ấn Độ cũng thông báo nhập của Đức 23 tổ máy cơ động chế tạo ô-xy. Pháp cũng gửi viện trợ 8 bộ tạo ô-xy và nhiều container ô-xy hóa lỏng, có khả năng cung cấp điều trị 10 nghìn bệnh nhân mỗi ngày. Nga cũng đã gửi lô hàng viện trợ cho Ấn Độ, trong đó chủ yếu là các thiết bị chế ô-xy và máy trợ thở.