Hải Lam
Giới chuyên gia nhận định, hải quân Trung Quốc, đặc biệt là đội tàu ngầm có một điểm yếu khó khắc phục và Mỹ – Nhật có thể tận dụng điều này để giành lợi thế trong khu vực.
Trong nỗ lực xây dựng quân sự quy mô lớn những năm qua, Trung Quốc đã để lộ ra các điểm yếu khó có thể khắc phục “một sớm, một chiều”. Một trong những điểm yếu quan trọng nhất là địa lý.
Cựu quân nhân tàu ngầm Mỹ Tom Shugart nói với Nikkei: “Khi quan sát các căn cứ tàu ngầm Trung Quốc, toàn bộ chúng đều bị án ngữ một dải nước nông mà tàu ngầm phải băng qua thì mới đến được vùng biển sâu”.
Theo hình ảnh trên Google Earth, khu vực bờ biển Trung Quốc có màu xanh nhạt – thể hiện rằng đây là vùng nước nông, khác với màu xanh thẫm – biểu thị vùng nước sâu – xung quanh khu vực duyên hải Nhật Bản hoặc Đài Loan.
Một khi các tàu ngầm đi vào vùng nước sâu, chúng gần như không thể bị phát hiện. Các tàu ngầm Nhật Bản hoặc Đài Loan có thể đi thẳng vào vùng biển sâu, một lợi thế mà tàu ngầm Trung Quốc không có được.
Chuyên gia Shugart đánh giá: “Để đi từ vùng nước gần Trung Quốc ra đại dương, tàu ngầm nước phải di chuyển qua nhiều điểm then chốt (giao giữa vùng nước nông và nước sâu) và eo biển khác nhau trong các chuỗi đảo. Điều đó sẽ mang lại cơ hội cho các đối thủ của Trung Quốc theo dõi, và có thể chặn tàu ngầm Bắc Kinh, trong kịch bản một cuộc xung đột diễn ra hoặc có nguy cơ diễn ra”.
Trong khi đó, Chuyên gia quân sự Jeffrey Hornung tại Rand Corp (Mỹ) cho rằng việc kiểm soát các điểm then chốt có thể là một trong những lợi thế của Nhật Bản trong khu vực.
Chuỗi đảo Nansei của Nhật Bản trải dài từ Nam Kyushu đến phía Bắc Đài Loan, gồm tập hợp các nhóm đảo nhỏ hơn là Osumi, Tokara, Amami, Okinawa, Miyako và Yaeyama.
Ông Hornung cho hay: “Vai trò của Nhật Bản nên là bên kiểm soát các điểm then chốt. Nếu bạn quan sát chuỗi đảo Nansei, có rất nhiều điểm then chốt. Lực lượng phòng vệ Nhật Bản với năng lực đội tàu ngầm có thể thực hiện điều đó”.
Ông tiếp tục: “Nhật Bản càng tập trung nhiều vào việc phòng thủ, bằng tên lửa hành trình chống hạm hoặc dùng máy bay trinh thám P-3C để tìm kiếm và truy dò tàu ngầm Trung Quốc, họ càng giúp đồng minh Mỹ giải phóng được nhiều nguồn lực trong khu vực”.
Trong khi đó, chuyên gia Shugart cho rằng các tàu ngầm điện – diesel của Nhật Bản rất phù hợp với nhiệm vụ kiểm soát các điểm then chốt vì chúng vận hành rất yên tĩnh.
Mỹ nêu chiến lược mới
Tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã đưa ra một khái niệm mới mang tên “khả năng răn đe tích hợp”, trong đó kêu gọi các đồng minh của Mỹ hợp tác để chuẩn bị cho một cuộc chiến trong tương lai. Ông Austin mô tả rằng, cuộc chiến này sẽ khác hoàn toàn so với những cuộc chiến trong quá khứ.
Các chuyên gia cho rằng, kiểm soát điểm then chốt trên biển có thể là một trong những nội dung mà Mỹ có thể cùng đồng minh Nhật Bản hợp tác nhằm đối phó với năng lực quân sự ngày càng gia tăng của Trung Quốc.
Chuyên gia quân sự Mỹ Wallace Gregson cho rằng, cách dùng từ “tích hợp” của ông Austin mạnh hơn nhiều so với những từ trước đây Washington thường dùng, ví dụ như “năng lực tương tác”. Gregson cho rằng, sự gia tăng nhanh chóng về số lượng khí tài quân sự của Trung Quốc đã buộc Mỹ và Nhật Bản phải hướng tới chiến lược hợp tác chặt chẽ hơn để đưa ra quyết định nhanh hơn trước đây.