Hải Lam
Thủ tướng Australia Scott Morrison và Thủ tướng New Zealand ngày 31/5 đã hối thúc Bắc Kinh cho các quan sát viên bên ngoài “tiếp cận mà không có sự kiểm soát” khu vực Tân Cương, Trung Quốc, theo Bloomberg.
Theo tuyên bố chung sau cuộc họp hôm thứ Hai (31/5) tại Queenstown, New Zealand, hai Thủ tướng “bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về tình hình nhân quyền” ở khu vực Tân Cương và nói rằng Liên Hợp Quốc cũng các tổ chức khác nên được phép thực hiện các chuyến thăm “có ý nghĩa”.
Chính quyền Trung Quốc thường xuyên tuyên bố rằng họ cho phép các phóng viên và những người khác đến thăm Tân Cương. Tuy nhiên, các nhà báo đến thăm Tân Cương phàn nàn rằng họ bị cảnh sát theo dõi, ngăn cản nói chuyện với người dân và bị cấm vào các địa điểm quan trọng.
Một nhóm chuyên gia của Liên Hợp Quốc vào năm 2019 ước tính khoảng 1 triệu người Hồi giáo bị giam giữ trong các trại ở Tân Cương. Cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo tuyên bố chính quyền Trung Quốc phạm tội “diệt chủng và tội ác chống lại loài người” trong cuộc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Ngoại trưởng Antony Blinken hồi tháng 1 cũng đã đồng ý với tuyên bố này của người tiền nhiệm.
Hai nhà lãnh đạo Úc và New Zealand cũng nhắc tới Hồng Kông và Biển Đông trong tuyên bố chung.
Bà Ardern và ông Morrison cho biết họ “quan ngại sâu sắc về những diễn biến hạn chế quyền và sự tự do của người dân Hồng Kông”, cũng như “những diễn biến ở Biển Đông, trong đó có việc tiếp tục quân sự hóa các khu vực tranh chấp và tăng cường các hoạt động gây bất ổn ở Biển Đông”.
Tuyên bố của các nhà lãnh đạo cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với hệ thống thương mại đa phương và Tổ chức Thương mại Thế giới. Theo truyền thông địa phương, New Zealand trước đó đã thông báo rằng họ sẽ tham gia vụ kiện của Úc lên WTO chống lại thuế quan đối với lúa mạch của Trung Quốc với tư cách là bên thứ ba.
Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân ngày 31/5 cáo buộc Thủ tướng Úc và New Zealand đã đưa ra những nhận xét vô trách nhiệm về Tân Cương và các vấn đề nội bộ khác của Trung Quốc.