Tác giả: Alexandra Jaffe
Vũ Ngọc Chi, lược dịch
26-8-21
Harris cho biết, bà đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo Việt Nam, đặc biệt về việc trả tự do cho những người bất đồng chính kiến.
Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris cho biết hôm thứ Năm, rằng bà đã nêu các vấn đề về vi phạm nhân quyền và các hạn chế hoạt động chính trị trong các cuộc trò chuyện với các nhà lãnh đạo Việt Nam trong tuần này, nhưng không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy các cuộc đàm luận đó có kết quả.
“Chúng tôi sẽ không né tránh những cuộc trò chuyện khó nuốt. Những cuộc trò chuyện gây khó chịu thường phải có với những người mà bạn có thể có quan hệ đối tác”, bà nói trong một cuộc họp báo ở Hà Nội hôm thứ Năm.
Harris cho biết, bà đã nói chuyện, đặc biệt với các nhà lãnh đạo Việt Nam, về việc trả tự do cho những người bất đồng chính kiến, nhưng không mô tả kết quả của các cuộc trò chuyện đó.
Việt Nam đã phải đối mặt với những chỉ trích vì những hạn chế đối với quyền tự do ngôn luận và báo chí, cũng như đàn áp những người mà nước này cho là bất đồng chính kiến. Nhưng Harris không trả lời khi được hỏi, tại sao Hoa Kỳ chỉ trích Trung Quốc vì những hành vi lạm dụng tương tự, nhưng lại đang tìm kiếm một mối quan hệ đối tác mạnh mẽ hơn với Việt Nam.
Những bình luận của bà giới hạn trong chuyến đi kéo dài một tuần tới Đông Nam Á, trong đó bà gặp gỡ các quan chức hàng đầu ở Singapore và Việt Nam với mục đích tăng cường sự can thiệp của Hoa Kỳ trong khu vực, nhằm chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc ở đó. Harris tiết lộ một số thỏa thuận và viện trợ mới của Hoa Kỳ cho cả hai quốc gia trong các lĩnh vực, bao gồm hợp tác an ninh mạng với Singapore và viện trợ chống dịch coronavirus cho Việt Nam, nơi đang phải vật lộn với sự hoành hành của virus và tỷ lệ tiêm chủng thấp.
Nhưng hôm thứ Năm, bà chuyển sự chú ý sang các vấn đề xung quanh quyền tự do dân sự và nhân quyền ở Việt Nam. Harris tham gia vào điều mà phái đoàn của bà coi là sự kiện “những nhà hoạt động làm xã hội thay đổi” (changemakers) với các nhà hoạt động về quyền LGBTQ và biến đổi khí hậu.
“Điều quan trọng là, nếu chúng ta phải đảm trách những thách thức mà chúng ta phải đối diện, là làm theo cách hợp tác, chúng ta phải trao quyền cho các nhà lãnh đạo trong mọi lĩnh vực, tất nhiên bao gồm cả chính phủ nhưng cả những nhà lãnh đạo cộng đồng, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, xã hội dân sự, nếu chúng ta phải sử dụng tối đa các nguồn lực mà tập thể chúng ta có”, bà nói.
Trong cuộc họp báo của mình, Harris cũng được hỏi về cuộc rút lui hỗn loạn của Hoa Kỳ khỏi Afghanistan, nhưng không trả lời trực tiếp khi được hỏi Hoa Kỳ sẽ đánh giá sứ mệnh sơ tán thành công như thế nào. Vào thời điểm mà các quan chức Hoa Kỳ cảnh báo về những mối đe dọa khủng bố có thể xảy ra đối với những người Mỹ cố gắng rời khỏi nước này qua sân bay Kabul, Harris cũng bỏ qua câu hỏi về việc liệu người Mỹ bây giờ có an toàn hơn khi Hoa Kỳ đang rời khỏi nước này hay không.
Trong khi Harris nhấn mạnh rằng, chuyến thăm Đông Nam Á của bà nhằm mục đích thúc đẩy mối quan hệ tích cực với các nước trong khu vực và mở rộng sự hợp tác và tham gia của Hoa Kỳ, bà cũng gia tăng tiếng nói của chính quyền Biden đối với Trung Quốc, đưa ra nhiều cảnh báo, yêu cầu Bắc Kinh chấm dứt hành động hiếu chiến trên Biển Đông đang tranh chấp.
Bà nói hôm thứ Tư: “Chúng ta cần phải tìm cách gây áp lực và gia tăng áp lực đối với Bắc Kinh để họ tuân theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển và thách thức các hành động bắt nạt và yêu sách hàng hải quá mức của họ”.
Harris tránh những câu nói hớ vì không chuẩn bị trước, làm lu mờ chuyến đi nước ngoài đầu tiên của bà khi bà tới Guatemala và Mexico hồi mùa xuân, nơi bà tuyên bố với những người di cư – “đừng đến” – và việc bà từ chối trả lời những câu hỏi tại sao bà không đến biên giới đã bị những người của cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ chỉ trích. Harris đã nhận các câu hỏi từ các phóng viên tại nhiều thời điểm trong chuyến đi đó, và trả lời phỏng vấn cho một chương trình truyền hình cáp kéo dài.
Ở châu Á, Harris tập trung vào các cuộc họp của bà với các quan chức và những điểm thảo luận của chính quyền Biden về Trung Quốc. Trong khi các câu hỏi xung quanh việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan được coi trọng trong ngày đầu tiên của bà ở Singapore, Harris nhấn mạnh cùng một thông điệp mà Tổng thống Joe Biden và các phụ tá của ông đưa ra – rằng Hoa Kỳ tiếp tục tập trung vào các cuộc sơ tán và không cáo buộc nhau về những điều sai lầm đã xảy ra.
Trong chuyến bay về nước, Harris sẽ dừng chân tại Căn cứ Liên hợp Trân Châu Cảng – Hickam ở Hawaii để gặp gỡ các quân nhân. Sau đó, bà sẽ tập trung vào chính trị Hoa Kỳ tại một sự kiện ở khu vực San Francisco, được tổ chức cho Thống đốc đảng Dân chủ California Gavin Newsom, là người đang đối mặt với cuộc bầu cử bãi nhiệm.
Alexandra Jaffe tường thuật cho Associated Press ở Hà Nội, Việt Nam.