Đông Phương
Reuters đưa tin, Đại sứ quán Lithuania (Litva) tại Bắc Kinh bị “đe dọa” (intimidation), vì vậy đã sơ tán do lo ngại về an ninh. Sự việc xảy ra sau khi Trung Quốc vừa hạ cấp quan hệ ngoại giao với Lithuania vào tháng trước.
Bộ Ngoại giao Lithuania thông báo vào ngày 15/12 rằng, đã triệu hồi các đại diện ở Trung Quốc và Đại sứ quán Lithuania tại Trung Quốc sẽ hoạt động từ xa. Lithuania đang đàm phán với Trung Quốc về vấn đề kỹ thuật và hoạt động của cơ quan đại diện ngoại giao của nước này tại Trung Quốc; cũng như bàn bạc về việc Trung Quốc vẫn chưa công nhận lại quyền lực và trách nhiệm của các nhà ngoại giao Lithuania. Lithuania sẵn sàng tìm cách khôi phục hoàn toàn các chức năng của đại sứ quán tại Trung Quốc trên tiền đề đạt được thỏa thuận cùng có lợi.
Nguồn tin của Reuters tiết lộ, 19 người của Đại sứ quán Lithuania ở Bắc Kinh và gia đình của họ đã rời Bắc Kinh và di chuyển tới Paris, Pháp. Những người trong giới ngoại giao quen thuộc với vấn đề này nói rằng, các nhà ngoại giao Lithuania đã đưa ra quyết định sơ tán khỏi Trung Quốc để đáp trả “lời đe dọa” (intimidation).
Một nguồn tin trong cộng đồng ngoại giao Lithuania nói với Hãng thông tấn Trung ương (CNA) rằng, Bắc Kinh đã nhiều lần gây sức ép buộc Lithuania phải chính thức thay đổi đại sứ quán của họ ở Bắc Kinh thành “văn phòng đại diện”. Ngoài ra, còn hủy bỏ tư cách được đối xử trọng đãi của nhân viên đại sứ quán, thậm chí không cho phép nhận các chuyến hàng ngoại giao, và giảm mức độ bảo đảm an ninh. Đại sứ quán đã không thể hoạt động bình thường. Họ cũng lo ngại Trung Quốc sẽ cắt điện nước và dùng các hình thức khác để gây thêm trở ngại. Như vậy an toàn cá nhân của các nhân viên Lithuania cũng khó được đảm bảo.
Tờ Financial Times dẫn lời ba người quen thuộc với vấn đề này cho biết, chính quyền Bắc Kinh yêu cầu nhân viên ngoại giao Lithuania ở Trung Quốc giao thẻ ngoại giao cho Bộ Ngoại giao Trung Quốc để chính thức giáng cấp tư cách của họ. Lithuania lo ngại rằng các nhân viên của họ sẽ mất quyền miễn trừ ngoại giao và vấn đề an toàn cá nhân sẽ càng đáng lo ngại.
Vừa qua, Lithuania đã cho phép Đài Loan thành lập “Văn phòng đại diện Đài Loan tại Lithuania”. Sau đó Bắc Kinh đã tung ra một loạt biện pháp trả đũa. Sau khi triệu hồi đại sứ Trung Quốc tại Lithuania hồi tháng 8, đến tháng 11 Bắc Kinh lại hạ cấp ngoại giao giữa hai nước từ đại sứ xuống đại biện.
Theo Điều 14 Công ước Vienna về quan hệ ngoại giao năm 1961, những người đứng đầu cơ quan đại diện ngoại giao được phân làm ba cấp. Trong đó, đại biện là cấp thấp nhất so với cấp công sứ và đại sứ.
Ngoài ra, truyền thông Lithuania còn đưa tin, hệ thống hải quan của Trung Quốc đã xóa Lithuania, dẫn đến tình trạng không thể thông quan các loại hàng hóa có liên quan đến Lithuania. Nhưng truyền thông Trung Quốc đã phủ nhận điều này.
Đông Phương