Các hãng truyền thông phương Tây, bao gồm BBC, CNN và Bloomberg, đang tạm thời đình chỉ hoạt động tại Nga sau khi các nhà lập pháp nước này thông qua đạo luật hình sự hóa việc đưa tin về cuộc chiến ở Ukraine khác với đường lối của chính phủ.
Tổng biên tập John Micklethwait của Bloomberg cho biết: “Sự thay đổi đối với bộ luật hình sự, dường như được thiết kế để biến bất kỳ phóng viên độc lập nào thành tội phạm, khiến [chúng tôi] không thể tiếp tục bất kỳ hình thức báo chí bình thường nào trong nước”.
Tim Davie, tổng giám đốc của BBC, cho biết luật “dường như hình sự hóa quá trình báo chí độc lập”. Ông cho biết công ty đang tạm dừng công việc thu thập tin tức của các nhà báo và nhân viên hỗ trợ ở Nga “trong khi đánh giá toàn bộ tác động của diễn biến không được hoan nghênh này”.
Ông nói: “Sự an toàn của nhân viên là điều tối quan trọng và chúng tôi không chuẩn bị để họ có nguy cơ bị truy tố hình sự chỉ vì thực hiện công việc của họ.”
Ông Davie cho biết dịch vụ tin tức tiếng Nga của BBC sẽ tiếp tục hoạt động từ bên ngoài nước Nga.
Người phát ngôn của CNN cho biết kênh này “sẽ ngừng phát sóng ở Nga trong khi tiếp tục đánh giá tình hình và các bước tiếp theo trong tương lai.”
Quốc hội Nga đã bỏ phiếu nhất trí hôm thứ Sáu để thông qua dự thảo luật hình sự hóa việc cố ý truyền bá những gì mà Nga cho là “tin giả”.
Người Nga có thể phải đối mặt với án tù lên đến 15 năm vì phát tán thông tin đi ngược lại quan điểm của chính phủ Nga về cuộc chiến ở Ukraine, một động thái diễn ra khi nhà chức trách chặn quyền truy cập của các phương tiện truyền thông nước ngoài.
Các quan chức Nga đã nhiều lần chỉ trích các báo cáo của phương Tây về thất bại của quân đội Nga hoặc cái chết của dân thường ở Ukraine là “tin giả”. Các phương tiện truyền thông nhà nước gọi cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine là một “hoạt động quân sự đặc biệt” chứ không phải là “chiến tranh” hay “xâm lược”.
Người phát ngôn của Hạ viện Vyacheslav Volodin cho biết, dự thảo luật đã được Hạ viện và Thượng viện thông qua nhanh chóng. Dự luật đã được Tổng thống Vladimir Putin ký thành luật ngay sau đó.
Luật dự kiến các bản án lên đến ba năm hoặc phạt tiền vì phát tán những gì chính quyền cho là tin tức sai sự thật về quân đội, nhưng hình phạt tối đa có thể lên đến 15 năm đối với các trường hợp được coi là đã dẫn đến “hậu quả nghiêm trọng”, Hạ viện cho biết.
Hôm thứ Sáu, cơ quan quản lý truyền thông, Roskomnadzor, cho biết họ đang chặn năm tổ chức truyền thông có trụ sở ở nước ngoài đăng tin tức bằng tiếng Nga.
Chúng bao gồm BBC, Đài tiếng nói Hoa Kỳ do chính phủ Hoa Kỳ tài trợ và Đài Châu Âu Tự do / Đài Tự do, đài truyền hình Đức Deutsche Welle và trang web Meduza có trụ sở tại Latvia.
Vào đầu giờ chiều tại Moscow, trang web của BBC đã hiển thị một thông báo từ Roskomnadzor rằng họ đã bị chặn. Đài Châu Âu Tự do không truy cập được nội dung bằng tiếng Nga, nhưng vẫn có thể truy cập được nội dung của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ.
BBC đã đăng hướng dẫn trên Twitter về cách độc giả Nga có thể làm bằng cách sử dụng các ứng dụng hoặc “web đen”.
“Tiếp cận thông tin chính xác, độc lập là quyền cơ bản của con người mà người dân Nga không thể từ chối, hàng triệu người trong số họ dựa vào BBC News mỗi tuần. Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực để đưa Tin tức BBC có sẵn ở Nga và trên toàn thế giới,” BBC cho biết.
Một số hãng truyền thông nổi tiếng ở Nga đã chọn đóng cửa thay vì phải đối mặt với các chế tài.
Trang web tin tức Znak thông báo đã đóng cửa vào sáng thứ Sáu, ngay sau khi quốc hội thông qua dự thảo luật.
Hôm thứ Năm, đài phát thanh độc lập hàng đầu của Nga Ekho Moskvy đã bị đóng cửa và đài truyền hình độc lập Dozdh đã đình chỉ hoạt động sau khi nhận được lời đe dọa đóng cửa từ chính quyền.
Các nhà chức trách cũng đã thúc đẩy một nỗ lực sâu rộng nhằm vào các tổ chức nhân quyền.
Vào thứ Sáu, các nhà chức trách đã đột kích các văn phòng của Memorial, một trong những tổ chức nhân quyền lâu đời nhất và nổi bật nhất của Nga.
Chủ tịch của Memorial Yan Rachinsky cho biết. “Đây là mức độ công lý ngày nay ở thủ đô của Nga.”
Một nhóm nhân quyền hàng đầu khác, Tổ chức Hỗ trợ Công dân, cũng chứng kiến văn phòng ở Moscow của họ bị đột kích vào thứ Sáu.
Lê Vy (theo AP, Reuters)