Thời báo Tài chính của Anh Financial Times dẫn ba nguồn thạo tin cho biết, Ông Vladimir Putin đã không còn quan tâm đến các nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt chiến tranh với Ukraina và thay vào đó, ông Putin tỏ ra quyết tâm chiếm giữ càng nhiều lãnh thổ Ukraina càng tốt.
Theo nguồn tin, ông Putin từng xem xét nghiêm túc một thỏa thuận hòa bình với Ukraina sau khi Nga gặp thất bại trên chiến trường vào tháng trước. TT Putin đã nói với những người liên quan đến việc cố gắng chấm dứt xung đột rằng ông không thấy có triển vọng cho việc này.
Một người nói: “Ông Putin thực sự tin vào những điều vô nghĩa mà ông ấy nghe được trên truyền hình [Nga] và ông ấy muốn thắng lớn”.
Mặc dù Matxcơva và Kiev đã nhất trí thông cáo chung đầu tiên tại một cuộc họp ở Istanbul vào cuối tháng 3, nhưng các cuộc đàm phán bị đình trệ sau khi Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cáo buộc Nga phạm tội ác chiến tranh đối với dân thường ở các thành phố như Bucha và Mariupol.
Hai người thạo tin nói rằng, ông Putin nói rằng các nỗ lực hòa bình đã đi vào “ngõ cụt” và rất tức giận sau khi Ukraina đánh chìm soái hạm Moskva của hạm đội Biển Đen của Nga. Một người nói: “Đã có hy vọng cho một thỏa thuận. Ông Putin đã cân nhắc cẩn thận. Ông ấy cần phải tìm cách thoát khỏi tình trạng khó khăn”.
Tuy nhiên, sau khi soái hạm Moskva bị chìm, “ông Putin đã phản đối việc ký kết bất cứ điều gì. Sau vụ việc Moskva, ông ấy có vẻ như không giống như một người chiến thắng, bởi vì điều đó thật xấu hổ”.
Các quan chức Ukraina và phương Tây luôn nghi ngờ cam kết của ông đối với các cuộc đàm phán hòa bình, cho rằng đó là một cách câu giờ cho cuộc tấn công của Nga.
Các nguồn tin cũng cho hay, Tổng thống Nga dường như giữ một cái nhìn méo mó về cuộc chiến như do các tướng lĩnh của ông đề ra và những gì được mô tả trên truyền hình Nga.
Họ nói thêm rằng ông Putin khẳng định rằng lực lượng của ông không nhắm vào dân thường trong các cuộc tấn công như cuộc bao vây nhà máy thép Azovstal, bất chấp nhiều bằng chứng cho thấy điều ngược lại,
Những người trung gian như chủ tịch Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel và tỷ phú chủ sở hữu Chelsea FC Roman Abramovich đã cố gắng thuyết phục ông Putin gặp TT Zelensky với hy vọng họ có thể phá vỡ thế bế tắc.
Theo một nguồn tin, ông Putin đã nói với ông Michel trong một cuộc gọi hôm thứ Sáu rằng các cuộc đàm phán đã gặp trục trặc vì Ukraina “dựng lên một bức tường” và đây “không phải là thời điểm thích hợp” để gặp Tổng thống Zelensky.
Các nhà đàm phán giải thích điều đó có nghĩa là Nga tin rằng họ có thể chiếm được nhiều lãnh thổ hơn, chứ không phải là dấu hiệu cho thấy các cuộc đàm phán cần thêm thời gian để tìm ra các lĩnh vực thỏa thuận.
Một người có liên quan đến cuộc đàm phán hòa bình cho biết TT Putin đang cố gắng hết sức để tránh cuộc gặp với ông Zelensky. Người này nói thêm: “Ông ấy muốn mọi thứ được quyết định trước cuộc họp cá nhân của họ”.
Ông Zelensky hôm thứ Bảy cho biết ông muốn tiếp tục các cuộc đàm phán nhưng cảnh báo rằng Ukraina sẽ không tiếp tục đàm phán nếu người dân ở Mariupol bị tàn sát hoặc chính quyền Nga ở Kherson tiến hành một cuộc trưng cầu dân ý giả.
Theo những người tham gia nỗ lực chấm dứt chiến tranh, các quan chức ở Kiev lo ngại TT Putin có thể đi xa hơn mục tiêu đã nêu của Nga là chiếm khu vực biên giới phía đông Donbass, mà thay vào đó cố gắng chiếm toàn bộ phía đông nam, chia cắt Ukraina khỏi biển.
Hai người trong số họ cho biết, Ukraina tự tin rằng họ có thể đẩy lùi quân đội Nga sau khi đánh bại kế hoạch ban đầu của Putin là nhanh chóng chiếm lấy đất nước, nhưng các quan chức ngày càng lo ngại rằng Matxcơva có thể sử dụng vũ khí hạt nhân nếu nước này gặp phải những thất bại hơn nữa.
Theo một nguồn tin, trong cuộc gặp với ông Michel tại Kiev hôm thứ Tư tuần trước, ông Zelensky nói rằng dư luận Ukraina không ủng hộ việc tiếp tục các cuộc đàm phán hòa bình. TT Ukraina nói thêm, ông ý thức được rằng đấu tranh với ông Putin được ủng hộ hơn là nhượng bộ.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ông Erdogan, đã nói chuyện với người đồng cấp Zelensky vào Chủ nhật để thúc đẩy các cuộc đàm phán bị đình trệ. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Ankara sẵn sàng giúp đỡ. Ông Erdogan cho biết hôm thứ Sáu rằng ông cũng hy vọng được nói chuyện với TT Putin trong những ngày tới.