Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ họ vẫn quan tâm đến một đề nghị đầy khó khăn – mở “hành lang ngũ cốc,” điều sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp tục xuất cảng ngũ cốc từ Ukraine sang các thị trường quốc tế dọc theo một hành lang biển. Hành động này có thể mang lại cho Ukraine nguồn thu nhập bổ sung cho nỗ lực tiếp tục cuộc chiến tranh cũng như cải thiện hoặc ngăn chặn tình trạng thiếu lương thực ở Trung Đông và Phi Châu.
Hôm 08/06, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết đề nghị về hành lang biển cho xuất cảng ngũ cốc này là “hợp lý,” nhưng sẽ yêu cầu đàm phán thêm với Nga để bảo đảm an toàn cho các tàu thương mại Ukraine.
Trình bày cùng Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov, ông Cavusoglu đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán ngừng bắn giữa các bên tham chiến trong cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, và cho biết các cuộc đàm phán với Nga tại Ankara đã mang lại kết quả.
Ngoại trưởng Lavrov khẳng định rằng trách nhiệm của việc thiết lập một hành lang ngũ cốc như vậy là thuộc về Ukraine, và kêu gọi Ukraine gỡ bỏ mìn của họ khỏi các cảng ở Biển Đen. Ngoại trưởng Lavrov tuyên bố rằng Nga đã hoàn thành các cam kết cần thiết để mở hành lang này, nhưng các quan chức Ukraine đã bày tỏ sự hoài nghi về việc Nga sẽ không lợi dụng việc rà phá bom mìn ở Biển Đen để tấn công các cảng của Ukraine.
Ông Serhiy Ivashchenko, giám đốc liên đoàn thương nhân ngũ cốc Ukraine, cho biết việc gỡ mìn ở Biển Đen có thể sẽ mất vài tháng và cần có sự giám sát của hải quân Thổ Nhĩ Kỳ và Romania. Ngay cả khi một thỏa thuận như vậy trở thành hiện thực, thì các công ty vận tải biển có thể sẽ phải đối mặt với chi phí bảo hiểm cao cho việc xuất cảng ngũ cốc của Ukraine sang các thị trường mục tiêu. Với những trở ngại đáng kể về hậu cần đối với việc xuất cảng ngũ cốc bằng đường bộ, thì vấn đề đưa cây trồng của Ukraine ra thị trường ngoại quốc vẫn còn phức tạp nhưng lại cấp bách đối với cả Ukraine và các nước tiếp nhận.
Vào tháng 02/2020, trước khi có cuộc xâm lược của Nga, Ukraine là một trong những quốc gia xuất cảng ngũ cốc hàng đầu thế giới, xuất cảng hơn 35 triệu tấn bắp và 16 triệu tấn lúa mì hàng năm. Phần lớn nguồn cung cấp ngũ cốc này được xuất cảng sang Trung Đông và Bắc Phi, nơi các loại ngũ cốc của Ukraine và Nga là những nguồn cung cấp lương thực chính cho địa phương.
Tăng thêm tính cấp bách cho vấn đề này là tình trạng ngày càng thiếu không gian lưu trữ ngũ cốc ở Ukraine, hệ quả của việc thu hoạch dư thừa và cơ hội xuất cảng bị thu hẹp. Nếu những vấn đề xuất cảng này không được giải quyết trong thời gian sắp tới, thì chúng có thể sẽ dẫn đến tình trạng lãng phí lương thực dư thừa ở Ukraine.
Thổ Nhĩ Kỳ đã bị đẩy vào tình thế khó khăn kể từ khi bắt đầu chiến tranh, vì những rắc rối kinh tế của chính đất nước này và sự phụ thuộc thương mại vào Liên bang Nga đã ngăn cản đế quốc Osman này tham gia cùng với các đối tác NATO trong việc trừng phạt Nga. Cùng với đó là tình trạng lạm phát tiền tệ của Thổ Nhĩ Kỳ đã cao đến mức chưa từng thấy, khả năng khan hiếm ngũ cốc dẫn đến thảm họa kinh tế và khủng hoảng nhân đạo là mối lo ngại sâu sắc đối với các nhà hoạch định chính sách ở quốc gia Anatolia này.
Ông Nicholas Dolinger là một phóng viên kinh doanh của The Epoch Times và là người dẫn chương trình podcast “The Beautiful Toilet”.
Thanh Tâm biên dịch