Có một nghịch lý là càng leo thang chiến tranh ở Ukraine và càng bị trừng phạt kinh tế nặng nề thì nguồn tiền đổ vào Nga càng lớn nhờ giá dầu leo thang, sự phụ thuộc của EU vào năng lượng của Nga. Điều đó có nghĩa là rất nhiều quốc gia tận hưởng giá dầu ưu đãi từ Nga trong khi có những quốc gia buộc phải từ bỏ nguồn cung này.
Theo thống kê của Reuters ngày 31/5, dưới đây là cách các quốc gia và công ty phản ứng với việc mua dầu của Nga kể từ khi chiến tranh Nga-Ukraine bùng nổ ngày 24/2.
Australia, Anh, Canada và Mỹ đã cấm hoàn toàn việc mua dầu của Nga, trong khi các nước G7, bao gồm cả Nhật Bản, đã cam kết cấm hoặc loại bỏ dần việc nhập khẩu dầu của Nga vào ngày 8/5.
EU đã đồng ý cấm nhập khẩu dầu của Nga bằng đường biển, với thời gian thực hiện theo từng giai đoạn là 6 tháng đối với dầu mỏ và 8 tháng đối với dầu tinh luyện.
Lệnh cấm không bao gồm dầu được cung cấp thông qua đường ống Druzhba trên đất liền, từ đó cho phép các nhà máy lọc dầu ở Đông Âu và Đức vẫn tiếp tục được nhập khẩu. Tuy nhiên, Ba Lan và Đức cho biết họ sẽ loại bỏ tất cả các giao dịch mua thông qua đường ống này vào cuối năm 2022.
Tổng cộng, con số này sẽ bao gồm khoảng 90% lượng dầu nhập khẩu của Nga vào EU.
Ngay cả trước khi có lệnh cấm, ít nhất 26 nhà máy lọc dầu và nhà kinh doanh lớn của châu Âu đã tự nguyện ngừng mua dầu giao ngay hoặc công bố kế hoạch loại bỏ dần việc nhập khẩu 2,1 triệu thùng dầu/ngày của Nga, JPMorgan cho biết.
Đồng thời, Trung Quốc và Ấn Độ, vốn từ chối lên án hành động của Nga, đang hưởng lợi từ việc giảm giá dầu của Nga.
Theo dữ liệu Refinitiv Eikon, kể từ khi Moscow xâm lược Ukraine, Ấn Độ đã nhận được 34 triệu thùng dầu giá chiết khấu của Nga và sẽ nhận được khoảng 28 triệu thùng vào tháng 6.
Dưới đây là những nước mua dầu hiện tại và trước đây của Nga:
Công ty hiện tại đang mua dầu từ Nga
Bharat Petroleum của Ấn Độ
Hai công ty quen thuộc, Công ty lọc dầu quốc doanh Ấn Độ Bharat Petroleum đã mua 2 triệu thùng dầu Urals của Nga từ công ty Trafigura để giao hàng vào tháng 5.
Hindustan Petroleum Ấn Độ
Theo các nguồn tin thương mại, công ty lọc dầu quốc doanh của Ấn Độ đã mua 2 triệu thùng dầu Urals của Nga để giao vào tháng 5.
Indian Oil Corp của Ấn Độ
Kể từ ngày 24/2, công ty lọc dầu lớn nhất của Ấn Độ đã mua hơn 6 triệu thùng dầu Urals và ký hợp đồng cung cấp với Rosneft lên tới 15 triệu thùng dầu của Nga vào năm 2022.
ISAB của Ý
Nhà máy lọc dầu lớn nhất của Ý thuộc sở hữu của Litasco SA do Lukoil kiểm soát tiếp tục mua dầu của Nga trong khi chính phủ Ý đang nghiên cứu khả năng tạm thời quốc hữu hóa ISAB.
Leuna của Đức
Nhà máy lọc dầu Leuna quốc doanh ở miền đông nước Đức do Total Energies của Pháp nắm giữ đa số cổ phần tiếp tục mua dầu của Nga do đường ống Druzhba cung cấp.
Công ty lọc hóa dầu Mangalore của Ấn Độ
Nhà máy lọc dầu quốc doanh Ấn Độ đã mua 1 triệu thùng dầu Urals của Nga thông qua các thương nhân châu Âu để vận chuyển vào tháng 5 nhờ các khoản chiết khấu do Nga cung cấp.
Miro của Đức
Nhà máy lọc dầu lớn nhất của Đức, Rosneft, có 24% cổ phần tiếp tục mua dầu của Nga chiếm khoảng 14% tổng lượng mua.
Moore của Hungary
Công ty dầu mỏ Hungary cho biết sẽ mất ít nhất 2 đến 4 năm để chuyển đổi hoàn toàn hai nhà máy lọc dầu của họ ở Slovakia và Hungary sang các quy trình chế biến dầu thay thế hiện chiếm khoảng 35% tổng lượng dầu mua.
Nayala Energy của Ấn Độ
Nhà máy lọc dầu tư nhân của Ấn Độ do Rosneft sở hữu một phần đã mua khoảng 1,8 triệu thùng dầu Urals sau một năm gián đoạn.
Neftochim Burgas của Bulgaria
Nhà máy lọc dầu Bulgaria do Lukoil của Nga sở hữu tiếp tục lọc dầu của Nga, chiếm khoảng 50% lượng dầu nhập khẩu của nước này, theo các quan chức chính phủ.
PCK Schwed Đức
Rosneft sở hữu 54% cổ phần tiếp tục mua dầu của Nga được giao qua đường ống Druzhba .
Các quan chức chính phủ Đức cho biết họ đang tìm cách thay thế dầu của Nga bằng cách nhập khẩu dầu khác thông qua cảng Rostock của Đức hoặc nước láng giềng Ba Lan để các nhà máy lọc dầu của họ tiếp tục hoạt động.
Pertamina của Indonesia
PT Pertamina đang cân nhắc mua dầu từ Nga khi tìm kiếm dầu cho một nhà máy lọc dầu mới được tân trang lại.
Sinopec của Trung Quốc
Sinopec của Trung Quốc do nhà nước quản lý là nhà máy lọc dầu lớn nhất châu Á đã tiếp tục mua dầu của Nga theo hợp đồng dài hạn đã ký trước đó.
Những công ty đã ngừng mua hoặc có kế hoạch ngừng mua
BP của Anh
Tập đoàn dầu mỏ lớn của Anh đã rút khỏi Nga và cho biết họ sẽ không tham gia các giao dịch mới với các thực thể của Nga trừ khi “cần thiết để đảm bảo an ninh nguồn cung”.
ENEOS của Nhật Bản
Nhà máy lọc dầu lớn nhất Nhật Bản đã ngừng mua dầu từ Nga và có kế hoạch tìm nguồn cung cấp thay thế từ Trung Đông.
Eni của Ý
Tập đoàn năng lượng do chính phủ Ý sở hữu 30,3% đã ngừng việc mua dầu của Nga, bao gồm cả cổ phần thiểu số của họ trong nhà máy lọc dầu Bayern của Đức.
Equinor của Na Uy
Hầu hết các công ty năng lượng quốc doanh của Na Uy đã ngừng kinh doanh dầu của Nga và rút khỏi Nga và đã ghi nhận khoản lỗ 1,08 tỷ USD trong báo cáo thu nhập quý đầu tiên của mình.
GALP của Bồ Đào Nha
Công ty dầu khí của Bồ Đào Nha đã đình chỉ mọi hoạt động mua các sản phẩm dầu từ Nga hoặc các công ty Nga.
Glencore
Công ty khai thác và kinh doanh toàn cầu này cho biết họ sẽ không tham gia bất kỳ hoạt động giao dịch mới nào liên quan đến hàng hóa có xuất xứ từ Nga trừ khi có chỉ đạo của chính phủ liên quan.
Dầu mỏ Hy Lạp
Nhà máy lọc dầu lớn nhất của Hy Lạp đã ngừng mua dầu của Nga và thay thế bằng nguồn cung bổ sung từ Ả Rập Saudi và các nước khác.
Nestle của Hà Lan
Nhà máy lọc dầu Phần Lan đã thay thế khoảng 85% dầu của Nga bằng dầu khác kể từ đầu tháng 4 và cho biết họ sẽ không tham gia các giao dịch mới để mua dầu của Nga.
OMV Petrom của Romania
Công ty dầu khí Romania do OMV của Áo kiểm soát cho biết họ đang chuẩn bị giảm nhập khẩu dầu của Nga hiện đang chiếm khoảng 30% nhu cầu hàng năm tại các nhà máy lọc dầu của họ.
PKN Oren của Ba Lan
Nhà máy lọc dầu lớn nhất của Ba Lan đã ngừng mua dầu của Nga trên thị trường giao ngay và chuyển sang dầu Biển Bắc sau khi các hợp đồng cung ứng dài hạn đã ký trước đó sẽ hết hạn vào cuối năm nay. Dầu của Nga chiếm khoảng 30% lượng dầu nhập khẩu của nước này.
PREEM của Thuỵ Điển
Nhà máy lọc dầu lớn nhất của Thụy Điển, thuộc sở hữu của tỷ phú Ả Rập Saudi Mohammed Hussein al-Amoudi, đã thay thế dầu của Nga, chiếm 7% nguồn cung của nước này, bằng dầu Biển Bắc.
Repsol của Tây Ba Nha
Các công ty của Tây Ban Nha đã ngừng mua dầu của Nga trên thị trường giao ngay.
Shell của Hà Lan
Công ty kinh doanh dầu mỏ lớn nhất thế giới đã ngừng mua dầu và các sản phẩm tinh chế của Nga, bao gồm cả nhiên liệu hỗn hợp.
Trafigura của Thuỵ Sỹ
Công ty giao dịch hàng hóa toàn cầu có trụ sở tại Geneva có kế hoạch ngừng mua tất cả dầu từ Rosneft, bao gồm cả nhiên liệu hỗn hợp cho đến ngày 15/5.
TOTAL ENERGIES của Pháp
Công ty năng lượng của Pháp vận hành nhà máy lọc dầu Leuna ở miền Đông nước Đức đã tạm dừng các giao dịch mua dầu mới của Nga và có kế hoạch loại bỏ dần việc mua vào đầu năm 2023.
Varo Energy của Thuỵ Sĩ
Nhà máy lọc dầu Thụy Sĩ sở hữu 51,4% cổ phần trong nhà máy lọc dầu Bayern của Đức cho biết họ sẽ không tham gia các giao dịch mới để mua dầu của Nga.
Thuỷ Tiên
(Theo Secret China)