Lam Giang
Nga đã buộc phải từ bỏ pháo đài chính của mình ở đông bắc Ukraine ngày thứ Bảy (10/9). Đây được coi là sự sụp đổ bất ngờ của các lực lượng Nga tại một trong những tiền tuyến chính của cuộc chiến sau khi vấp phải sự phản công nhanh chóng của các lực lượng Ukraine.
Sự sụp đổ nhanh chóng của Izium ở tỉnh Kharkiv là thất bại nặng nề nhất của Moscow kể từ khi binh sĩ của họ buộc phải rút lui khỏi thủ đô Kyiv hồi tháng 3. Động thái này có thể là một bước ngoặt mang tính quyết định trong cuộc chiến tranh kéo dài sáu tháng, với hàng ngàn binh sĩ Nga bỏ lại đạn dược và thiết bị trong khi tháo chạy.
Truyền thông nhà nước Nga TASS dẫn lời bộ quốc phòng Nga cho biết họ đã ra lệnh cho binh sĩ rời khỏi khu vực lân cận để tăng cường các hoạt động ở những nơi khác thuộc vùng Donetsk lân cận.
Người đứng đầu chính quyền của Nga tại các khu vực ở Kharkiv mà nước này kiểm soát đã yêu cầu tất cả người dân di tản khỏi tỉnh và chạy sang Nga để “bảo toàn tính mạng”, TASS đưa tin. Các nhân chứng mô tả tình trạng ùn tắc giao thông, khi người và xe tháo chạy khỏi lãnh thổ do Nga nắm giữ.
Đây được coi là một đòn nghiêm trọng đối với Nga, trong bối cảnh các cơ quan tình báo phương Tây cho rằng Moscow đã phải gánh chịu thương vong lớn. Đây cũng sẽ là một động lực lớn đối với Ukraine, quốc gia muốn chứng tỏ với các quốc gia phương Tây rằng, họ xứng đáng được tiếp tục viện trợ.
Kyiv đang phải đối mặt với những áp lực để đạt được những bước tiến trước khi mùa đông bắt đầu, trong bối cảnh Tổng thống Nga Vladimir Putin đe dọa sẽ ngừng tất cả các chuyến hàng năng lượng tới châu Âu nếu Brussels tiếp tục đề xuất giới hạn giá dầu xuất khẩu của Nga.
Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba cho biết tại Kyiv rằng các lực lượng Ukraine đã chứng minh rằng họ có khả năng đánh bại quân đội Nga với các loại vũ khí được phương Tây viện trợ.
Ông nói: “Tôi xin lặp lại rằng: chúng ta nhận được càng nhiều vũ khí, chúng ta sẽ giành chiến thắng càng nhanh, và cuộc chiến này sẽ kết thúc càng nhanh”.
Trong bài phát biểu hàng đêm vào thứ Bảy (10/9), Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết các lực lượng vũ trang của Ukraine đã thu hồi khoảng 2.000 km vuông (770 dặm vuông) lãnh thổ kể từ khi phát động cuộc phản công hồi đầu tháng.
“Quân đội Nga đang khẳng định danh hiệu quân đội chạy nhanh nhất thế giới … hãy tiếp tục chạy đi!”, ông Andriy Yermak, chánh văn phòng của ông Zelenskiy, viết trên Twitter.
Các quan chức Ukraine không xác nhận việc họ đã chiếm lại được Izium. Tuy nhiên, chánh văn phòng của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy, Andriy Yermak, đã đăng tải một bức ảnh cho thấy binh sĩ Ukraine ở ngoại ô thành phố. Trước đó, ông đăng lên Twitter một emoji hình chùm nho. Tên của thành phố này có nghĩa là “nho khô”.
Thông báo rút quân của Nga được đưa ra vài giờ sau khi quân Ukraine chiếm được thành phố Kupiansk xa hơn về phía bắc, đầu mối đường sắt duy nhất tiếp tế toàn bộ tiền tuyến của Nga khắp vùng đông bắc Ukraine. Việc này khiến hàng ngàn quân Nga đột ngột bị cắt đứt khỏi đường tiếp tế khắp một dải mặt trận, nơi đã chứng kiến một số trận chiến khốc liệt nhất của cuộc chiến.
Có những dấu hiệu cho thấy có vấn đề đối với lực lượng Nga ở nhiều nơi khác dọc theo các vị trí còn lại của họ ở mặt trận phía đông. Các quan chức thân Nga thừa nhận những khó khăn ở các địa điểm khác và phía Ukraine ám chỉ sẽ có những đợt tiến công sắp tới.
Những ngày trước, lực lượng của Kyiv đã tràn qua chiến tuyến và kể từ đó đã chiếm lại hàng chục thị trấn và làng mạc trong một cuộc tấn công cơ giới hóa diễn ra nhanh chóng và ồ ạt.
Sáng sớm hôm 10/9, các quan chức Ukraine đăng những hình ảnh binh sĩ của họ giương cao lá cờ xanh dương và vàng của đất nước trước tòa thị chính ở Kupiansk, giáng một đòn có vẻ như mang tính quyết định đối với các đơn vị đồn trú của Nga được tiếp tế bởi các tuyến đường sắt của thành phố.
“Để đạt được các mục tiêu đã đề ra của Chiến dịch Quân sự đặc biệt nhằm giải phóng Donbas, quyết định đã được đưa ra để tái tập hợp quân Nga đóng tại các khu vực Balakliia và Izium với mục đích tăng cường nỗ lực ở hướng Donetsk”, tờ TASS dẫn lời bộ quốc phòng Nga.
Việc Nga bất ngờ từ bỏ tiền tuyến ở phía nam thành phố Kharkiv đã dẫn đến sự kết thúc nhanh chóng và đột ngột một giai đoạn mà cuộc chiến ở trong thế giằng co không ngừng trên một mặt trận tĩnh, với lợi thế thuộc về Moscow.
Các lực lượng Nga đã chiến đấu quyết liệt để chiếm lấy Izium ngay từ đầu cuộc chiến, và sau đó sử dụng thành phố này làm căn cứ hậu cần cho một trong những chiến dịch chính của họ. Đây cũng là cuộc tấn công kéo dài nhiều tháng từ phía bắc nhắm vào vùng Donbas kế cận.
Có những dấu hiệu cho thấy Ukraine có thể tận dụng tình trạng hỗn loạn bằng các cuộc tấn công dọc các khu vực khác của mặt trận phía đông. Ông Denis Pushilin, người đứng đầu chính quyền ly khai do Nga hậu thuẫn ở tỉnh Donetsk, cho biết tình hình ở Liman, phía đông Izium, “vẫn còn khá khó khăn”.
Xa hơn một chút về phía đông, các quan chức Ukraine ám chỉ có thể sẽ có một nỗ lực tái chiếm Lysychansk, thành phố mà Moscow đã chiếm giữ hồi tháng 7 sau nhiều tuần giao tranh trong một trong những trận chiến đẫm máu nhất.
Thống đốc khu vực Serhiy Gaidai của Ukraine được truyền thông Ukraine dẫn lời nói rằng quân đội Ukraine đã được nhìn thấy ở ngoại ô của thành phố này.
Thống đốc Belgorod, Vyacheslav Gladkov, cho biết các quan chức đang cung cấp thực phẩm và viện trợ y tế cho những người xếp hàng tại một đường băng vào Nga. Thượng nghị sĩ Andrey Turchak, từ đảng Nước Nga Thống nhất ủng hộ Điện Kremlin, báo cáo có hơn 400 phương tiện tại biên giới.
Các quan chức Ukraine cho biết vụ phóng tên lửa của Nga đã tấn công thành phố Kharkiv vào tối thứ Bảy, khiến ít nhất một người thiệt mạng và làm hư hại một số ngôi nhà, một phần của đợt pháo kích leo thang kể từ cuộc phản công của Kyiv, các quan chức Ukraine cho biết.
Reuters không thể xác minh độc lập các tuyên bố trên chiến trường.
Thống đốc khu vực Luhansk Serhiy Gaidai nói với kênh truyền hình Ukraine hôm thứ Bảy rằng: “Cuộc tiến công có quy mô rất lớn. Có những trận chiến lẻ tẻ, nhưng chủ yếu là những kẻ chiếm đóng đang tháo chạy”.
Lam Giang