Vài ngày sau khi đề xuất một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh giữa Nga – Ukraine và khiến Kyiv chỉ trích, tỷ phú Elon Musk lại tiếp tục cho rằng căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan có thể được giải quyết bằng cách giao một số quyền kiểm soát Đài Loan cho Bắc Kinh.
Trong buổi phỏng vấn với tờ Financial Times hôm thứ Sáu, người đàn ông giàu nhất thế giới cho biết: “Khuyến nghị của tôi… sẽ là tìm ra một khu hành chính đặc biệt cho Đài Loan, có thể chấp nhận được một cách hợp lý, và [điều này] có thể sẽ không khiến mọi người hài lòng”.
Câu trả lời của tỷ phú Musk được đưa ra trước một câu hỏi về Trung Quốc, nơi công ty sản xuất ô tô điện Tesla của ông điều hành một nhà máy lớn ở Thượng Hải.
Bắc Kinh từ lâu đã thề sẽ đưa Đài Loan dưới sự kiểm soát của mình và không loại trừ việc sử dụng vũ lực để làm như vậy. Chính phủ Đài Loan phản đối mạnh mẽ các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc và nói rằng chỉ có 23 triệu dân của hòn đảo mới có thể quyết định tương lai của họ.
“Và điều này là có thể, và tôi nghĩ có lẽ, trên thực tế, họ có thể có một thỏa thuận dễ chịu hơn so với Hồng Kông,” ông Musk nói thêm.
Trung Quốc đã đề nghị áp dụng tại Đài Loan mô hình tự trị “một quốc gia, hai hệ thống” tương tự như Hồng Kông, nhưng tất cả các đảng phái chính trị chính thống ở Đài Loan đã bác bỏ và nó cũng không được công chúng ủng hộ, đặc biệt là sau khi Bắc Kinh áp đặt Luật An ninh Quốc gia cứng rắn ở thành phố vào năm 2020.
Bộ Ngoại giao Đài Loan từ chối bình luận về bình luận của ông Musk hôm thứ Bảy.
Wang Ting-yu, nhà lập pháp cấp cao của Đảng Dân chủ Tiến bộ cầm quyền Đài Loan, người ngồi trong ủy ban đối ngoại và quốc phòng của quốc hội, đã chỉ trích tỷ phú Musk trên trang Facebook của mình.
“Các công ty độc lập riêng lẻ đều không coi quyền sở hữu của họ như một trò đùa”, ông Wang nói. “Vậy tại sao họ lại ngang nhiên tước đoạt quyền tự do dân chủ, chủ quyền và lối sống của 23 triệu người Đài Loan? Điều đó là không thể chấp nhận được đối với Ukraine, và Đài Loan chắc chắn sẽ không cho phép điều đó.”
Một quan chức cấp cao của Đài Loan nói với Reuters rằng “ông Musk cần tìm một cố vấn chính trị tỉnh táo hơn.”
“Thế giới đã thấy rõ ràng những gì đã xảy ra với Hồng Kông”, quan chức giấu tên cho biết. “Sự sôi động về kinh tế và xã hội của Hồng Kông đột ngột chấm dứt dưới sự cai quản toàn trị của Bắc Kinh.”
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh, khi được hỏi về phát biểu của ông Musk, nói rằng vấn đề Đài Loan là “chuyện nội bộ”, đồng thời nói thêm rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục tuân thủ nguyên tắc hòa bình thống nhất trong khi “kiên quyết đập tan” chủ nghĩa ly khai của Đài Loan.
Nhà máy ở Thượng Hải chiếm khoảng một nửa số lượng giao hàng toàn cầu của Tesla trong năm ngoái. CEO hãng Tesla cho biết Trung Quốc đã muốn ông đảm bảo rằng ông sẽ không cung cấp dịch vụ internet Starlink của công ty tên lửa SpaceX của mình ở đó.
Elon Musk cho biết ông cho rằng xung đột Đài Loan là không thể tránh khỏi và cảnh báo về tác động tiềm tàng của nó đối với không chỉ Tesla, mà còn đối với nhà sản xuất iPhone Apple và nền kinh tế rộng lớn hơn.
Đầu tuần này, tỷ phú Musk đã gây tranh cãi khi đề xuất Ukraine nhượng lại Crimea vĩnh viễn cho Nga, hay các cuộc trưng cầu dân ý mới sẽ được tổ chức dưới sự điều hành của Liên Hợp Quốc để quyết định số phận của lãnh thổ do Nga kiểm soát, và Ukraine đồng ý trung lập.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chỉ trích gay gắt đề xuất này, sau đó đăng một cuộc thăm dò trên Twitter của riêng mình: “Bạn thích Elon Musk nào hơn? Một người ủng hộ Ukraine hay một người ủng hộ Nga.”
Nhật Minh