Hôm thứ Năm (20/10), Thủ tướng Anh Liz Truss mới nhậm chức được 45 ngày đã thông báo từ chức bên ngoài Phố Downing, có nghĩa là nước Anh hiện cần một cuộc bầu cử khác để quyết định ai sẽ trở thành thủ tướng và lãnh đạo tiếp theo của Đảng Bảo thủ.
Khi tuyên bố từ chức thủ tướng, Truss cho biết bà đã gặp Ngài Graham Brady – Chủ tịch Ủy ban 1922 (ủy ban các thành viên riêng của Đảng Bảo thủ Anh), và hai người đã đồng ý rằng cuộc bầu cử lãnh đạo Đảng Bảo thủ sẽ được hoàn tất trong vòng tuần tới.
Ngài Graham Brady cho biết họ dự kiến sẽ kết thúc cuộc bầu cử lãnh đạo vào trước ngày thứ Sáu (28/10), còn ngày nhậm chức là khi kế hoạch tài chính được công bố ngày 31/10.
Ngài Graham Brady cho biết một ứng cử viên thay thế bà Truss làm lãnh đạo Đảng Bảo thủ sẽ cần có ít nhất 100 nghị sĩ Đảng Bảo thủ đề cử.
Có 357 nghị sĩ đảng Bảo thủ trong Hạ viện của Quốc hội Anh, do đó theo tiêu chuẩn này cho phép tối đa 3 ứng cử viên.
Các nguồn tin cấp cao của Đảng Bảo thủ đã gợi ý rằng các nghị sĩ phải gửi đề cử trước thứ Hai tuần tới (ngày 24/10).
Chủ tịch Đảng Bảo thủ Jake Berry nói thêm rằng trong một kịch bản như vậy, nếu chỉ có một ứng viên xuất hiện thì có thể vào thứ Hai sẽ có một nhà lãnh đạo Đảng và thủ tướng Anh mới. Ông Berry cho biết nếu 2 ứng cử viên vượt qua giai đoạn tại Quốc hội thì các thành viên Đảng Bảo thủ sẽ bỏ phiếu trực tuyến cho cả 2 ứng cử viên.
Vậy những ai đang có nhiều khả năng trở thành thủ tướng Anh tiếp theo và dẫn dắt nước Anh thoát khỏi tình trạng khó khăn hiện nay?
Theo BBC, từ các nhà cái dự đoán ai có nhiều khả năng tiếp quản số 10 Phố Downing thì cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak và lãnh đạo Hạ viện Penny Mordaunt trong cuộc đua gần nhất đều đã thể hiện tốt và hiện đang dẫn đầu. Nhưng Thủ tướng tiền nhiệm Boris Johnson đã nhanh chóng vươn lên vị trí thứ ba.
Chưa ai xác nhận rằng họ sẽ tranh cử, nhưng dưới đây là một số ứng viên tiềm năng.
Cựu Bộ trưởng Tài chính Sunak
Vào đầu mùa hè này, ông Rishi Sunak đã chạy đua để thay thế ông Johnson làm lãnh đạo Đảng Bảo thủ và đi vào 2 vòng bầu cử cuối cùng với bà Truss, giành được sự ủng hộ của số lượng lớn nhất các nghị sĩ Đảng Bảo thủ.
Trong chiến dịch tranh cử, ông cảnh báo rằng kế hoạch thuế của bà Truss sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế, nhưng thông điệp của ông đã không thu hút được phiếu phổ thông Đảng Bảo thủ và thua cuộc với chênh lệch 21.000 phiếu bầu.
Cho đến năm 2015, ông Sunak mới trở thành nghị sĩ của Richmond vùng North Yorkshire. Rất ít người bên ngoài Cung điện Westminster nghe nói về ông, nhưng vào tháng 2/2020 ông đã trở thành Bộ trưởng Tài chính.
Rất nhanh sau đó, ông Sunak đã phải đối phó với bùng phát của COVID-19, phải chi rất nhiều tiền để cố gắng giữ cho nền kinh tế phát triển trong thời gian phong tỏa – động thái đã mang đến danh tiếng cho ông.
Nhưng danh tiếng đó đã bị ảnh hưởng sau những tranh cãi về việc đánh thuế liên quan đến vợ ông, và ngay sau đó ông Sunak lại bị phạt vì chống phong tỏa COVID-19.
Nghị sĩ Bảo thủ Angela Richardson ủng hộ ông Sunak cho biết: “Trong suốt mùa hè tôi đã ủng hộ Sunak cho vị trí lãnh đạo, quan điểm của tôi về sự phù hợp của ông ấy không thay đổi”.
Lãnh đạo Mordaunt của Hạ viện
Trong cuộc bầu cử cuối cùng cho chức thủ tướng Anh vào mùa hè này, bà Penny Mordaunt đã tranh cử với sự ủng hộ mạnh mẽ của các nghị sĩ nhưng đã bỏ lỡ việc lọt vào 2 vòng cuối cùng.
Sau khi chuyển sang ủng hộ bà Truss, bà Mordaunt được bổ nhiệm làm lãnh đạo Hạ viện và Chủ tịch Hội đồng Cơ mật, đồng thời làm Chủ tịch Ủy ban Lên ngôi của nhà vua mới sau cái chết của Nữ hoàng.
Năm 2019, bà Mordault đã làm nên lịch sử khi trở thành nữ Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Vương quốc Anh. Bà là Bộ trưởng Lực lượng Vũ trang khi ông David Cameron làm Thủ tướng. Bà Mordault là lính dự bị của Hải quân Anh.
Cho đến nay, bà Mordaunt được sự hậu thuẫn của các Nghị sĩ John Lamont, Maria Miller, Bob Seely và Damian Collins.
Cựu Thủ tướng Johnson
Đảng Bảo thủ chỉ có một tuần để chọn một nhà lãnh đạo mới, do đó nhiều ứng cử viên có thể là những gương mặt quen thuộc, quan trọng nhất là người đã từng là thủ tướng cách đây vài tuần.
Ông Boris Johnson đã buộc phải tuyên bố từ chức vào tháng 7 sau một cuộc nổi dậy lớn từ một số bộ trưởng và nghị sĩ.
Tuy nhiên, ông vẫn có các đồng minh trong Quốc hội và trong số các thành viên Đảng Bảo thủ nói chung. Một người ủng hộ lâu năm của ông Johnson là ông Nadine Dorries tin rằng ông Johnson nên quay trở lại vì sự ủy thác của công chúng Anh trong cuộc bầu cử năm 2019.
Nhiều nghị sĩ khác đã ra mặt ủng hộ việc ông Johnson trở lại số 10 phố Downing bao gồm: Paul Bristow, Brendan Clarke-Smith, Andrea Jenkyns và Michael Fabricant.
Bộ trưởng Quốc phòng Wallace
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace ngày càng thu hút sự chú ý kể từ khi Nga xâm lược Ukraine, vì Anh sớm quyết định hỗ trợ Kyiv về vũ khí và huấn luyện.
Dù phản đối Brexit (Anh rời EU), ông Wallace vẫn là người ủng hộ chính của ông Johnson và được khen thưởng với vị trí nội các vào năm 2019.
Trước khi trở thành một chính trị gia, ông Wallace từng là một người lính ở Đức, Síp, Belize và Bắc Ireland.
Ông Wallace được đề nghị tranh cử sau khi ông Johnson từ chức, đặc biệt khi ông đứng đầu trong các cuộc thăm dò do trang web “Ngôi nhà Bảo thủ” (Conservative Home) thực hiện, nhưng cuối cùng ông lại ủng hộ bà Truss.
Theo Anh Nhược, Epoch Times