Cao Dương
Đầu tháng này, Apple đã hạn chế việc sử dụng một công cụ từng được dùng bởi những người bất đồng chính kiến ở Hồng Kông và Trung Quốc, chỉ vài tuần trước khi Trung Quốc chứng kiến các cuộc biểu tình lớn nhất trong nhiều thập kỷ nổ ra.
Apple hạn chế AirDrop tại Trung Quốc
AirDrop thường được tận dụng như một lỗ hổng trong bức tường kiểm duyệt mạng nghiêm ngặt của Trung Quốc. Nhưng Apple đã hạn chế việc sử dụng công cụ này tại Trung Quốc từ ngày 9/11/2022.
AirDrop cho phép trao đổi nhanh các tệp như hình ảnh, video, hay văn bản giữa các thiết bị của Apple.
Apple phát hành bản cập nhật hệ điều hành iOS 16.1.1 đến người dùng trên toàn thế giới vào ngày 9/11. Riêng với các thiết bị mua tại Trung Quốc, hãng này đã âm thầm thêm vào một giới hạn thời gian 10 phút khi người dùng bật chức năng nhận AirDrop từ “Tất cả mọi người”, chứ không chỉ từ những người trong danh bạ. Sau khi 10 phút trôi qua, tính năng chia sẻ các tệp qua AirDrop giữa các thiết bị mua tại Trung Quốc sẽ chuyển về chỉ cho phép nhận các tệp từ “Những người trong danh bạ”. Điều này khiến việc phân phối tài liệu cho đám đông trở nên khó khăn hơn. Độc giả tại Trung Quốc của trang tin 9to5Mac là những người đầu tiên phát hiện sự thay đổi này của Apple.
AirDrop dùng bởi những người bất đồng chính kiến
Năm 2019, AirDrop đã được những người biểu tình ở Hồng Kông sử dụng để gửi thông tin cho du khách Trung Quốc đại lục đến thăm Hồng Kông, theo Quartz đưa tin. Những người bất đồng chính kiến phải bám lấy mọi kẽ hở trong Bức tường lửa vĩ đại kiểm duyệt chặt chẽ internet của Trung Quốc.
Tháng 10/2022, AirDrop cũng được sử dụng tại Trung Quốc đại lục để rải các tờ rơi phản đối Chủ tịch Tập Cận Bình. “Một cư dân Thượng Hải đang đi tàu điện ngầm hôm thứ Ba thì một thông báo AirDrop xuất hiện trên iPhone của mình: ‘iPhone của Tập Cận Bình’ muốn chia sẻ một bức ảnh’. Tò mò, người đàn ông này đã chấp nhận đề nghị chia sẻ và nhận được một tấm ảnh tố cáo sự cai trị độc tài của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. ‘Phản đối chế độ độc tài, phản đối chủ nghĩa toàn trị, phản đối chế độ chuyên quyền’, tờ rơi viết”, theo Vice cho biết.
Vài tuần sau khi AirDrop được sử dụng để phân phát tờ rơi phản đối Chủ tịch Tập Cận Bình và chính phủ Trung Quốc, và chỉ vài tuần trước khi các cuộc biểu tình quy mô lớn phản đối các chính sách Zero COVID nghiêm ngặt của nhà nước nổ ra vào cuối tuần vừa qua, Apple đã bắt đầu hạn chế AirDrop.
Đối diện với câu hỏi từBloomberg về lý do thay đổi AirDrop, Apple đã không đưa ra bình luận. Tuy nhiên, Apple cũng cho biết họ dự định sẽ mở rộng việc áp dụng chức năng nhận tệp qua AirDrop từ “Tất cả mọi người trong 10 phút” ra toàn thế giới vào năm 2023.
Trong đời thường, AirDrops cũng có thể bị lạm dụng: từ việc gửi ảnh khỏa thân cho người lạ, đến việc gửi đe dọa khủng bố giả.
Apple với lịch sử giúp Trung Quốc đàn áp người bất đồng chính kiến
Vào đỉnh điểm của các cuộc biểu tình năm 2019 ở Hồng Kông, Apple đã gỡ bỏ một ứng dụng bản đồ trên iOS, vốn giúp người biểu tình theo dõi chuyển động của cảnh sát. Apple nói rằng, ứng dụng này “nhằm vào và phục kích cảnh sát, đe dọa an toàn công cộng, và các tội phạm đã sử dụng nó để làm hại người dân ở những nơi mà họ biết là không có lực lượng thực thi pháp luật”.
Trong cùng khoảng thời gian đó, sau khi có khiếu nại từ chính phủ Trung Quốc, Apple cũng đã gỡ bỏ ứng dụng của hãng tin Quartz, vốn đưa tin mạnh mẽ về các cuộc biểu tình ở Hồng Kông, khỏi App Store tại Trung Quốc.
Mối liên hệ giữa Apple và Trung Quốc
Phần lớn các nhà cung cấp của Apple có trụ sở tại Trung Quốc. Bloomberg Intelligence ước tính khoảng 98% số điện thoại iPhone được sản xuất tại Trung Quốc, và sẽ mất khoảng 8 năm để Apple chuyển 10% công suất sản xuất ra khỏi Trung Quốc.
Bất chấp những nỗ lực của Apple nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào các nhà sản xuất Trung Quốc, hãng này đã chứng kiến ”sự tăng trưởng rõ rệt” trong thị phần điện thoại thông minh ở Trung Quốc đại lục vào quý III/2022, theo hãng nghiên cứu thị trường Canalys cho biết. Apple đã bán được 11,3 triệu chiếc iPhone trong quý, nắm giữ 16% thị phần điện thoại thông minh của Trung Quốc trong quý, tăng từ 11% vào cùng kỳ năm trước.
Giám đốc điều hành Apple Tim Cook cũng đã được bổ nhiệm làm chủ tịch hội đồng cố vấn tại Trường Kinh tế và Quản lý của Đại học Thanh Hoa danh tiếng ở Bắc Kinh vào năm 2019 với nhiệm kỳ 3 năm.
Cao Dương