Tuần trước, Trung Quốc đột ngột chấm dứt chính sách Zero Covid kéo dài 3 năm, việc dỡ bỏ không có lộ trình đã khiến số ca nhiễm COVID-19 tràn lan khắp cả nước. Hầu như khu vực Bến Thượng Hải và trung tâm thành phố không một bóng người.
Vài ngày trước, cơ quan y tế quốc gia Trung Quốc thông báo ngừng đếm số ca nhiễm Omicron không triệu chứng. Tại Bắc Kinh, một phân tích dữ liệu lớn (big data) của gã khổng lồ Internet Baidu cho thấy, tỷ lệ lây nhiễm của người dân thủ đô lên tới 78%.
Giống như Bắc Kinh, người dân Thượng Hải cũng ráo riết tìm mua thuốc hạ sốt Ibuprofen và thuốc trị cúm Lianhua Qingwen – dù loại này chưa được kiểm chứng hiệu quả trị liệu đối với Covid. Các bệnh viện và phòng khám ở Thượng Hải đông nghịt bệnh nhân.
Trang Nikkei của Nhật Bản hôm 16/12 đưa tin, các trung tâm mua sắm ở Thượng Hải gần như không một bóng người, đây là cảnh tượng hiếm gặp trong các kỳ lễ hội. Doanh số bán lẻ tháng 11 của Trung Quốc giảm sụt. Điều đó cho thấy mức tăng trưởng hàng năm của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ đạt ngưỡng chậm nhất trong nhiều thập kỷ.
“Hôm nay hầu như không có khách nào đến cửa hàng của tôi”, một nhà bán lẻ mỹ phẩm trong trung tâm thương mại nói với Nikkei, “nhưng có một số hỏi tư vấn qua mạng”.
“Chính sách thay đổi mà không báo trước khiến chúng tôi trở tay không kịp”, một người phụ nữ Thượng Hải nói với Nikkei. Cô hiện đang mua thực phẩm và các loại hàng hóa khác qua hình thức online (trực tuyến) để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Tuy nhiên, một số hàng đặt qua mạng lại đang chất đống trong kho vì nhân viên chuyển phát cũng nhiễm bệnh.
Tính đến Chủ nhật tuần trước (11/12), Tổng cục Bưu chính Trung Quốc cho biết hơn 400 điểm giao hàng tại Bắc Kinh và các khu vực khác của Trung Quốc vẫn đóng cửa vì những lý do liên quan đến COVID-19. Về quy mô, dịch vụ bưu chính cho biết hôm thứ Ba (13/12) rằng mỗi ngày họ nhận được hơn 360 triệu gói hàng.
Người Thượng Hải đổ xô đến bệnh viện để xin thuốc, dù có triệu chứng hay không
Sinh viên đại học Ann Wu nói với Nikkei rằng, các bạn cùng lớp của cô đang tranh nhau để được điều trị. Cô nói: “Bệnh viện trong trường học đang thiếu thuốc. Một số người đang bán thuốc thừa mà họ tích được trong các nhóm trò chuyện trực tuyến”.
Tỷ lệ lây nhiễm ở Thượng Hải thấp hơn Bắc Kinh, nhưng bệnh viện vẫn quá tải. Tuy vậy, điều đó cũng không thể ngăn được một số người đổ xô đến bệnh viện để xin thuốc dự trữ.
Một bác sĩ tại một phòng khám tư nhân cho hay, gần một nửa trong số 50 bệnh nhân được khám hôm thứ Tư (14/12) không có triệu chứng nhiễm Covid nhưng vẫn yêu cầu được dùng thuốc. “Tôi không thể từ chối họ, vì mọi người rất lo lắng”, ông nói.
Ông Vu Cương (Yu Gang), người đồng sáng lập và Chủ tịch điều hành của công ty dược phẩm Trung Quốc 111, cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với CNBC hôm thứ Năm (15/12) rằng, kể từ cuối tháng 11 tới nay, đơn đặt hàng các sản phẩm hạ sốt và các loại thuốc liên quan khác đã tăng gấp 10 lần. Ông cho biết, các nhà máy không thể theo kịp tình trạng thiếu hụt thuốc men bất thường này.
Ông nói, hàng chục nhân viên tại các nhà kho hoặc văn phòng của 111 ở một số nơi của Trung Quốc đã có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid, cho nên công ty cũng đang trong tình trạng “thiếu hụt trầm trọng” nhân sự.
Bắc Kinh thay đổi chính sách đột ngột, người dân không kịp trở tay
Việc dỡ bỏ phong tỏa không có lộ trình của Trung Quốc đã làm dấy lên lo ngại về tình trạng lây nhiễm tràn lan.
Trong tuần này, hầu hết các trường học ở Thượng Hải đã quay trở lại hình thức học trực tuyến, giống hệt như khi thành phố này phong tỏa vào hồi đầu năm nay.
Một trường quốc tế đã thông báo với phụ huynh rằng, “một lượng lớn” học sinh, giáo viên và các nhân viên khác không thể đến trường. Có thể thấy họ đã nhiễm virus.
Hôm 15/12, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Trung Quốc thông báo rằng, do ảnh hưởng của các ca nhiễm Covid gia tăng, Đại sứ quán Mỹ tại Bắc Kinh và Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Thượng Hải sẽ chỉ cung cấp hộ chiếu và các dịch vụ công dân khẩn cấp. Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Vũ Hán, Thẩm Dương và Quảng Châu cũng cắt giảm các dịch vụ lãnh sự cho đến khi có thông báo mới.
Vào ngày 16/ 12, Đại sứ quán Đức tại Trung Quốc thông báo rằng, do tình hình dịch bệnh ở Bắc Kinh, văn phòng thị thực và văn phòng lãnh sự của đại sứ quán sẽ không mở cửa cho công chúng từ nay đến ngày 6/1/2023. Hiện Đức có tổng lãnh sự quán tại Thượng Hải, Thẩm Dương, Thành Đô và Quảng Châu.
Tại một cơ sở chăm sóc người già cao cấp ở quận Trường Ninh của Thượng Hải, trước tình huống chính sách thay đổi đột ngột, người quản lý của cơ sở này đã áp dụng giải pháp như khi thành phố bị phong tỏa, tức là đóng cửa và ngăn người ra vào. Từ cuối tháng 11, cơ sở này đã cấm gia đình và bạn bè tới thăm nom người già, nhân viên hết ca làm cũng không thể rời đi và phải ngủ tại chỗ.
Bước ngoặt trong phòng chống dịch bệnh để lộ ra khả năng quản trị của Bắc Kinh
Những hỗn loạn xảy ra sau khi mở cửa đã khiến mọi người phải đặt câu hỏi về thời điểm và lý do ông Tập Cận Bình đột ngột rút lại chính sách Zero Covid.
Tuần này, ông Mike Ryan, Giám đốc điều hành của Chương trình Cấp cứu Y tế – cơ quan thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho biết các ca bệnh đã tăng nhanh trên khắp Trung Quốc từ trước khi nước này quyết định dỡ bỏ lệnh phong tỏa.
Một số nhà quan sát cho rằng, ông Tập Cận Bình đã đợi đến khi kết thúc Đại hội 20 vào tháng Mười rồi mới từ bỏ chính sách Zero Covid, chính quyền đã không cho giới chức y tế và người dân thời gian chuẩn bị. Một số người khác chỉ ra, chính Bắc Kinh cũng hiểu rằng Zero Covid không thể ngăn chặn virus lây lan.
Capital Economics, một công ty nghiên cứu kinh tế độc lập có trụ sở tại London, bàn về cách quản trị đất nước của chính phủ Trung Quốc trong một báo cáo nghiên cứu như sau: “Quan điểm thứ nhất cho rằng, các quyết sách lớn được [Bắc Kinh] đưa ra mà không có sự tham vấn với các cơ quan ban ngành cần thiết để đảm bảo cho sự thành công của chính sách. Quan điểm thứ hai cho rằng, chế độ này không thể lập kế hoạch đầy đủ cho những tình huống có thể lường trước”.
Theo The Epoch Times tiếng Hoa
Đông Phương biên dịch