Hôm 12/1, Bộ Trưởng Tư Pháp Mỹ Merrick Garland đã bổ nhiệm ông Robert Hur làm một công tố viên đặc biệt để điều tra xem liệu Tổng thống Biden có xử lý sai các tài liệu mật của chính phủ Mỹ hay không. Cuộc điều tra này cũng diễn ra song song với cuộc điều tra đối với cựu Tổng thống Donald Trump.
Theo đó, cuộc điều tra do ông Robert Hur dẫn đầu có thể làm ảnh hưởng tới khả năng tái tranh cử của tổng thống đảng Dân chủ vào năm 2024.
Ông Garland cho biết ông Hur từng là công tố viên liên bang hàng đầu ở Maryland dưới thời ông Trump. Trong cuộc điều tra lần này, ông Hur sẽ đóng vai trò là công tố viên gần như độc lập để xác định xem liệu các hồ sơ mật từ thời ông Biden làm phó tổng thống có được lưu trữ không đúng cách tại tư gia của ông ở tiểu bang Delaware và tại một tổ chức nghiên cứu ở Washington hay không.
Nhà Trắng cam kết sẽ hợp tác trong cuộc điều tra theo tờ Reuters.
“Chúng tôi tin tưởng rằng việc xem xét kỹ lưỡng sẽ cho thấy những tài liệu này đã vô tình bị đặt sai chỗ”, luật sư Nhà Trắng Richard Sauber cho biết trong một tuyên bố.
Hiện tại, cả ông Biden và ông Trump đều đang phải đối mặt với các cuộc điều tra từ các công tố viên đặc biệt, những người thường được bổ nhiệm vào các vụ điều tra nhạy cảm về mặt chính trị để đảm bảo mức độ độc lập với lãnh đạo Bộ Tư pháp.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là hai trường hợp giống nhau.
Ông Garland cho biết, ông cần có một công tố viên đặc biệt sau cuộc điều tra ban đầu do ông John Lausch tiến hành. Ông John Lausch được ông Trump bổ nhiệm làm công tố viên liên bang hàng đầu ở khu vực Chicago.
“Việc bổ nhiệm này nhấn mạnh cho công chúng cam kết của bộ đối với cả tính độc lập và trách nhiệm giải trình trong các vấn đề đặc biệt nhạy cảm cũng như đưa ra các quyết định chỉ dựa trên sự thật và luật pháp một cách không thể chối cãi,” ông Garland nói trong buổi xuất hiện tại Bộ Tư pháp nhưng không trả lời bất kỳ câu hỏi nào.
Ông Hur, trong một tuyên bố, cho biết ông sẽ tiến hành cuộc điều tra một cách vô tư.
Hôm 9/1, Nhà Trắng cho biết, các tài liệu mật từ những ngày ông Biden còn giữ chức Phó tổng thống Mỹ được phát hiện vào tháng 11/2022 tại một tổ chức nghiên cứu ở Washington.
Hôm 12/1, một luật sư của Nhà Trắng cho biết, bộ tài liệu mật thứ hai từ thời điểm đó đã được phát hiện tại một kho chứa tại nhà ông Biden ở tiểu bang Delaware.
Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) vào tháng 8/2022 đã đột kích và tư dinh của cựu Tổng thống Trump và phát hiện ra khoảng 100 tài liệu được đánh dấu là mật nằm trong số hàng nghìn hồ sơ bị thu giữ. Ông Biden đã gọi cách xử lý của ông Trump đối với các tài liệu mật là “hoàn toàn vô trách nhiệm”.
Dân biểu James Comer, người sẽ đứng đầu Ủy ban Giám sát Hạ viện, nói: “Khi các công tố viên đặc biệt được chỉ định, điều đó sẽ hạn chế khả năng của chúng tôi trong việc thực hiện một số cuộc điều tra giám sát mà chúng tôi muốn thực hiện”.
Vào tháng 11/2022, ông Garland từng chỉ định một công tố viên đặc biệt, Jack Smith, để giám sát các cuộc điều tra của Bộ Tư pháp liên quan đến ông Trump. Thông báo được đưa ra sau khi ông Trump cho biết ông sẽ tái tranh cử tổng thống năm 2024.
Ông Biden, 80 tuổi, dự kiến sẽ chính thức khởi động chiến dịch tái tranh cử trong vài tuần tới.
Các tài liệu mật được tìm thấy trong văn phòng của ông Biden tại Trung tâm Ngoại giao và Tham gia Toàn cầu Penn Biden ở Washington vào ngày 2/11, vài ngày trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Theo đài CBS News, luật sư riêng của Tổng thống là người đã phát hiện ra các tài liệu mật này khi đang thu dọn không gian văn phòng cũ của ông Biden. Trước đó, ông Biden từng thường xuyên làm việc tại tổ chức này từ giữa năm 2017 cho đến khi bắt đầu chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020.
Đài CNN đưa tin hôm thứ Ba (10/1) rằng, 10 tài liệu mật này bao gồm “các bản ghi nhớ và tài liệu tóm tắt thông tin tình báo của Hoa Kỳ” về các chủ đề về “Ukraine, Iran và Vương quốc Anh”; một số tài liệu cá nhân khác liên quan đến tang lễ của Beau Biden, con trai ông Joe Biden, qua đời năm 2015 vì bệnh ung thư não – theo một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này.
Ngày 9/1, ông Richard Sauber – cố vấn đặc biệt của Tổng thống Biden, cho biết tài liệu mật được các luật sư riêng của ông Biden phát hiện vào ngày 2/11/2022, vài ngày trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Huyền Anh tổng hợp