Cựu Tổng thống Pakistan Pervez Musharraf đã qua đời ở tuổi 79 vào hôm Chủ nhật (5/2) tại một bệnh viện ở Dubai, Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE) sau một thời gian dài lâm bệnh. Ông được xem là một đồng minh chủ chốt của Mỹ trong chiến dịch truy quét mạng lưới khủng bố al Qaeda sau vụ tấn công ngày 11/9/2001 của nhóm chiến binh này.
Ông Musharraf, cựu tướng bốn sao lên nắm quyền sau cuộc đảo chính quân sự năm 1999, qua đời tại bệnh viện ở Dubai, nơi ông sống lưu vong từ năm 2016. Thi hài của ông sẽ được đưa đến Pakistan để chôn cất vào thứ Hai (6/2), kênh truyền hình địa phương Geo News đưa tin.
“Tôi xin gửi lời chia buồn tới gia đình của Tướng Pervez Musharraf. Cầu mong linh hồn người quá cố yên nghỉ”, Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif viết trên Twitter.
Gia đình ông Musharraf cho biết, ông mắc một căn bệnh nội tạng hiếm gặp có tên là Amyloidosis (rối loạn nội tiết và chuyển hóa). Ông được đưa vào bệnh viện hồi năm ngoái sau khi lâm bệnh nặng, theo hãng tin Reuters.
Cựu Tổng thống Musharraf được ghi nhận là người đã thu hút đầu tư nước ngoài vào Pakistan, quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh nhất trong gần 30 năm dưới thời ông cầm quyền. Ông nhận được sự ủng hộ của quân đội và người dân Pakistan, những người ủng hộ ông đàn áp các nhóm phiến quân.
Nhưng sự cầm quyền kéo dài một thập kỷ của ông cũng bị hủy hoại bởi cách tiếp cận mạnh tay đối với những người bất đồng chính kiến, bao gồm việc bắt giữ các đối thủ như Thủ tướng đương nhiệm Sharif; ban bố tình trạng khẩn cấp kéo dài gần sáu tuần, và đình chỉ hiến pháp trong thời gian này; cũng như kiểm duyệt các phương tiện truyền thông.
Ông Musharraf đã ủng hộ “cuộc chiến chống khủng bố” của Mỹ, cho phép lực lượng Mỹ tiếp cận trên bộ và trên không vào đất liền Afghanistan để truy đuổi các chiến binh al Qaeda.
Quyết định này mâu thuẫn với sự ủng hộ lâu dài của Pakistan đối với Taliban, lúc đó đang kiểm soát Afghanistan, và khiến ông Musharraf trở thành mục tiêu của các nhóm chiến binh trong nước. Ông sống sót sau ít nhất 4 vụ ám sát.
Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP), một nhóm bảo trợ của các tổ chức chiến binh Pakistan được thành lập sau cuộc đàn áp của ông Musharraf đối với những phần tử cực đoan, đã bày tỏ sự vui mừng sau sự qua đời của ông.
Trong một cuốn hồi ký năm 2006, ông Musharraf nói rằng ông đã “cứu” Pakistan bằng cách tham gia chiến dịch chống lại al Qaeda. Ông cũng vận động thành công chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush rót tiền vào quân đội Pakistan – hiện vẫn là một trong những lực lượng hùng mạnh nhất ở Nam Á.
Ở trong nước, sự cai trị bằng bàn tay sắt của ông Musharraf đã tạo ra tình trạng hỗn loạn. Tình trạng khẩn cấp năm 2007 nhằm mục đích dập tắt các cuộc biểu tình gây ra bởi sự đàn áp đối với ngành tư pháp và giới truyền thông. Cùng năm đó, chính phủ của ông bị chỉ trích vì không cung cấp đủ an ninh trước vụ ám sát của lực lượng Taliban ở Pakistan đối với cựu Thủ tướng Benazir Bhutto, một đối thủ chính trị bị sát hại khi đang vận động cho cuộc bầu cử quốc gia.
Đảng do ông Musharraf hậu thuẫn đã thua trong cuộc bầu cử năm 2008. Đối mặt với sự luận tội trước quốc hội, ông từ chức và trốn sang London.
Ông trở lại Pakistan vào năm 2013 để tranh cử vào quốc hội nhưng lập tức bị loại. Ông đến Dubai vào năm 2016 và bị kết án tử hình vắng mặt ba năm sau đó. Tuy nhiên, bản án sau đó đã bị bãi bỏ.
Một trong những cựu trợ lý chính trị của ông Musharraf nói với kênh truyền hình địa phương Geo News rằng, ông sẽ được chôn cất tại Karachi, quê hương của gia đình ông, hoặc Rawalpindi, nơi đặt tổng hành dinh của quân đội Pakistan.
Huyền Anh tổng hợp