Trung Quốc, Iran và Nga đang tiến hành các cuộc tập trận hải quân chung ở Vịnh Oman từ ngày 15/3 – 19/3, Bộ Quốc phòng Trung Quốc và Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm thứ Tư (15/3).
Mỹ nói ‘không quan tâm’ đến cuộc tập trận chung Trung – Nga – Iran
Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết cuộc tập trận “Vành đai An ninh Hàng hải 2023” (Security Bond – 2023) sẽ “làm sâu sắc thêm sự hợp tác thiết thực giữa hải quân các nước tham gia”.
Hãng tin SCMP đưa tin, Bộ Quốc phòng Nga nói rằng giai đoạn tích cực của cuộc tập trận sẽ diễn ra trong hai ngày 16/3 và 17/3, bao gồm nhiều cuộc diễn tập chung như bắn pháo binh cả ngày lẫn đêm.
Phản ứng trước sự việc này, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby ngày 15/3 cho biết Nhà Trắng “không quan tâm” đến cuộc tập trận này. Ông nói rằng Mỹ và các quốc gia khác cũng thường xuyên tiến hành các cuộc tập trận và đây không phải là lần đầu tiên Nga và Trung Quốc tập trận cùng nhau.
“Chúng tôi sẽ theo dõi để đảm bảo rằng cuộc tập trận này không gây ra mối đe dọa nào đối với lợi ích an ninh quốc gia Mỹ hoặc các đồng minh và đối tác của chúng tôi trong khu vực”, ông nói với đài CNN.
Trung Quốc, Nga và Iran đã tiến hành các cuộc tập trận hải quân chung ở Vịnh Oman hôm 15/3, trong bối cảnh cường quốc đối địch là Hoa Kỳ cũng tổ chức các cuộc tập trận hàng hải lớn nhất Trung Đông gần đó.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết, cuộc tập trận lần này có tên “Security Bond-2023”, được phát triển từ hoạt động huấn luyện tương tự do ba nước tiến hành vào năm 2019 và 2022 và là phiên bản năm 2023 của cuộc tập trận “Vành đai an ninh Hàng Hải”. Security Bond-2023 bao gồm “các hoạt động tìm kiếm trên không, cứu hộ trên biển [và] diễn tập thành lập hạm đội, cũng như các nhiệm vụ khác”.
“[Cuộc tập trận Security Bond] sẽ thể hiện ý chí và năng lực [của các nước tham gia] vì mục tiêu chung tay bảo vệ an ninh hàng hải và tích cực xây dựng một cộng đồng chia sẻ tương lai hàng hải, đồng thời lan toả năng lượng tích cực vì hòa bình và ổn định khu vực”, Bắc Kinh cho biết trong một tuyên bố.
Cuộc tập trận trải dài trên Biển Ả Rập, Vịnh Oman, Vịnh Aden, Biển Đỏ, Ấn Độ Dương và các vùng ven biển Đông Phi, dự kiến kết thúc vào ngày 20/3.
Vịnh Oman nằm ở phía tây bắc Ấn Độ Dương. Đây là điểm trung chuyển trọng yếu cho các chuyến vận chuyển năng lượng quốc tế, kết nối Biển Ả Rập với Eo biển Hormuz, mở đường đến các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn trên thế giới bao gồm Iran và Ả Rập Xê Út.
Trung Quốc cử ‘Lá chắn thần Trung Hoa’ tham gia cuộc tập trận
Trung Quốc đã cử tàu khu trục Nam Ninh lớp 052D của Hạm đội Nam Hải tham gia cuộc tập trận. Tàu khu trục lớp 052D được mệnh danh là “‘Lá chắn thần Trung Hoa” (Aegis Trung Hoa) vì nó được so sánh với tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường Aegis lớp Arleigh Burke thuộc biên chế Hải quân Mỹ.
Khu trục hạm lớp Arleigh Burke có biệt danh là “lá chắn thép” của Mỹ. Nhờ trang bị hệ thống đánh chặn Aegis cùng kho vũ khí đồ sộ, những tàu khu trục lớp Arleigh Burke được coi là niềm tự hào của Hải quân Hoa Kỳ.
Nam Ninh là tàu khu trục lớp 052D thứ ba được hải quân Trung Quốc biên chế chỉ vài năm trở lại gần đây, ngoài hai tàu trước đó là Tô Châu và Hoài Nam. Trong năm 2021, Trung Quốc cũng đưa vào biên chế hai tàu khu trục lớp 055 là Lhasa và Đại Liên.
Tàu khu trục Nam Ninh nặng 7.500 tấn với thiết kế tàng hình tối ưu, được trang bị hệ thống radar tích hợp tiên tiến, tăng cường số lượng ống phóng tên lửa thẳng đứng (64 so với 48 của lớp 052C). Khu trục hạm Nam Ninh trang bị nhiều loại tên lửa khác nhau như: tên lửa phòng không, tên lửa hành trình tấn công mặt đất, tên lửa chống hạm và tên lửa chống tàu ngầm.
Hồi tháng 1, khu trục hạm Nam Ninh đã được phái đi thực hiện các nhiệm vụ ở khu vực Ấn Độ Dương, sau đó tham gia cuộc tập trận hải quân đa quốc gia AMAN-23 trên Biển Ả Rập do Pakistan dẫn đầu. Gần đây nhất, tàu Nam Ninh cũng tham gia Triển lãm Quốc phòng Quốc tế được tổ chức tại thủ đô Abu Dhabi của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống Nhất vào ngày 20/2.
Cuộc tập trận Security Bond-2023 trùng với chặng cuối của Cuộc tập trận Hàng hải Quốc tế 2023 (International Maritime Exercise 2023 – IMX 2023) kéo dài 18 ngày, bắt đầu vào ngày 2/3 tại trụ sở của Hạm đội 5 Hoa Kỳ ở Bahrain.
Kể từ cuộc tập trận IMX lần đầu tiên diễn ra vào năm 2012, IMX lần thứ 8 năm nay đã thu hút sự tham gia của 50 quốc gia và tổ chức quốc tế, bao gồm Pháp, Pakistan, Ai Cập, Ả Rập Xê Út, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol).
Theo một tuyên bố của Hải quân Hoa Kỳ, cuộc tập trận kết hợp IMX năm nay có sự tham gia của hơn 7.000 quân nhân, 35 tàu và hơn 30 hệ thống không người lái tích hợp trí tuệ nhân tạo từ các quốc gia tham gia và các tổ chức quốc tế. Sự kiện năm nay nhỏ hơn so với sự kiện năm 2022. Đợt huấn luyện hải quân năm 2022 có sự tham gia của hơn 9.000 quân nhân.
Trung Quốc trở thành trung gian hoà giải ở những điểm nóng trên toàn cầu?
Cả Trung Quốc, Nga và Iran đều có căng thẳng với Hoa Kỳ ở nhiều mức độ khác nhau. Nhân cơ hội này, Bắc Kinh đã tăng cường ảnh hưởng và sự hiện diện của mình ở khu vực Trung Đông trong những năm gần đây bằng cách thể hiện mình là một lựa chọn lãnh đạo toàn cầu và “ứng cử viên” hoàn toàn phù hợp để soán ngôi Washington.
Hôm 10/3/2023, Trung Quốc đã đóng vai trò là trung gian hoà giải khi hàn gắn thành công mối quan hệ giữa hai cường quốc đối nghịch nhau ở vùng Trung Đông là Iran và Ả Rập Xê Út. Với mục đích tái thiết quan hệ ngoại giao sau 7 năm rạn nứt, thoả thuận do Trung Quốc làm trung gian đánh dấu việc Riyadh và Tehran sẽ mở lại các đại sứ quán của họ trong vòng hai tháng tới.
Động thái bất ngờ này làm dấy lên hy vọng về hòa bình lâu dài ở khu vực Trung Đông và nhấn mạnh vai trò trung gian hòa giải toàn cầu của Trung Quốc. Tuy nhiên, nó cũng khiến cho Washington không khỏi dè chừng.
Bên cạnh đó, Bắc Kinh cũng là một đối tác thân thiết của Moscow. Tuy nhiên, Hoa Kỳ và các đồng minh của họ đã trừng phạt Trung Quốc vì đã không lên án cuộc xâm lược Ukraine của Nga.
Bắc Kinh cho biết họ sẽ tiếp tục thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến sẽ thăm Nga trong vài tuần tới.
Huyền Anh tổng hợp