Michael Washburn
21 chính phủ thuộc Liên minh Tự do Truyền thông đã ra một tuyên bố chung bày tỏ “mối quan tâm sâu sắc” của họ đối với việc kiểm duyệt và đàn áp các phương tiện truyền thông đang diễn ra của chính quyền Hồng Kông cũng như của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Trong khi đại bộ phận thế giới này đổ dồn sự chú ý của mình vào Thế vận hội Mùa Đông ở Bắc Kinh, thì Hồng Kông lại quay cuồng chao đảo với một cuộc trấn áp hung hãn và ngày càng leo thang nhắm vào giới truyền thông địa phương. Vào tháng Mười Hai (2021), lực lượng cảnh sát đã đột kích vào các văn phòng của tờ báo mạng độc lập Lập Trường Tân Văn (Stand News), bắt giữ bảy nhân viên và ép địa điểm hoạt động của tờ báo này phải đóng cửa. Sau đó, hồi tháng 01/2022, trang web của tờ báo độc lập Quần Chúng Tân Văn (Citizen News) thông báo họ sẽ ngừng hoạt động vì lo lắng cho cuộc sống của nhân viên trong môi trường [truyền thông] đã bị hủy hoại này.
Một tiền lệ xảy ra ngay trước cả hai diễn biến này có thể được tìm thấy trong cuộc đột kích vào các văn phòng của tờ báo ủng hộ dân chủ Apple Daily hồi tháng 06/2021, và tịch thu những thứ thuộc về nhân viên tin tức của tờ báo như sổ ghi chép, máy điện toán, ổ đĩa, và hồ sơ tài liệu. Các nhà chức trách cũng đã bắt giữ người sáng lập Lê Trí Anh (Jimmy Lai) và buộc tội ông theo luật an ninh quốc gia hà khắc [bị chính quyền Trung Quốc] áp đặt lên Hồng Kông hồi tháng 06/2020, ngay sau đó ông bị cáo buộc thêm các tội danh liên quan đến công việc của mình về cái mà nhà chức trách mô tả là một tạp chí xúi giục nổi loạn.
Tiếp đến, vào tháng Mười (2021), cơ quan lập pháp Hồng Kông đã ban hành một bộ luật kiểm duyệt phim mới. Bề ngoài thì lấy cớ vì an ninh quốc gia, nhưng thực chất được dự đoán là sẽ gây khó khăn hơn cho các nhà làm phim địa phương trong việc đưa tầm nhìn của họ ra thế giới. Các chuyên gia cho biết luật này có khả năng có tác động lớn hơn đến các nhà làm phim độc lập nhỏ hơn tập trung ở Hồng Kông, vì những tên tuổi tầm cỡ hơn đã đang hoạt động ở cả Trung Quốc đại lục lẫn Hồng Kông, như Từ Khắc, người đang duy trì một văn phòng ở Trung Quốc, đã phải gồng mình đối phó với sự kiểm duyệt của ĐCSTQ ở đó.
Các nhân viên và việc vận hành của ấn bản Hồng Kông của ấn phẩm The Epoch Times cũng bị tấn công. Rạng sáng ngày 12/04/2021, bốn kẻ đột nhập đã xông vào xưởng in của báo Epoch Times ở Hồng Kông và tiến hành phá hoại thiết bị in ấn cũng như các máy điện toán. Vụ việc này tương tự như vụ tấn công đốt phá cùng xưởng in đó hồi tháng 11/2019, cũng do 4 kẻ đột nhập gây ra. Ngày 11/05/2021, một kẻ tấn công cầm gậy bóng chày bằng nhôm xông tới phóng viên Sarah Liang của Epoch Times khi cô đang đứng bên ngoài nơi ở của mình, sau đó đập cô hơn 10 gậy. Những cú đánh đó khiến cô bị bầm tím nặng và phải nhập viện, sau đó kẻ tấn công này đã bỏ trốn.
Tuyên bố hôm 08/02 của Liên minh Tự do Truyền thông trích dẫn các cuộc đột kích và đàn áp gần đây đối với các nguồn tin tức địa phương trong việc tố cáo sự xói mòn quyền tự do ngôn luận ở Hồng Kông, cáo buộc rằng chiến dịch này “đã làm xói mòn quyền lợi và quyền tự do được bảo vệ được quy định trong Luật Căn bản và làm suy yếu các nghĩa vụ của Trung Quốc theo Tuyên bố chung Trung-Anh”. Bản tuyên bố chung này là một hiệp ước quốc tế quy định việc Anh Quốc bàn giao Hồng Kông cho Trung Quốc cai trị vào năm 1997, theo đó Bắc Kinh cam kết cho phép thành phố này được hưởng quyền tự do và tự trị vốn là điều không có ở đại lục trong thời hạn 50 năm.
Bên cạnh việc xóa sổ gần như tất cả các hãng thông tấn độc lập tại đặc khu này, tuyên bố trên cáo buộc các nhà chức trách của thành phố này đã gây tổn hại nghiêm trọng đến danh tiếng quốc tế của Hồng Kông.
Tuyên bố tiếp tục, “Một Hồng Kông ổn định và thịnh vượng, trong đó các quyền con người và các quyền tự do căn bản được bảo vệ nên vì lợi ích của tất cả mọi người. Chúng tôi kêu gọi các nhà chức trách Hồng Kông và Trung Quốc đại lục tôn trọng quyền tự do báo chí và quyền tự ngôn luận ở Hồng Kông, phù hợp với Luật Căn bản và nghĩa vụ của Trung Quốc theo tuyên bố chung Trung-Anh.”
Bản tuyên bố này có chữ ký của chính phủ Úc, Áo, Canada, Cộng hòa Séc, Estonia, Phần Lan, Đức, Iceland, Ý, Nhật Bản, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Hà Lan, New Zealand, Slovakia, Slovenia, Thụy Sĩ, Anh Quốc, và Hoa Kỳ.
Ông Michael Washburn là một phóng viên tự do tại New York, chuyên viết về các chủ đề liên quan đến Trung Quốc. Ông có nền tảng về báo chí pháp luật và tài chính, đồng thời cũng viết về nghệ thuật và văn hóa. Ngoài ra, ông còn là người dẫn chương trình podcast hàng tuần Reading the Globe. Các cuốn sách của ông bao gồm “The Uprooted and Other Stories” (“Những Câu Chuyện Mất Gốc và Những Câu Chuyện Khác”), “When We’re Grownups” (“Khi Chúng Ta Trưởng Thành”), và “Stranger, Stranger” (“Người Lạ, Người Lạ”).
Hồng Ân biên dịch