Hoa Kỳ sẽ ký các hiệp ước chiến lược mới với các quốc đảo Palau và Micronesia ở Thái Bình Dương vào đầu tuần sau và hy vọng sẽ làm như vậy với Quần đảo Marshall trong những tuần tới, đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ đàm phán các thỏa thuận cho biết.
Ông Joseph Yun cho hay thỏa thuận Palau sẽ được ký chính thức với sự có mặt của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken và Tổng thống Palau Surangel Whipps Jnr tại Papua New Guinea vào thứ Hai, trong khi hiệp ước với Micronesia sẽ được ký vào thứ Ba tại Micronesia.
Các thỏa thuận là một phần trong nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm tăng cường hỗ trợ giữa các quốc đảo Thái Bình Dương để chống lại sự cạnh tranh từ Trung Quốc.
“Chúng tôi đã đạt được tiến bộ trong chuyến thăm ba ngày của tôi tới Quần đảo Marshall và chúng tôi hy vọng sẽ ký một thỏa thuận với Quần đảo Marshall trong những tuần tới,” ông Yun nói.
Lần đầu tiên Washington đạt được cái được gọi là hiệp định Hiệp ước Liên kết Tự do (COFA) với ba quốc đảo vào những năm 1980, theo đó Washington giữ trách nhiệm bảo vệ họ và cung cấp trợ giúp kinh tế đồng thời giành được quyền tiếp cận độc quyền đối với các vùng chiến lược rộng lớn ở Thái Bình Dương.
Việc gia hạn và làm mới các thỏa thuận đã trở thành một phần quan trọng trong nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm đẩy lùi nỗ lực mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương. Các nhà ngoại giao Trung Quốc đã tìm cách gây ảnh hưởng trong khu vực và các công ty xây dựng và khai thác mỏ của Trung Quốc đã mở rộng hoạt động kinh doanh của họ ở nhiều quốc đảo Thái Bình Dương.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden dự kiến sẽ tham dự các buổi lễ ký kết ở Port Moresby, nhưng hôm thứ Ba đã hủy bỏ chuyến dừng chân ngắn ngủi này do cuộc khủng hoảng trần nợ của Hoa Kỳ.
Ông Blinken sẽ thay thế vị trí của ông Biden và cũng sẽ ký các thỏa thuận quốc phòng và an ninh hàng hải song phương với Papua New Guinea và gặp gỡ các nhà lãnh đạo của Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương. Cố vấn an ninh quốc gia của ông Biden hôm thứ Tư cho biết Tổng thống sẽ sắp xếp một hội nghị thượng đỉnh khác của các nhà lãnh đạo các quốc đảo Thái Bình Dương trong năm nay.
Ông Yun cho biết Micronesia muốn chính thức hóa thỏa thuận của mình trên lãnh thổ quê hương. Trước đó, ông cho biết cả Palau và Micronesia sẽ ký COFA của họ tại Papua New Guinea.
Ông Yun cho biết vào tháng trước các thỏa thuận sẽ cung cấp cho ba quốc đảo tổng cộng khoảng 6,5 tỷ USD trong vòng 20 năm.
Ngân Hà (theo Reuters)