Huyền Anh
Sau khi Bắc Kinh phủ nhận lập căn cứ gián điệp ở Cuba, truyền thông Mỹ tiết lộ Bắc Kinh đang đàm phán với chính quyền Havana để thành lập căn cứ huấn luyện quân sự chung. Một số nhà quan sát ở Hoa Kỳ đã bày tỏ lo ngại về ảnh hưởng ngày càng tăng của Bắc Kinh ở Caribe, trong khi những người khác nói rằng họ không ngạc nhiên trước động thái này.
Trung Quốc – Cuba đàm phán xây dựng căn cứ huấn luyện quân sự chung
Tờ Wall Street Journal ngày 20/6 đưa tin Bắc Kinh có kế hoạch xây dựng một căn cứ huấn luyện quân sự chung mới ở Cuba, và các cuộc đàm phán hiện đang được tiến hành ở Havana. Căn cứ này có thể tạo điều kiện cho Bắc Kinh đóng quân lâu dài và mở rộng các hoạt động gián điệp. Là quốc đảo lớn nhất vùng Caribe, Cuba chỉ cách lục địa Hoa Kỳ 145 km.
Trong cuộc họp báo thường kỳ tại Bắc Kinh hôm 20/6, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết rằng bà không biết gì về sự việc này.
Trả lời phỏng vấn truyền thông, một quan chức cấp cao ẩn danh của Mỹ cho biết, Bắc Kinh và Cuba đang thảo luận chi tiết về một căn cứ huấn luyện quân sự chung mới nhưng không rõ cuộc đàm phán giữa hai bên đã tiến triển đến đâu. Các quan chức chính quyền ông Biden cũng đã đối thoại với Bắc Kinh và Havana về cơ sở huấn luyện quân sự chung mới này.
Một quan chức chính phủ Mỹ ẩn danh cho biết: “Chúng tôi không thể xác nhận nguồn tin hay bình luận cụ thể về việc này. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi các hoạt động dài hạn (của Bắc Kinh) với Cuba. Nếu Bắc Kinh theo đuổi nỗ lực gia tăng ảnh hưởng ở Cuba, Hoa Kỳ sẽ nỗ lực để ngăn chặn điều đó”.
Bài báo trích dẫn một nguồn tin tình báo Mỹ tiết lộ rằng các cuộc đàm phán giữa Bắc Kinh và Havana về việc thành lập một trung tâm huấn luyện quân sự chung mới ở bờ biển phía bắc Cuba đang ở giai đoạn nâng cao. Chính quyền ông Biden đã liên lạc với các quan chức chính phủ Cuba với ý định ngăn chặn vụ việc.
Nhà Trắng từ chối đưa ra bình luận.
Tờ Wall Street Journal đưa tin trên sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hội đàm với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Bắc Kinh vào ngày 19/6, theo hãng tin Politico của Hoa Kỳ.
Trả lời câu hỏi về căn cứ huấn luyện quân sự chung mới ở Cuba, Ngoại trưởng Blinken cho biết ông đã nói rất rõ ràng với Bắc Kinh rằng Washington bày tỏ quan ngại sâu sắc về các hoạt động quân sự hoặc tình báo của Bắc Kinh ở Cuba.
Trước đó, Nhà Trắng xác nhận rằng Bắc Kinh đã thiết lập một căn cứ gián điệp ở Cuba ít nhất là từ năm 2019 và căn cứ này có thể chặn tín hiệu điện tử từ các căn cứ thương mại và quân sự của Hoa Kỳ gần đó. Tuy nhiên, chính quyền ông Biden không nêu chi tiết về căn cứ gián điệp của Bắc Kinh ở Cuba.
Về vấn đề này, trong một cuộc phỏng vấn với đài CNN, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cho biết ông không ngạc nhiên trước hành vi của chính quyền Bắc Kinh.
Mối quan hệ Bắc Kinh – Havana
Dựa trên các nguồn tin từ trang web chính thức của Đại sứ quán Bắc Kinh tại Cuba, truyền thông Trung Quốc và truyền thông Âu Mỹ, hai bên đã thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 28/9/1960. Cuba là quốc gia châu Mỹ đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Trung Quốc. Cả hai đều thuộc các nước xã hội chủ nghĩa về hệ thống chính trị và có mức độ tương đồng cao về lĩnh vực tư tưởng.
Trong chuyến thăm Cuba năm 2011, ông Tập Cận Bình, khi đó là Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và Bí thư Ban Bí thư Trung ương ĐCSTQ, đã mô tả Trung Quốc và Cuba là “bạn tốt, đồng chí tốt, anh em tốt”.
Cựu Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho rằng tăng cường quan hệ với Cuba là chính sách đối ngoại kiên định của ĐCSTQ và chính quyền Bắc Kinh. Bộ Ngoại giao Cuba cho biết Havana sẵn sàng tăng cường phối hợp và hợp tác trong mối bang giao giữa Bắc Kinh và các nước Mỹ Latinh.
Năm 2021, các cuộc biểu tình chống chính phủ nổ ra ở Cuba. Ông Triệu Lập Kiên, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc vào thời điểm đó, đã tuyên bố trong một cuộc họp báo thường kỳ rằng Liên Hợp Quốc đã thông qua nghị quyết lần thứ 29 do Cuba đệ trình để lên án các lệnh cấm vận thương mại, tài chính và kinh tế của Mỹ đối với Cuba trong suốt hơn 60 năm qua.
Ông nói Liên Hợp Quốc “đã thông qua với tỷ lệ áp đảo trong việc cần phải chấm dứt chính sách kinh tế của Hoa Kỳ”. Ông cũng cáo buộc lệnh cấm vận của Mỹ là “căn nguyên khiến Cuba thiếu thuốc men và thiếu năng lượng”.
Ngoài ra, ông đã kêu gọi Mỹ “dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận đối với Cuba và đóng vai trò tích cực trong việc giúp đỡ nhân dân Cuba khắc phục hậu quả của đại dịch [Covid-19]”.
Hơn nữa, Bắc Kinh đã phản đối các biện pháp trừng phạt do Hoa Kỳ áp đặt đối với Cuba để đáp trả các cuộc biểu tình.
Huyền Anh tổng hợp