Trong bối cảnh căng thẳng và cạnh tranh địa chính trị gia tăng ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, hôm thứ Sáu (11/8), Cơ quan Tình báo New Zealand (NZSIS) đã công bố báo cáo thường niên về các mối đe dọa an ninh, trong đó đưa ra các cáo buộc hiếm hoi về hoạt động gián điệp và sự can thiệp của Trung Quốc vào New Zealand.
Trong các báo cáo về mối đe dọa an ninh trước đây, cơ quan tình báo New Zealand đã đề cập rất nhiều về sự can thiệp của ngoại quốc nhưng không nêu tên các quốc gia hoặc chính phủ cụ thể. Tuy nhiên, báo cáo hôm 11/8 đã thẳng thừng nêu đích danh Trung Quốc, Nga và Iran, đồng thời nói thêm rằng các gián điệp Trung Quốc đã tham gia vào các cuộc tấn công nhắm vào cộng đồng người Hoa ở New Zealand.
Trong một báo cáo giải mật được công bố hôm 11/8, NZSIS cho biết, cơ quan này đã nắm được các hoạt động tình báo có liên quan Trung Quốc tại New Zealand nhằm chống lại quốc đảo này cũng như khu vực Thái Bình Dương.
NZSIS khẳng định “các cơ quan tình báo nước ngoài tiếp tục tiến hành hoạt động gián điệp cơ hội chống lại New Zealand”.
Báo cáo của Cơ quan Tình báo New Zealand phát hành thường niên có đoạn: “Chúng tôi biết về các hoạt động tình báo có liên quan đến Trung Quốc, nhằm chống lại các lợi ích của chúng tôi cũng như các đảo quốc Thái Bình Dương khác. Đây là những hoạt động phức tạp”.
NZSIS đề cập đến “ba quốc gia” gồm Trung Quốc, Iran và Nga, nhưng phần lớn nội dung thảo luận của tổ chức này tập trung vào các hoạt động can thiệp của Trung Quốc. NZSIS cũng kêu gọi New Zealand cảnh giác hơn trước mối đe dọa can thiệp và gián điệp nước ngoài.
New Zealand, một thành viên của liên minh tình báo và an ninh Ngũ Nhãn (Five Eyes) bao gồm Úc, Anh, Canada và Mỹ, trước đây đã áp dụng cách tiếp cận tương đối ôn hòa đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nhằm cố gắng duy trì quan hệ hữu nghị với Bắc Kinh. Tuy nhiên, sự hung hăng không ngừng nghỉ của ĐCSTQ ở khu vực Thái Bình Dương đã gia tăng căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước.
Năm ngoái, ĐCSTQ đã ký một thỏa thuận an ninh bí mật với Quần đảo Solomon và New Zealand đã lên án mạnh mẽ động thái này.
Theo phân tích của hãng tin AFP, Cơ quan Tình báo An ninh New Zealand hiếm khi cáo buộc ĐCSTQ về các hành vi của họ, điều này là chưa từng có tiền lệ. Tuy nhiên, động thái hôm 11/8 cho thấy New Zealand sẵn sàng lên tiếng trước nguy cơ chọc giận đối tác thương mại lớn nhất của mình.
Bài báo lập luận rằng sự can dự ngày càng tăng về chính trị, kinh tế, quân sự và an ninh của Trung Quốc vào khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, cùng với sự quyết đoán ngày càng tăng của nước này, đã làm nảy sinh các tranh chấp chiến lược, nơi Bắc Kinh tìm cách trấn áp quyền lực của Washington và các đồng minh phương Tây.
NZSIS cho biết trong một tuyên bố trước giới truyền thông rằng trong môi trường cạnh tranh ngày càng gia tăng, một số quốc gia đã sử dụng các biện pháp lật đổ và lừa dối như gián điệp và sự can thiệp của nước ngoài để thúc đẩy lợi ích của họ nhằm gây bất lợi cho New Zealand.
Giám đốc của NZSIS, ông Andrew Hampton, nói thêm: “Sự cạnh tranh giữa các quốc gia ngày càng gay gắt hơn”.
Ông cho biết New Zealand đã phát hiện ra nhiều hoạt động can thiệp của nước ngoài, đáng chú ý nhất là hoạt động của các nhóm và cá nhân có liên hệ với tình báo Trung Quốc nhằm gián điệp và tấn công cộng đồng người Hoa ở New Zealand.
Báo cáo của Cơ quan Tình báo New Zealand được công bố trong bối cảnh căng thẳng ở khu vực Thái Bình Dương và Biển Đông tiếp tục gia tăng.
Đầu tuần này, giới phân tích đã cảnh báo về khả năng leo thang căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines sau khi tàu Trung Quốc phun vòi rồng vào một tàu của Philippines, đe dọa lôi kéo hai siêu cường vào một cuộc xung đột.
Hôm 5/8, Philippines đã cáo buộc Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Trung Quốc thực hiện các thao tác nguy hiểm và phun vòi rồng vào một tàu tiếp tế (chở lương thực, nước uống, nhiên liệu và nhu yếu phẩm) cho quân nhân nước này trên chiến hạm BRP Sierra Madre tại bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Năm 1999, hải quân Philippines cho ủi tàu chiến cũ nát BRP Sierra Madre lên bãi Cỏ Mây, biến nó thành một tiền đồn để duy trì sự hiện diện trái phép ở khu vực.
Hiện tại, con tàu được coi là một biểu tượng mong manh cho tuyên bố chủ quyền của Manila đối với đảo san hô. Bắc Kinh cũng tuyên bố chủ quyền đối với bãi cạn và gọi nó là Nhân Ái Tiêu (Ren’ai Jiao).
Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã biện minh cho hành động của lực lượng bảo vệ bờ biển nước này và nói rằng Philippines đã “hứa hẹn rõ ràng nhiều lần” về việc di dời tàu BRP Sierra Madre ra khỏi bãi cạn tranh chấp nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện.
Tuy nhiên, Trợ lý tổng giám đốc Hội đồng An ninh Quốc gia Philippines, Jonathan Malaya, đã bác bỏ tuyên bố của Bắc Kinh, nói rằng “không có hồ sơ hay biên bản cuộc gặp, báo cáo chính thức, văn bản pháp lý hay thỏa thuận miệng” giữa hai nước về việc di dời con tàu.
Trong khi đó, Hoa Kỳ đã nhanh chóng tái khẳng định sự ủng hộ của mình đối với Philippines và nhắc lại cam kết bảo vệ đối tác hiệp ước lâu năm của mình khi các tàu công vụ và binh sĩ Philippines bị tấn công, đặc biệt là ở Biển Đông.
Ngoài ra, Canada và Nhật Bản cũng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Philippines, cho rằng “hành động quấy rối và vi phạm các hoạt động hàng hải hợp pháp và gây nguy hiểm cho an toàn hàng hải” là “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.
Huyền Anh tổng hợp