Chủ tịch Hạ viện Canada, ông Anthony Rota hôm thứ Ba (26/9) cho biết ông sẽ từ chức. Quyết định được đưa ra vài ngày sau khi ông công khai ca ngợi một cựu quân nhân Đức Quốc xã tại một sự kiện Quốc hội Canada. Nga cho rằng sự kiện trên giúp biện minh cho cuộc chiến của họ với Ukraine.
Ông Anthony Rota nói với các nhà lập pháp rằng ông đã phạm sai lầm khi mời cựu quân nhân Yaroslav Hunka, 98 tuổi, tham dự phiên họp nhằm vinh danh Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Hạ viện vào thứ Sáu tuần trước (22/9). Trong buổi họp ông Rota công khai ghi nhận và gọi ông Hunka là anh hùng.
Vị trí của chủ tịch của ông Rota nhanh chóng trở nên lung lay sau khi có thông tin cho rằng ông Hunka đã phục vụ cho một trong những đơn vị lực lượng vũ trang Waffen SS của Adolf Hitler trong Thế chiến II. Vị cựu quân nhân đã nhận được hai màn hoan nghênh nhiệt liệt từ các nhà lập pháp. Phía Nga lập tức lên tiếng, gọi vụ việc này là quá đáng.
“Sự ghi nhận đó đã gây ra nỗi đau cho các cá nhân và cộng đồng, bao gồm cả cộng đồng Do Thái ở Canada và trên toàn thế giới… Tôi nhận hoàn toàn trách nhiệm về hành động của mình”, ông Rota, một thành viên của đảng Tự do cầm quyền, nói và cho biết thêm rằng việc từ chức của ông sẽ được thực hiện có hiệu lực vào thứ Tư (27/9). Một phó chủ tịch sẽ tạm thay vị trí của ông Rota sau khi ông từ chức.
Câu chuyện về Đức quốc xã đã được Tổng thống Nga Vladimir Putin dùng để lý giải cho việc gửi quân đội của mình đến Ukraine vào năm ngoái. Ông Putin khi đó tuyên bố rằng “hoạt động quân sự đặc biệt” là để “phi quân sự hóa và giải trừ phát-xít” tại Ukraine. Kyiv và các đồng minh phương Tây gọi cáo buộc đó của ông Putin là vô căn cứ.
Sự phẫn nộ của dư luận về việc ông Rota ca ngợi cựu quân nhân Đức quốc xã đã làm lu mờ chuyến thăm của ông Zelensky tới Canada. Tổng thống Ukraine khi phát biểu tại Quốc hội đã gửi lời cảm ơn Canada về hàng tỷ đô la viện trợ và vũ khí mà nước này đã cung cấp kể từ khi chiến tranh Nga-Ukraine bùng nổ vào cuối tháng 2/2022.
Ngoại trưởng Canada Melanie Joly trước đó nói rằng ông Rota nên từ chức, trong khi Thủ tướng Justin Trudeau kêu gọi chủ tịch Hạ viện cân nhắc về tương lai của mình.
Mặc dù các đảng đối lập tuyên bố sự vụ vừa rồi là thất bại của chính phủ của ông Trudeau thuộc đảng Tự do, nhưng ông Rota cho biết ông hoàn toàn chịu trách nhiệm cá nhân về những gì đã xảy ra. Cựu quân nhân Hunka hiện đang sinh sống tại khu vực mà ông Rota là dân biểu đại diện.
Anh Nguyễn (Theo Reuters)