Gần đây, nhiều du học sinh Trung Quốc bị hủy visa và trục xuất khi nhập cảnh vào Mỹ. Bộ Ngoại giao Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) thừa nhận, trong những tháng gần đây, hàng chục người đến Mỹ, trong đó có sinh viên Trung Quốc, đều bị trục xuất hàng tháng.
Hôm 4/1, truyền thông Trung Quốc đưa tin, gần đây khi nhập cảnh vào Hoa Kỳ, nhiều sinh viên Trung Quốc đã bị thẩm vấn trong thời gian dài. Điện thoại di động, máy tính và các thiết bị điện tử cầm tay khác của họ cũng bị kiểm tra. Một số sinh viên đã bị hủy thị thực và được thông báo rằng họ không được phép vào Hoa Kỳ trong 5 năm.
Trong số đó, anh T, du học sinh Trung Quốc, là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Yale và có bằng đại học của một trường đại học hạng nhất ở Bắc Kinh.
Ngày 19/12/2023, anh trở lại Hoa Kỳ từ Trung Quốc, và nhập cảnh vào nước này tại Sân bay Dulles gần Washington. Sau khi hỏi về chuyên ngành của T, hải quan sân bay đã đưa anh đến phòng thẩm vấn suốt 8 tiếng.
Họ hỏi anh liệu anh có nhận được học bổng trong thời gian học đại học hay không, liệu anh có được chính quyền ĐCSTQ tài trợ hay không, v.v., đồng thời cũng kiểm tra các thiết bị điện tử cầm tay của anh.
Sau khi thẩm vấn, anh T được thông báo visa F-1 đi du học của anh đã bị hủy, và anh sẽ không được phép nhập cảnh vào Mỹ trong 5 năm.
M, một sinh viên quốc tế Trung Quốc khác đang bị điều tra, từng đến Trung tâm Ung thư Quốc gia thuộc Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ vào năm 2022 để tiến hành nghiên cứu.
Ngày 22/11/2023, khi M nhập cảnh tại sân bay Dulles, anh bị đưa đến phòng thẩm vấn. Anh chủ yếu được hỏi về khoa theo học tại đại học, thông tin về giảng viên hướng dẫn, nội dung nghiên cứu hiện tại của anh có được chính quyền ĐCSTQ tài trợ để nghiên cứu hay không, và liệu kế hoạch nghiên cứu khoa học của anh có liên quan đến Chính phủ ĐCSTQ, quân đội, các phòng thí nghiệm trọng điểm hay không.
Sau khi thẩm vấn, các nhân viên thực thi pháp luật hải quan tại sân bay Hoa Kỳ thông báo với M rằng thị thực F-1 của anh đã bị hủy, và bị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ trực tiếp hủy bỏ.
Ông Uông Văn Bân, người phát ngôn Bộ Ngoại giao ĐCSTQ, đã tiết lộ vấn đề này trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 4/1. Trong những tháng gần đây, hàng tháng, hàng chục người Trung Quốc, bao gồm cả sinh viên quốc tế, đến Hoa Kỳ đã bị Hoa Kỳ cưỡng bức hồi hương.
Ông cho biết Trung Quốc rất không hài lòng và kiên quyết phản đối điều này.
Sinh viên và học giả Trung Quốc bị nghi làm gián điệp ở Mỹ
Trong nhiều năm, các cơ quan tình báo Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng sinh viên và học giả Trung Quốc liên kết với quân đội của ĐCSTQ, tham gia vào các hoạt động gián điệp và trộm cắp tài sản trí tuệ ở Hoa Kỳ, gây ra rủi ro an ninh quốc gia cho Hoa Kỳ.
Tháng 5/2020, chính quyền Trump đã ban hành Sắc lệnh hành pháp số 10043, cấm sinh viên và học giả Trung Quốc có thị thực F (thị thực sinh viên) và thị thực J (thị thực học giả thăm thân) liên quan đến quân đội của ĐCSTQ được nhập cảnh vào Hoa Kỳ.
Thông cáo Tổng thống nói: “Trung Quốc đang tiến hành các hoạt động rộng lớn sử dụng nhiều nguồn lực để có được công nghệ nhạy cảm và sở hữu trí tuệ của Mỹ, một phần là để tăng cường hiện đại hóa và năng lực quân đội của mình. Điều này là một sự đe dọa đối với sức sống lâu dài của kinh tế quốc gia chúng ta cũng như sự an toàn và đảm bảo của người Mỹ.”
Tất cả những sinh viên hoặc nghiên cứu viên Trung Quốc hiện tại có mối liên hệ hoặc từng có mối liên hệ với quân đội ĐCSTQ, rất có khả năng bị chính quyền ĐCSTQ lợi dụng hoặc tuyển chọn, điều này khiến cho Chính phủ Hoa Kỳ đặc biệt chú ý.
Thông cáo nói: “Xét tình huống nói trên, tôi cho rằng những công dân Trung Quốc nào đó muốn thông qua visa F hoặc J để vào Hoa Kỳ học tập hoặc tiến hành nghiên cứu tại Hoa Kỳ, sẽ tạo thành tổn hại cho lợi ích của Hoa Kỳ.”
Sau khi nhậm chức, tháng 5/2021, chính quyền Biden khôi phục việc cấp thị thực cho sinh viên Trung Quốc. Đồng thời, họ bắt đầu kiểm tra điện thoại di động của sinh viên Trung Quốc và hồi hương những sinh viên Trung Quốc có vấn đề.
Vào tháng 5 cùng năm, một sinh viên Trung Quốc dự định du học tại Hoa Kỳ đã bị Đại sứ quán và Lãnh sự quán Hoa Kỳ từ chối cấp thị thực, vì cha anh là cảnh sát của ĐCSTQ. Khi đó, Đại sứ quán Hoa Kỳ xác nhận rằng Hoa Kỳ đã ngừng cấp thị thực cho vợ/chồng và con cái của các nhân viên tại ngũ tại Cục Di trú, Bộ An ninh và Bộ Công an của ĐCSTQ.
Tháng 8/2021, ba sinh viên Trung Quốc đã bị Hải quan Hoa Kỳ trục xuất khi họ nhập cảnh vào Hoa Kỳ tại Sân bay Houston. Nguyên nhân là vì họ có ảnh huấn luyện quân sự trên điện thoại di động, bị Hoa Kỳ xác định là được chính quyền ĐCSTQ tài trợ và nghi ngờ rằng họ có nguồn gốc quân sự.
Tháng 8/2023, có thêm nhiều sinh viên Trung Quốc bị trục xuất. Một trong những sinh viên quốc tế đã bị các quan chức thực thi pháp luật Hoa Kỳ trục xuất vì tin nhắn của anh ta trong cuộc trò chuyện nhóm phần mềm xã hội ủng hộ việc Nga xâm chiếm Ukraine. Một sinh viên quốc tế khác đã bị trục xuất vì che giấu kinh nghiệm làm việc của mình trong tài liệu xin thị thực.
Ngoài Mỹ, vào tháng 11/2023, một sinh viên Trung Quốc tại Pháp cũng bị bắt và trục xuất vì ủng hộ Hamas, và bị tình nghi “tôn vinh khủng bố” và bị cấm nhập cảnh trong 3 năm.
Bình Minh (t/h)