Sau khi cuộc bầu cử ở Đài Loan kết thúc, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. của Philippines đã công khai gửi thông điệp chúc mừng ông Lại Thanh Đức (Lai Ching-te) được bầu làm Tổng thống Đài Loan. Các quan chức Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) rất không hài lòng với điều này.
Về vấn đề này, ông Akio Yaita, Giám đốc chi nhánh Đài Bắc của tờ Sankei Shimbun của Nhật Bản, tin rằng vụ việc này cho thấy, Philippines không còn muốn “nhìn sắc mặt” của ĐCSTQ nữa. ĐCSTQ chỉ có thể lên tiếng phản đối gay gắt.
Ngày 15/1, trên nền tảng “X”, ông Marcos đã công khai chúc mừng ông Lại Thanh Đức được bầu làm Tổng thống Đài Loan. Ông cũng bày tỏ mong muốn hợp tác chặt chẽ trong tương lai, để tăng cường lợi ích chung, thúc đẩy hòa bình và đảm bảo sự thịnh vượng của người dân của mọi quốc gia.
Ông Lại Thanh Đức cũng đăng lại bài viết để bày tỏ sự cảm ơn, và rằng ông trân trọng tình hữu nghị lâu dài giữa Đài Loan và Philippines, đồng thời mong muốn tăng cường quan hệ kinh tế và chia sẻ giữa hai bên, cũng như bảo vệ nền dân chủ, hòa bình và thịnh vượng trong khu vực.
Ngày 16/1, đáp lại lời chúc mừng của Philippines, bà Mao Ninh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, tuyên bố: “Chúng tôi đề nghị Tổng thống Marcos đọc thêm sách để hiểu đúng nguồn gốc vấn đề Đài Loan”.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro phản bác, thật đáng tiếc khi người phát ngôn của Bộ Ngoại giao (Trung Quốc) lại đưa ra tuyên bố hèn hạ như vậy, xúc phạm Tổng thống và đất nước Philippines, khiến bản thân Mao Ninh và ĐCSTQ trở nên thấp kém hơn.
Về việc bà Mao Ninh chỉ trích Tổng thống Marcos cần đọc sách nhiều hơn, ông Akio Yaita nói rằng khi hai bên không thù địch, một nhà ngoại giao cấp phó lại công khai hạ nhục người đứng đầu quốc gia khác, ngoại giao chiến lang của ĐCSTQ đã đạt đến “một tầm cao mới”.
Ông Akio Yaita đăng trên Facebook rằng Philippines đã giữ im lặng về vấn đề Đài Loan trong những năm gần đây, và không muốn khiêu khích ĐCSTQ. Cựu Tổng thống Rodrigo Duterte, người tiền nhiệm của ông Marcos, luôn cố gắng hết sức để tránh tiếp xúc chính thức với Đài Loan. Thậm chí năm 2021 ông còn nói Philippines không có lý do gì để mâu thuẫn với ĐCSTQ (vì Đài Loan), vì đây là điều ngu ngốc nhất.
Tuy nhiên, thái độ này không giành được thiện chí của ĐCSTQ. Lực lượng Cảnh sát biển của ĐCSTQ đã nhiều lần sử dụng “tia laser cấp quân sự” nhằm vào các tàu Philippines ở Biển Đông, nhiều lần bắn tia nước áp suất cao, bất chấp nguy cơ va chạm và tiến hành các hoạt động nguy hiểm, nhằm cản trở Philippines giao lương thực, vật tư cho các tàu chiến mắc kẹt trên bãi cạn Second Thomas.
Ông Yaita Akio cho rằng cuối cùng Philippines đã nhận ra, “thân ĐCSTQ” không thể ngăn cản ĐCSTQ xâm phạm quyền hàng hải của Philippines.
Tổng thống Marcos đã gửi tin nhắn chúc mừng tới ông Lại Thanh Đức, có thể coi đây là một thái độ rõ ràng đối với ĐCSTQ rằng Philippines sẽ không tiếp tục quan tâm đến thể diện của ĐCSTQ, xem ĐCSTQ phản ứng như thế nào. Kết quả là ĐCSTQ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc dùng những từ ngữ không hay để chống lại Philippines.
Cuối cùng ông Yaita Akio nói thêm rằng theo báo cáo, lần này hơn 50 quốc gia đã gửi tin nhắn chúc mừng tới ông Lại Thanh Đức. ĐCSTQ cũng phản đối tất cả những lời chúc mừng này.
Hôm thứ Hai (15/1), Tổng Tham mưu trưởng Brawner của Lực lượng vũ trang Philippines cho biết, Manila đang chuẩn bị cải thiện cơ sở vật chất quân sự và sinh hoạt trên các đảo và rạn san hô do Philippines chiếm đóng ở Biển Đông, để coi chúng là một phần của lãnh thổ nhằm thích hợp hơn cho việc đồn trú của quân đội.
Tờ SCMP dẫn lời ông Brawner cho hay, trong hoạt động liên quan đến các thực thể tại Biển Đông, Tổng thống Marcos của Philippines đã yêu cầu quân đội chuyển trọng tâm từ an ninh quốc phòng sang bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, theo đó tranh thủ sự hỗ trợ của các đồng minh quốc tế.
Bình Minh (t/h)