Mặc dù cựu Tổng thống Mỹ Trump khi tại nhiệm đã hai lần bị luận tội trong nhiệm kỳ, khi thất cử trong cuộc bầu cử năm 2020 đã cố gắng cản trở quá trình chuyển giao quyền lực một cách hòa bình, hiện ông vẫn đang vướng vào các vụ kiện tụng, những người chỉ trích thậm chí còn cảnh báo về kế hoạch cai trị độc tài của Trump, nhưng ông vẫn còn cơ hội giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm nay và trở lại Nhà Trắng.
Ngày 15/1 ông Trump đã thành công vượt qua điểm dừng đầu tiên của cuộc chiến đề cử của Đảng Cộng hòa tại Iowa, khiến Thống đốc bang Florida Ron DeSantis phải rút lui khỏi cuộc đua, hiện ứng viên duy nhất còn lại trong Đảng Cộng hòa đang tranh cử với ông Trump là cựu Đại sứ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley.
Reuters liệt kê 4 lý do chính khiến ông Trump có cơ hội đánh bại đối thủ Đảng Dân chủ là đương kim Tổng thống Biden, người đang tìm cách tái nhiệm ở cuộc bầu cử tháng 11 năm nay.
Cử tri chán nản
Chính quyền Tổng thống Biden cho rằng nền kinh tế Mỹ đang ở trạng thái tốt, tỷ lệ thất nghiệp giảm từ 6,3% khi ông Trump rời nhiệm sở xuống còn 3,7%, gần mức thấp nhất trong lịch sử Mỹ; lạm phát cũng đã giảm từ mức cao hơn 9% vào tháng 6/2022 xuống đến 3,4% tính đến tháng 12/2023.
Nhưng nhiều người dân Mỹ không nghĩ như vậy, bao gồm nhiều người da màu và cử tri trẻ. Họ chỉ ra rằng mức tăng lương không theo kịp chi phí của hàng hóa và dịch vụ cơ bản như nhu yếu phẩm hàng ngày, ô tô, nhà ở, chăm sóc trẻ em và chăm sóc người già.
Khi Tổng thống Biden đề cập đến nền kinh tế, người Mỹ thông thường nghĩ đến khả năng chi trả chứ không phải các chỉ số kinh tế. Các cuộc thăm dò cho thấy dù các đề xuất chính sách của ông Trump còn mơ hồ nhưng cử tri vẫn coi Đảng Cộng hòa có ưu thế hơn về quản lý kinh tế.
Ông Trump dám lên tiếng về lo ngại của người da trắng
Đồng đảo cử tri lo ngại không chỉ về kinh tế. Trong bối cảnh xã hội Mỹ ngày càng trở nên đa nguyên văn hóa hơn, ông Trump thường đề cập nhiều lo ngại của người da trắng, bất kể những lo ngại này có cơ sở hay không.
Ngoài ra xã hội Mỹ ngày nay dường như phổ biến tồn tại cảm giác thụt lùi về sinh kế. Những nền tảng của cuộc sống người Mỹ như mua nhà, có mức lương khá để không bị lạm phát ăn mòn, được học đại học…, thì giờ đây chúng ngày càng trở nên xa tầm với của nhiều người. Các cuộc thăm dò cho thấy cử tri đang lo lắng về tội phạm và về làn sóng người nhập cư trái phép qua biên giới Mỹ-Mexico.
Ông Trump rất giỏi trong việc truyền đạt và tổng quát những mối quan ngại này, đồng thời tự miêu tả mình là một “người bên lề” trong giới chính trị Mỹ. Ông Trump giống như vừa là kẻ đốt phá vừa là lính cứu hỏa, trong khi hô hào rằng đất nước chìm vào hỗn loạn thì ông cũng tự gọi bản thân là “vị cứu tinh”.
Cử tri không nghĩ những gì ông Trump làm là biểu hiện mất tư cách
Mặc dù phe Dân chủ, một số nhà phê bình Đảng Cộng hòa cũng như giới truyền thông cho rằng ông Trump không phù hợp với chức vụ tổng thống, nhưng hàng triệu cử tri lại không nghĩ như vậy.
Họ không những không nghĩ như vậy mà còn tin chắc rằng ông Trump là nạn nhân của cuộc săn phù thủy chính trị. Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos hồi đầu năm nay cho thấy ít nhất một nửa số đảng viên Đảng Cộng hòa cho biết họ vẫn sẽ bỏ phiếu cho ông ngay cả khi ông bị kết án.
Nhiều chuyện tồi tệ đổ lỗi cho ông Biden
Ông Trump cũng nắm được manh mối: Ít nhất cho đến nay, Nhà Trắng vẫn chưa thuyết phục được đại đa số người Mỹ rằng: việc Tổng thống Biden đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và sản xuất chip để tạo việc làm đã thay đổi cuộc sống của họ tốt hơn.
Ông Biden cũng phải chịu trách nhiệm về hai cuộc chiến tranh ở nước ngoài gây chia rẽ trong xã hội Mỹ. Trên cơ sở này, chính sách không can thiệp và “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump có thể được không ít cử tri hưởng ứng, đặc biệt là những người lo lắng về việc Mỹ can dự sâu hơn vào Ukraine hoặc Israel, trong khi ông Biden vẫn duy trì cách tiếp cận truyền thống hơn, theo đó chính sách đối ngoại của Mỹ lấy chủ nghĩa can thiệp là nền tảng.
Reuters nhấn mạnh, với 4 lý do chính nêu trên dĩ nhiên không đồng nghĩa với việc Trump chắc chắn sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024. Ông Trump vẫn không được ưa chuộng ở nhiều khu vực và nhóm dân trong nước Mỹ, nếu ông giành được đề cử tổng thống của Đảng Cộng hòa thì rất có khả năng sẽ kích thích một lượng lớn cử tri ủng hộ Đảng Dân chủ nỗ lực hơn chống lại ông.
Những phát ngôn mang tính kích động của ông, bao gồm cả những lời đe dọa trả thù các đối thủ chính trị mà ông coi là “sâu bọ” (vermin), cũng có thể khiến các đảng viên Cộng hòa ôn hòa và cử tri độc lập mà ông cần để đánh bại ông Biden cảm thấy khó khăn để ủng hộ ông.
Ngoài ra, phe Dân chủ quả thực đã thành công làm nổi bật hình ảnh của họ trong tư cách là phe “bảo vệ quyền phá thai”, đã đánh bại phe Cộng hòa trên khắp đất nước trong một loạt cuộc bầu cử. Dự kiến Đảng Dân chủ sẽ một lần nữa nhấn mạnh vào vấn đề này và xem đây là cốt lõi của chiến dịch bầu cử năm 2024.
Tuy nhiên, Reuters tin rằng ở thời điểm này, khi còn khoảng 10 tháng nữa mới đến ngày tổng tuyển cử, cơ hội trở lại Nhà Trắng của ông Trump đã đạt đến mức cao nhất kể từ khi ông rời nhiệm sở.
Theo CNA