Nhà văn Úc Dương Hằng Quân (Yang Hengjun) bị kết án tử hình ở Trung Quốc Đại Lục, hoãn thi hành án 2 năm. Ngoại trưởng Úc Penny Wong cho biết, chính phủ Úc bị sốc trước tin này.
Trong một tuyên bố đưa ra hôm 5/2, bà Penny Wong nói đây là một tin đau lòng đối với tiến sĩ Dương Hằng Quân cùng gia đình và những người ủng hộ ông.
Bản án được đưa ra 5 năm sau khi ông Dương bị giam giữ ở Trung Quốc và 3 năm sau phiên tòa xét xử kín về tội gián điệp. Bản án nặng nề này đã gây sốc cho gia đình và những người ủng hộ ông.
Ông Dương, một blogger ủng hộ dân chủ, là một công dân Úc sinh ra ở Trung Quốc, đang làm việc ở New York trước khi bị bắt tại sân bay Quảng Châu vào năm 2019.
Là nhân viên của Bộ Công an Trung Quốc từ năm 1989-1999, ông đã bị buộc tội làm gián điệp cho một quốc gia mà chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) chưa tuyên bố công khai, và chi tiết về vụ án chống lại ông cũng chưa được công khai.
Bà Penny Wong cho biết bà đã chỉ thị cho Thứ trưởng Ngoại giao Úc, bà Jan Adams, triệu tập Đại sứ Trung Quốc Tiêu Thiên (Xiao Qian) tại Úc. Chính phủ Úc sẽ tiếp tục đấu tranh cho các quyền và lợi ích hợp pháp của ông Dương Hằng Quân.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Uông Văn Bân, nói với các phóng viên ở Bắc Kinh rằng ông Dương đã bị kết tội gián điệp và “bị kết án tử hình với hai năm quản chế, đồng thời ra lệnh tịch thu tất cả tài sản cá nhân”.
Ông Dương Hằng Quân chuyển đến Úc vào năm 1999 và hoàn thành bằng tiến sĩ tại Đại học Công nghệ Sydney.
Là một tiểu thuyết gia và nhà văn ủng hộ dân chủ, ông phê phán những mâu thuẫn và tham nhũng trong hệ thống chính trị của Bắc Kinh trên blog của mình. Ông luôn phủ nhận cáo buộc gián điệp.
Ông Feng Chongyi, một học giả ở Sydney cũng là người bạn lâu năm của ông Dương, cho biết: “Ông ấy bị chính phủ Trung Quốc trừng phạt vì chỉ trích các hành vi vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc và ủng hộ các giá trị phổ quát như nhân quyền, dân chủ và pháp quyền”.
Ông Richard McGregor, thành viên cấp cao tại Viện Lowy, một tổ chức nghiên cứu nổi tiếng của Úc, cho biết: “Phán quyết này đã phủ bóng đen lên quan hệ song phương và sẽ tiếp tục trong một thời gian vì nó là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng thể chế của Trung Quốc (ĐCSTQ) không minh bạch và thờ ơ với những khiếu nại chính đáng từ nước ngoài.”
Những người ủng hộ ông nói rằng ĐCSTQ đang đàn áp chính trị vì lập trường nhân quyền của ông. Họ lập luận rằng ông Dương nên được tạm tha để chữa bệnh sau khi ông được thông báo vào năm ngoái rằng ông có một u nang 10 cm (4 inch) trên thận và có thể phải phẫu thuật.
Bản án tử hình treo ở Trung Quốc cho phép bị cáo được miễn thi hành án trong hai năm, sau đó tự động chuyển thành tù chung thân, hoặc hiếm hơn là tù có thời hạn. Cá nhân vẫn ở trong tù trong suốt đời.
Khi Úc tiếp tục thúc đẩy quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, việc trả tự do cho ông Dương vẫn là một trong những ưu tiên hàng đầu của chính phủ.
Bình Minh