Hôm thứ Sáu (16/2), Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cáo buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin ám sát ông Navalny, một lãnh đạo đối lập người Nga vốn chỉ trích mạnh mẽ Điện Kremlin.
Ông Biden nói với các phóng viên: “Chính quyền Nga sẽ kể câu chuyện của riêng họ. Đừng nhầm lẫn. Putin phải chịu trách nhiệm về cái chết của Alexei Navalny.”
“Những gì đã xảy ra với Navalny càng là bằng chứng rõ ràng hơn về sự tàn bạo của Putin. Đừng ai nên bị lừa, không phải ở Nga, không phải ở quê nhà, không phải ở bất cứ nơi nào trên thế giới.”
Ông Biden cũng cho biết bản thân đang “dự tính” các biện pháp bổ sung để trừng phạt Nga sau cái chết của ông Navalny, đồng thời khen ngợi sự dũng cảm của ông này, nói thêm rằng “ông ấy có rất nhiều thứ mà Putin không có”.
“Ông ấy thật dũng cảm. Ông ấy là người có nguyên tắc, người tận tâm xây dựng một nước Nga nơi pháp quyền tồn tại.”
Ông Biden cũng nói với các phóng viên rằng “không có mối đe dọa hạt nhân nào đối với người dân Mỹ hay bất kỳ nơi nào khác trên thế giới với những gì Nga đang làm hiện nay”, ngay cả khi Nga đang cân nhắc triển khai công nghệ chống vệ tinh trong không gian. Phía Nga trước đó đã bác bỏ cáo buộc này.
Trong bài phát biểu của mình, Tổng thống Biden kêu gọi Quốc hội thông qua dự luật bổ sung về an ninh quốc gia, trong đó bao gồm 60 tỷ USD viện trợ cho Ukraine.
“Đã đến lúc họ phải bước lên”, ông Biden nói, đồng thời chỉ trích các nhà lập pháp vì đã nghỉ phép 2 tuần.
“Họ đang bỏ đi. Hai tuần. Họ đang nghĩ gì vậy? Chúa tôi. Điều này thật kỳ lạ”, ông Biden giận dữ lên tiếng.
Khi được hỏi liệu Nhà Trắng có bằng chứng nào về vụ ám sát hay không, ông Biden nói: “Chúng tôi không biết chính xác chuyện gì đã xảy ra. Nhưng không còn nghi ngờ gì nữa, cái chết của Navalny là hậu quả của việc mà Putin và những kẻ côn đồ của ông ta đã làm”.
Trước đây, sau khi gặp ông Putin ở Geneva vào tháng 6/2021, ông Biden đã nói rằng cái chết của ông Nalvany sẽ có nguy cơ gây ra hậu quả tàn khốc cho ông Putin.
Các quan chức Mỹ vẫn đang tìm kiếm thêm thông tin về cái chết của ông Navalny tại trại giam của Nga, nơi ông bị đưa đến cách đây chưa đầy 2 tháng.
Nhưng diễn biến này cùng với phản ứng của ông Biden đã khiến mối quan hệ Mỹ-Nga vốn căng thẳng nay lại thêm lạnh lẽo.
Ông Navalny, 47 tuổi, là nhà hoạt động đối lập người Nga và là người chỉ trích chính phủ Putin nổi bật nhất trong thập kỷ qua. Theo các quan chức Nga, ông này đã bị đột quỵ và chết trong tù vào ngày 16/2.
Ông Navalny là một cựu luật sư đã lên tiếng phản đối nạn tham nhũng của chính phủ và tổ chức các cuộc biểu tình rầm rộ chống Điện Kremlin.
Ông bị giam giữ từ tháng 1/2021, sau khi từ Đức trở về Moscow. Ông nhận 3 bản án tù tổng cộng hơn 30 năm.
Chính quyền Nga đưa tin ông Navalny cảm thấy không khỏe sau khi đi dạo tại trại giam IK-3 ở Kharp, một trong 700 trại lao động hiện đang hoạt động ở Nga. Trại này nằm cách Moscow khoảng 1.900 km về phía đông bắc ở Vòng Bắc Cực. Nhà chức trách cho biết ông Navalny đã bất tỉnh gần như ngay lập tức.
Tổng thống Biden nói rằng ông rất phẫn nộ nhưng không ngạc nhiên trước tin tức này.
“Ông ấy đã dũng cảm đứng lên chống lại nạn tham nhũng, bạo lực và tất cả những điều tồi tệ mà chính phủ Putin đang làm”, trích lời ông Biden.
“Ngay cả khi ở trong tù, ông ấy vẫn là tiếng nói mạnh mẽ cho sự thật, điều này thật đáng kinh ngạc khi các bạn nghĩ về nó. Và lẽ ra ông ấy có thể sống an toàn khi lưu vong”, ông Biden tiếp tục.
Ông Navalny chọn trở về Moscow vào tháng 1/2021 từ Đức, nơi ông đang hồi phục sau vụ nhiễm chất độc thần kinh. Ông đổ lỗi cho Điện Kremlin rằng vụ đầu độc được thực hiện bằng cách sử dụng Novichok, một chất độc thần kinh thời Liên Xô. Ông bị bắt khi trở về Moscow.
Các nhà lãnh đạo phương Tây khác cũng phản ứng trước cái chết của ông Navalny.
“Đây là một tin tức khủng khiếp”, Thủ tướng Anh Rishi Sunak viết trên nền tảng X. “Là người ủng hộ quyết liệt nhất cho nền dân chủ Nga, Alexei Navalny đã thể hiện lòng dũng cảm đáng kinh ngạc trong suốt cuộc đời của mình”.
“Suy nghĩ của tôi hướng về vợ ông ấy và người dân Nga, những người mà đối với họ đây là một thảm kịch lớn.”
Giới chức Nga miêu tả ông Navalny là kẻ cực đoan và là con rối của CIA. Khi các cuộc biểu tình phản đối ông Putin nổ ra vào tháng 12/2011, ông Navalny là một trong những thủ lĩnh biểu tình đầu tiên bị bắt.
Ông Navalny đã kết hôn với bà Yulia Navalnaya, 47 tuổi, người được coi là “đệ nhất phu nhân” đối lập Nga. Cặp đôi này đã có 2 người con.
Theo tờ Reuters, tin nhắn cuối cùng của ông Navalny là gửi vợ vào ngày lễ tình nhân.
Vy An (T/h)
Bộ Ngoại giao Nga đáp trả bình luận của phương Tây về cái chết của Navalny
Bộ Ngoại giao Nga hôm thứ Sáu (16/2) nói rằng Mỹ và các đồng minh châu Âu của Mỹ đã sử dụng những quan điểm chuẩn bị trước để ngay lập tức đổ lỗi cho Nga về cái chết của lãnh đạo đối lập người Nga Alexey Navalny.
Ông Alexey Navalny, 47 tuổi, đã bị đột quỵ trong khi đi dạo hôm 16/2 và sau đó đã được loan báo bị tử vong. Nguyên nhân cái chết của ông Navalny vẫn đang được xác định.
Bộ Ngoại giao Nga phát đi tuyên bố nói rằng các phản ứng của phương Tây “một lần nữa thể hiện thói đạo đức giả, thái độ yếm thế và thiếu nguyên tắc của họ”.
Cơ quan Phục hồi Nhân phẩm Liên bang của Khu Tự trị Yamalo-Nenets đã loan báo ông Navalny qua đời vào lúc 2:19 chiều ngày 16/2 (giờ Moscow) và “một loạt những cáo buộc giống nhau bắt đầu đổ xuống chỉ 15 phút sau đó”.
Theo Bộ Ngoại giao Nga, bình luận đầu tiên đến từ Ngoại trưởng Thụy Điển Tobias Billstrom, ông này cáo buộc Nga “phạm tội ác ghê gớm” và Ngoại trưởng Na Uy Bart Eide vào lúc 2:35 nói rằng Nga “gánh trách nhiệm nặng nề” về vụ Navalny bị chết trong tù. Sáu phút sau đó, Tổng thống Latvia Edgars Rinkevics cáo buộc Nga “giết người tàn ác”.
Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky cũng nối gót cáo buộc Nga là “nhà nước tàn án giết những người mơ ước về một tương lai tươi đẹp hơn”. Ngay sau bình luận này, Ngoại trưởng Pháp Stephane Sejourne tuyên bố rằng ông Navalny đã chiến đấu với “hệ thống áp bức”.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel vào lúc 3:02 đã nói, EU “buộc chế độ Nga đơn phương chịu trách nhiệm về cái chết bi thảm này”. Tám phút sau đó, Tổng thống Ukraine Zelensky tuyên bố rằng ông Navalny “rõ ràng đã bị [Tổng thống Nga Vladimir] Putin giết hại”.
Cáo buộc tương tự cũng được đưa ra bởi Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte vào 3:20 phút. Ông Mark Rutte gọi vụ việc xảy ra với ông Navalny là “tội ác không thể chấp nhận”. Mười phút sau đó, Tổng thống Moldova Maia Sandu đã gọi vụ việc này là “đàn áp tàn bạo”. Ngoại trưởng Đức Annalena Bärbock năm phút sau đã phát đi tuyên bố nói rằng ông Navalny “phải chết” bởi vì ông tat là “biểu tượng của nước Nga tự do và dân chủ”.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen sau đó cũng đã lên tiếng, tiếp theo là các tuyên bố của Thủ tướng Đức Olaf Scholz, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và cuối cùng là tuyên bố của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào lúc 5:28 chiều ngày 16/2.
Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh rằng chỉ trong vòng hai giờ, các chính trị gia và truyền thông phương Tây đã có thể “thu thập được những kết quả của một cuộc khám nghiệm tử thi vốn chưa được tiến hành, thực hiện được một cuộc điều tra, đổ lỗi cho Moscow và đưa ra một phán quyết”. Bộ Ngoại giao Nga cho rằng những phản ứng nhanh chóng này của phương Tây chắc hản phải được chuẩn bị từ trước và theo mẫu có sẵn “đổ lỗi cho Nga dù thế nào đi chăng nữa”.
“Chúng ta có lẽ có thể tin tưởng vào tốc độ phi thường, đáng kinh ngạc này nếu toàn thế giới đã không vừa chứng kiến ‘cuộc điều tra’ vô ích kéo dài nhiều tháng về những cuộc tấn công khủng bố vào đường ống dẫn khí Nord Trump và cuối cùng chẳng thu được gì”, Bộ Ngoại giao Nga nói thêm.
Hải Đăng (Theo RT)