Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. hôm thứ Năm (28/3) nói rằng Philippines sẽ tiến hành các biện pháp đáp trả phù hợp và hợp lý chống lại “những hành động bất hợp pháp, bắt nạt, hung hăng và nguy hiểm” của hải cảnh và dân quân biển Trung Quốc trên biển Tây Philippines.
Philippines gọi vùng biển phía nam Trung Quốc và phía đông của Việt Nam là biển Tây Philippines. Việt Nam gọi là Biển Đông.
Ông Marcos nói trên mạng xã hội Facebook hôm thứ Năm (28/3): “Chúng tôi không theo đuổi xung đột với bất kỳ nước nào, thêm nhiều quốc gia tuyên bố là bạn bè của chúng tôi, nhưng chúng tôi sẽ không để sợ hãi làm cho phải im lặng, khuất phục hoặc quỵ lụy”.
Ông Marcos không nói những biện pháp đáp trả mà ông nói cụ thể là gì.
Philippines trong năm qua đã đang tức giận về vấn đề họ gọi là sự hung hăng tiếp diễn của hải cảnh và các tàu đánh cá liên minh của Trung Quốc quanh những khu vực tranh chấp nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Manila.
Vụ va chạm mới nhất xảy ra vào tuần trước khi Trung Quốc sử dụng vòi rồng ngăn chặn một tàu dân sự tiếp tế cho binh lính trên Bãi Cỏ Mây (tên quốc tế là Second Thomas Shoal). Một tiểu đội binh lính Philippines đã đang đóng quân tại Bãi Cỏ Mây để bảo vệ một tàu quân sự mà Philippines cố ý neo đậu ở đây từ 25 năm trước nhằm khẳng định chủ quyền lãnh thổ.
Trung Quốc tuyên bố hầu hết chủ quyền Biển Đông và họ cáo buộc Philippines xâm phạm vào lãnh hải Trung Quốc. Bắc Kinh nói rằng họ đã thực hiện các biện pháp cần thiết chống lại các tàu của Philippines.
Trung Quốc hôm thứ Hai (25/3) đã cảnh báo Philippines phải hành xử thận trọng và tìm cách đối thoại, đồng thời cho rằng mối quan hệ giữa hai nước đã ở vào ngã rẽ nan giải khi những cuộc đối đầu giữa hải cảnh hai nước về những khiếu nại hàng hải đã làm căng thẳng tồi tệ thêm.
Tổng thống Marcos nói ông đã gặp các quan chức quốc phòng và an ninh và cũng đã liên lạc với “những người bạn trong cộng đồng quốc tế”.
“Họ đã đang đề xuất giúp chúng tôi về vấn đề mà Philippines yêu cầu để bảo vệ và đảm bảo chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của chúng tôi, đồng thời đảm bảo hòa bình và ổn định trên Ấn Độ – Thái Bình Dương”, ông Marcos nói.
Mối quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc trở nên xấu đi vào thời điểm ông Marcos tìm cách làm sâu sắc thêm mối quan hệ quốc phòng với Mỹ. Ông đã đang gia tăng sự tiếp cận của Mỹ tới các căn cứ quân sự của Philippines và các cuộc tập trận chung giữa hai nước đã được mở rộng bao gồm cả các cuộc tuần tra trên biển và trên không trên Biển Đông, làm Trung Quốc tức giận.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm thứ Tư (27/3) đã tái khẳng định cam kết của Washington đối với hiệp định phòng thủ chung 1951 với Manila và đã lên án những hành động của Trung Quốc tại Bãi Cỏ Mây là “nguy hiểm”.
Trong cuộc điện đàm hôm thứ Tư (27/3) với người đồng cấp Philippines Gilberto Teodoro, Bộ trưởng Austin “đã tái khẳng định cam kết vững chắc của Mỹ đối với Philippines”.
Hiệp định phòng thủ chung Philippines – Mỹ 1951 yêu cầu cả hai nước bảo vệ nhau nếu một bên bị tấn công và bao gồm cả tấn công vào hải cảnh, các tàu quân sự và dân sự trên Biển Đông.
Hải Đăng