Trong 90 phút tranh biện căng thẳng vào tối thứ Ba (10/9, giờ miền Đông Hoa Kỳ), bà Kamala Harris và ông Donald Trump đã thể hiện tầm nhìn hoàn toàn khác biệt của họ đối với đất nước về các chủ đề như phá thai, nhập cư và nền dân chủ.
Theo thống kê của CNN, trong khoảng 90 phút tranh biện theo quy định, cựu Tổng thống Donald Trump đã phát biểu trong khoảng 40 phút 50 giây, trong khi Phó Tổng thống Kamala Harris chỉ phát biểu trong khoảng 35 phút 31 giây.
Mặc dù cuộc tranh luận được thiết kế để cung cấp cho cả hai đề cử viên tổng thống 2024 cơ hội bình đẳng để trả lời các câu hỏi, nhưng họ có thể chọn không sử dụng thời gian tối đa được phân bổ. Hai người điều phối của ABC News cũng đã dành thêm thời gian chỗ mỗi ứng viên để trả lời sau một số cuộc trao đổi qua lại.
Trong suốt cuộc tranh biện, Phó tổng thống Đảng Dân chủ liên tục có động thái nhằm chọc tức cựu tổng thống Đảng Cộng hòa, khiêu khích ông bằng những lời nhắc nhở về thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 mà ông vẫn phủ nhận và chế giễu những tuyên bố khác của ông. Đáp lại, ông Trump nhấn mạnh bà Harris là một người cực tả hay thay đổi lập trường, có liên hệ chặt chẽ với các chính sách thất bại của chính quyền Biden.
Bà Harris không chỉ cố gắng chứng minh rằng ông Trump không đủ tư cách đảm nhiệm chức vụ mà còn cố gắng sử dụng câu trả lời của bà theo cách có vẻ được cân nhắc kỹ lưỡng để kích động cựu tổng thống tấn công cá nhân mà các cố vấn và người ủng hộ ông đã cố gắng ngăn cản. Trong một khoảnh khắc, bà Harris quay sang ông Trump và nói rằng với tư cách là phó tổng thống, bà đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo nước ngoài, “và họ nói rằng ông là một nỗi ô nhục“.
Ông Trump một lần nữa bác bỏ việc ông thua Tổng thống Joe Biden bốn năm trước. Cựu tổng thống liên tục lập luận rằng gian lận bầu cử là gốc rễ của kết quả năm 2020.
“Donald Trump đã bị 81 triệu người sa thải. Vì vậy, chúng ta hãy nhìn rõ điều đó. Và rõ ràng là ông ta đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc xử lý điều đó“, bà Harris nói.
Đến lượt mình, ông Trump cố gắng liên kết bà Harris với ông Biden và những gì cựu tổng thống mô tả là các chính sách thất bại của ông Biden về lạm phát, nhập cư, v.v. Ông đặt câu hỏi tại sao bà Harris không hành động theo những ý tưởng được đề xuất của mình trong khi giữ chức phó tổng thống. Ông cũng tập trung chỉ trích bà Harris về nhiệm vụ của bà do Tổng thống Biden giao phó để giải quyết những nguyên nhân gốc rễ của tình trạng nhập cư bất hợp pháp.
Ông Trump liên tục coi bà Harris và ông Biden là yếu đuối, và trích dẫn lời khen ngợi của Thủ tướng Hungary Viktor Orbán để chứng minh rằng ông được các nhà lãnh đạo trên khắp thế giới kính trọng, nói rằng ông Orbán gọi ông là “người đáng sợ nhất“.
Cuộc tranh biện căng thẳng sau một mùa hè vận động tranh cử đầy biến động đã mang đến cho người Mỹ cái nhìn chi tiết nhất về một cuộc đua tổng thống đã thay đổi đáng kể. Phó tổng thống sau đó đã chuyển hướng sang nhấn mạnh vụ kiện của Đảng Dân chủ chống lại ông Trump một cách gay gắt hơn so với ông Biden khi ông ta tranh biện với ông Trump vào tháng Sáu. Bà Harris liên kết cựu tổng thống với các nỗ lực của Đảng Cộng hòa nhằm hạn chế quyền phá thai và cáo buộc ông làm suy yếu nền dân chủ Mỹ.
Các lá phiếu bầu cử sơ bộ đầu tiên của cuộc đua tổng thống sẽ được phát hành chỉ vài giờ sau cuộc tranh biện do ABC News tổ chức này. Các lá phiếu vắng mặt sẽ được gửi đi bắt đầu từ thứ Tư (11/9, giờ miền Đông Hoa Kỳ) tại Alabama.
Rõ ràng hướng tới vận động cử tri, bà Harris nói rằng đã đến lúc lật sang trang mới, đưa ra lời kêu gọi tới những người Cộng hòa và những người độc lập không thích phong cách của ông Trump và những nỗ lực được cho là của ông cách đây bốn năm nhằm lật ngược cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, hứa hẹn dành những vị trí trong chiến dịch của bà để họ “đứng lên vì đất nước, vì nền dân chủ của chúng ta, vì pháp quyền và chấm dứt tình trạng hỗn loạn“.
Ông Trump liên tục bác bỏ quan điểm cho rằng việc Ukraine giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lại Nga là đem lại lợi ích tốt nhất cho Hoa Kỳ. Bà Harris cho biết đó là một ví dụ về lý do tại sao các đồng minh NATO của Hoa Kỳ lại biết ơn khi ông không còn tại nhiệm nữa, vì bà và ông Biden đã gửi hàng chục tỷ USD để giúp Kyiv chống lại cuộc xâm lược của Nga.
Bà Harris dường như mỉm cười khi ông Trump nhấn mạnh vào tuyên bố được nhiều người cánh hữu ủng hộ rằng những người nhập cư đang “lấy mất công việc mà người Mỹ gốc Phi và người gốc Tây Ban Nha hiện đang làm“.
“Nói thế là cực đoan“, bà Harris trả lời, khi ông Trump lặp lại những tuyên bố gây tranh cãi rằng những người nhập cư ở Ohio đang ăn thịt chó và mèo của hàng xóm.
Hai đề cử viên tổng thống gặp nhau trong một giảng đường nhỏ chuyển đổi thành trường quay truyền hình, không có khán giả trực tiếp, nghĩa là không có tiếng vỗ tay, reo hò hay la ó ầm ĩ. Bối cảnh thân mật — với bục phát biểu của các ứng cử viên được đặt cách nhau chưa đầy 3 mét — dường như trái ngược với cuộc tranh biện gay gắt sau đó.
Bà Harris liên tục lắc đầu chế giễu khi ông Trump nói, thỉnh thoảng nhìn chằm chằm vào ông với một tay chống cằm, trong khi ông Trump dường như tránh nhìn về phía đối thủ Đảng Dân chủ.
Trên sân khấu tranh biện tối 10/9 là một ông Trump với vẻ mặt điềm tĩnh, giữ kỷ luật bám sát các quan điểm tranh cử và các ý tưởng tấn công đối thủ.
Khi bà Harris dường như cố gắng xen vào trong một trong những câu trả lời của mình, ông Trump nói ngay: “Tôi đang nói, bà nghe quen không?” gợi nhớ lại khoảnh khắc bà Harris nói khi bị Phó Tổng thống Mike Pence ngắt lời trong cuộc tranh biện phó tổng thống của kỳ bầu cử 2020.
Bà Harris chỉ trích gay gắt ông Trump về tình trạng kinh tế và nền dân chủ khi ông rời nhiệm sở, thời điểm đại dịch COVID-19 tàn phá Hoa Kỳ và sau khi những người ủng hộ ông xông vào Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1 năm 2021, trong nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
“Những gì chúng tôi đã làm là dọn dẹp mớ hỗn độn của Donald Trump“, bà Harris nói. Bà mở đầu phần trả lời tranh biện của mình bằng cách nói rằng bà mong đợi cử tri sẽ lắng nghe “một loạt lời nói dối, bất bình và chửi rủa” từ đối thủ Đảng Cộng hòa trong cuộc tranh biện kéo dài 90 phút.
Trong khi đó, ông Trump nhanh chóng bắt đầu lượt nói của mình bằng việc chỉ trích bà Harris vì đã từ bỏ một số quan điểm cánh tả tự do trước đây của mình theo một kiểu lật lọng và giả tạo rõ ràng. Ông cũng nói rằng: “Bà ấy sẽ theo triết lý của tôi ngay bây giờ. Trên thực tế, tôi đã định tặng bà ấy một chiếc mũ MAGA.” Bà Harris mỉm cười và rồi cười lớn khi nghe những lời nói mỉa đó từ đối thủ.
Bà Harris đã tìm cách bảo vệ sự thay đổi của mình khỏi các mục tiêu cánh tả tự do để chuyển sang lập trường ôn hòa hơn về việc khai thác khí đá phiến, mở rộng Medicare cho tất cả mọi người và ban hành các chương trình mua lại súng bắt buộc — và thậm chí từ bỏ quan điểm của bà rằng ống hút nhựa nên bị cấm — là chủ nghĩa thực dụng, chứ không phải là đạo đức giả hoặc tính toán chính trị.
Khi cuộc tranh biện bắt đầu, bà Harris bước tới bục phát biểu của ông Trump để giới thiệu bản thân, đánh dấu lần đầu tiên hai người gặp nhau. “Kamala Harris“, bà nói, và đưa tay ra với ông Trump, và cựu tổng thống đã bắt tay phó tổng thống — cái bắt tay đầu tiên của ông trong các cuộc tranh biện tổng thống kể từ chiến dịch tranh cử năm 2016.
Bà Harris cũng tập trung vào một trong những quan điểm lớn nhất của Đảng Dân chủ, đổ lỗi cho ông Trump về việc chấm dứt quyền phá thai trên toàn quốc vì vai trò của ông trong việc bổ nhiệm ba thẩm phán Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, những người đã lật ngược phán quyết Roe kiện Wade và khiến hơn 20 tiểu bang trong cả nước phải chịu cái mà bà gọi là “lệnh cấm phá thai của Trump“.
Bà Harris đã đưa ra một trong những câu trả lời đầy nhiệt huyết nhất của mình khi bà mô tả những cách mà phụ nữ bị từ chối dịch vụ phá thai và các dịch vụ chăm sóc khẩn cấp khác và cho biết ông Trump sẽ ban hành lệnh cấm phá thai trên toàn quốc nếu ông thắng cử.
Ông Trump tuyên bố mạnh mẽ rằng đó là “lời nói dối” và nói rằng, “tôi không ký lệnh cấm và không có lý do gì để ký lệnh cấm“.
Đề cử viên tổng thống Đảng Cộng hòa đã nói rằng ông muốn vấn đề phá thai để các tiểu bang quyết định, chứ không phải bằng bất kỳ chỉ lệnh nào của liên bang.
Bà Harris khi trả lời câu hỏi về kế hoạch cải thiện nền kinh tế đã nói rằng bà sẽ gia hạn việc cắt giảm thuế cho các gia đình có trẻ em và khấu trừ thuế cho các doanh nghiệp nhỏ, đồng thời chỉ trích kế hoạch của ông Trump về việc áp dụng thuế quan rộng rãi như một loại “thuế bán hàng” đối với hàng hóa mà người dân Mỹ cuối cùng sẽ phải trả khoản chi phí tăng thêm đó.
Ông Trump nhanh chóng đáp trả: “Tôi không có thuế bán hàng. Đó là một tuyên bố không chính xác. Bà ấy biết điều đó“.
Ông Trump vốn đang cố gắng gắn nhãn phó tổng thống là một người theo chủ nghĩa cánh tả tự do lạc hậu và nỗ lực giành được sự ủng hộ của những cử tri còn hoài nghi việc ông nên trở lại Nhà Trắng, đã tiếp tục gọi bà Harris là “Marxist” và nói rằng, “mọi người đều biết bà ấy là một người theo chủ nghĩa Marx“.
Ông Trump, 78 tuổi, đã nỗ lực hết sức để thích nghi với sự xuất hiện trong cuộc đua của bà Harris, 59 tuổi, người phụ nữ đầu tiên, người da đen và người gốc Nam Á đầu tiên làm phó tổng thống. Cựu tổng thống Đảng Cộng hòa trong thời gian qua đôi khi đã viện dẫn đến các khuôn mẫu về chủng tộc và giới tính, khiến các đồng minh của ông vốn chỉ muốn ông nên tập trung vào những khác biệt về chính sách với bà Harris cảm thấy khó chịu.
Bà Harris đã tấn công ông Trump vào một trong những điều tự hào lớn nhất của ông: các cuộc vận động tranh cử tự do. Bà Harris nhấn mạnh rằng tại các sự kiện vận động tranh cử, ông Trump đôi khi sẽ suy ngẫm về “những nhân vật hư cấu như Hannibal Lecter” và liệu “cối xay gió có gây ung thư không“, và sau đó bà nói rằng nếu quý vị theo dõi các buổi tập trung của ông ấy, “quý vị cũng sẽ nhận thấy rằng mọi người bắt đầu rời khỏi các cuộc tập trung của ông ấy sớm vì kiệt sức và buồn chán“.
“Điều duy nhất mà quý vị sẽ không nghe ông ấy nói đến là chính quý vị. Nhu cầu, ước mơ và mong muốn của quý vị”, bà Harris nói.
Ông Trump đã sử dụng phần trả lời câu hỏi tiếp theo của mình để đáp lại chỉ trích nêu trên từ đối thủ bằng cách cáo buộc bà Harris không có ai tham dự các cuộc tập trung của mình ngoại trừ những người mà ông nói là phó tổng thống đã đưa họ đến bằng xe buýt và trả tiền để họ có mặt.
“Bà ấy không thể nói về điều đó. Mọi người không rời khỏi các cuộc tập trung của tôi. Chúng tôi có những cuộc tập trung vận động tranh cử lớn nhất, những cuộc tập trung đáng kinh ngạc nhất trong lịch sử chính trị“, ông Trump nói.
Ngay sau cuộc tranh biện ngày 27 tháng 6 giữa ông Trump và ông Biden, đương kim tổng thống đã rút lui khỏi cuộc đua một phần bởi vì màn trình diễn thảm hại của mình, và sau đó ông Trump đã sống sót sau một nỗ lực ám sát và cả hai chiến dịch đều chọn được người đồng hành tranh cử.
Cuộc tranh biện tối 10/9 đã khiến bà Harris phải chịu một khoảnh khắc thẩm vấn liên tục hiếm hoi bởi vì bà mới chỉ tham gia một cuộc phỏng vấn chính thức duy nhất trong sáu tuần qua.
Trong khi, ông Trump không còn thể hiện được sự vượt trội về sự nhanh nhẹn trước bà Harris như ông đã từng làm được với Tổng thống Biden trong cuộc tranh biện hồi tháng Sáu.
Hải Đăng, theo AP