Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nêu ra bốn giới hạn mà Hoa Kỳ cần tôn trọng để duy trì mối quan hệ cân bằng và lành mạnh giữa hai nước.
Trong cuộc gặp với Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tại diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) ở Lima, Peru vào thứ Bảy (16/11), ông Tập nhấn mạnh rằng Bắc Kinh đặt mục tiêu vun đắp mối quan hệ “ổn định, lành mạnh và bền vững” với Washington.
Ông Tập tuyên bố: “Là hai nước lớn, cả Trung Quốc và Hoa Kỳ đều không nên tìm cách cải tổ nước kia theo ý muốn của mình, ngăn cản nước kia khỏi cái gọi là ‘vị thế mạnh’ hoặc tước đoạt quyền phát triển hợp pháp của nước kia để duy trì vị thế dẫn đầu của mình“.
Ông Tập cảnh báo không nên cố gắng kìm hãm sự phát triển kinh tế của Trung Quốc.
“Không nên tiến hành một cuộc Chiến tranh Lạnh mới và không thể giành chiến thắng. Việc kiềm chế Trung Quốc là không khôn ngoan, không thể chấp nhận được và chắc chắn sẽ thất bại“, ông Tập bày tỏ.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc nhấn mạnh rằng điều quan trọng là hai nước phải đối xử với nhau một cách bình đẳng.
Ông Tập thừa nhận rằng mặc dù những khác biệt giữa các cường quốc là không thể tránh khỏi, nhưng việc tôn trọng một số lợi ích cốt lõi là điều cần thiết.
Theo ông Tập, vấn đề Đài Loan; dân chủ và nhân quyền; đường lối và hệ thống của Trung Quốc; và quyền phát triển của Trung Quốc là bốn lằn ranh đỏ đối với Trung Quốc. Chúng không được phép bị thách thức. Đây là những lá chắn và hàng rào an toàn quan trọng nhất cho quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ.
Ông Tập cho rằng Bắc Kinh và Washington có thể đạt được tiến bộ đáng kể nếu họ “đối xử với nhau như đối tác và bạn bè” và tránh “cạnh tranh tàn khốc“.
Hoa Kỳ chính thức tuân theo chính sách Một Trung Quốc, công nhận Đài Loan là một phần của Trung Quốc mặc dù Đài Loan tự quản từ năm 1949. Tuy nhiên, Hoa Kỳ vẫn hợp tác với Đài Loan, bán vũ khí và cam kết hỗ trợ quân sự chống lại các cuộc tấn công có thể xảy ra của Trung Quốc. Trung Quốc coi động thái đó của Hoa Kỳ là vi phạm chủ quyền của mình.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc tuyên bố Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với chính phủ mới của Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Trong quá trình vận động tranh cử, ông Trump đã tuyên bố sẽ theo đuổi chính sách bảo hộ mạnh mẽ nhằm bảo vệ lợi ích kinh tế của Hoa Kỳ, đặc biệt là chống lại Trung Quốc.
Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên (2017-2021), ông Trump đã tiến hành một cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, với việc cả hai nước áp đặt thuế quan và các lệnh trừng phạt lẫn nhau. Chính quyền Biden đã tiếp tục những gì ông Trump đã bắt đầu trong nhiệm kỳ đầu tiên, áp thuế đối với hàng nhập khẩu trị giá hàng tỷ USD của Trung Quốc vào tháng Chín.
Cuộc gặp gần đây nhất giữa ông Biden và ông Tập diễn ra tại hội nghị thượng đỉnh APEC năm 2023 ở San Francisco, California, Hoa Kỳ sau sự cố khinh khí cầu do thám của Trung Quốc. Trong cuộc thảo luận kéo dài bốn giờ khi đó, ông Biden đã rời đi sớm và sau đó gọi ông Tập là “nhà độc tài” trong một cuộc họp báo, đó là lần thứ hai ông Biden gọi ông Tập như vậy.
Phạm Duy