Chỉ hơn một năm trước, Trung Quốc đã chào đón nồng nhiệt Tổng thống Syria Bashar al-Assad và phu nhân trong chuyến thăm kéo dài sáu ngày tới Bắc Kinh, mang đến cho lãnh đạo Syria một khoảng thời gian hiếm hoi sau nhiều năm bị cô lập trên trường quốc tế kể từ khi cuộc nội chiến nổ ra vào năm 2011.
Bashar al Assad 2
Tổng thống Syria Bashar al-Assad bắt tay Chủ tịch Tập Cận Bình. (Ảnh chụp màn hình)

Khi ông bà Assad tham dự sự kiện khai mạc Thế vận hội châu Á, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cam kết sẽ ủng hộ tổng thống Syria trong việc “phản đối sự can thiệp từ bên ngoài” và trong quá trình tái thiết quốc gia Trung Đông này. Khi đó, phu nhân của ông Assad là bà Asma cũng đã được truyền thông Trung Quốc ca ngợi hết lời.

Nhưng theo các nhà phân tích, sự kết thúc đột ngột của chế độ Assad mà ông Tập Cận Bình rõ ràng đã rất ủng hộ vào năm ngoái, đã giáng một đòn mạnh vào tham vọng ngoại giao của Trung Quốc ở Trung Đông và phơi bày những hạn chế trong chiến lược của Bắc Kinh tại khu vực nhiều bất ổn này.

Một liên minh các chiến binh thánh chiến đã chiếm thủ đô Damascus của Syria vào Chủ Nhật (8/12) sau một cuộc tấn công chớp nhoáng trong khoảng một tuần lễ, lật đổ chế độ của Assad và chấm dứt triều đại kéo dài 50 năm của gia đình ông.

“Có rất nhiều phán đoán bị cường điệu về khả năng định hình kết quả chính trị của Trung Quốc trong khu vực“, ông Jonathan Fulton, một thành viên cấp cao không thường trú của tổ chức nghiên cứu Hội đồng Đại Tây Dương nhận xét.

Theo ông Fulton, trong khi sự sụp đổ của chế độ Assad được coi là làm giảm ảnh hưởng của những người ủng hộ trọng yếu nhất của ông ta là Iran và Nga, thì đó cũng là một đòn giáng vào tham vọng toàn cầu của Trung Quốc.

“Nhiều điều (Trung Quốc) đã đang làm trên trường quốc tế, đều dựa vào sự hỗ trợ của các quốc gia đó, và việc họ không thể hỗ trợ đối tác lớn nhất của mình ở Trung Đông nói lên khá nhiều về khả năng của họ trong việc làm được nhiều điều ngoài khu vực này“, ông Fulton nhận định.

Giải quyết các điểm nóng

Sau khi Trung Quốc làm trung gian cho một thỏa thuận giữa các đối thủ lâu năm là Ả Rập Saudi và Iran vào năm 2023, các phương tiện truyền thông Trung Quốc đã ca ngợi vị thế ngày càng tăng của Bắc Kinh tại một khu vực mà Washington từ lâu đã có ảnh hưởng lớn.

Ông Vương Nghị, nhà ngoại giao cấp cao nhất của Trung Quốc, tuyên bố nước này sẽ đóng vai trò xây dựng trong việc giải quyết các “vấn đề điểm nóng” toàn cầu.

Trung Quốc cũng đã làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng bắn giữa Fatah, Hamas và các phe phái đối thủ khác của Palestine vào đầu năm nay, và đã nhiều lần kêu gọi ngừng bắn ở Gaza.

Nhưng mặc dù đã đưa các nhà lãnh đạo Trung Đông đến Bắc Kinh và các vòng “ngoại giao con thoi” của đặc phái viên Trung Đông Trác Tuyển (Zhai Jun) trong nhiều tháng kể từ đó, người Palestine vẫn chưa thành lập được chính phủ thống nhất và xung đột ở Gaza vẫn tiếp diễn.

“Sự sụp đổ đột ngột của [chế độ] Assad không phải là kịch bản mà Bắc Kinh mong muốn“, ông Fan Hongda, một học giả về Trung Đông tại Đại học Nghiên cứu Quốc tế Thượng Hải, nhận xét. “Trung Quốc thích một Trung Đông ổn định và độc lập hơn, vì sự hỗn loạn hoặc khuynh hướng ủng hộ Mỹ trong khu vực là không phù hợp với lợi ích của Trung Quốc“.

Phản ứng của Bộ Ngoại giao Trung Quốc trước sự sụp đổ của ông Assad vẫn khá im ắng. Bộ này chủ yếu lên tiếng tập trung vào sự an toàn của công dân Trung Quốc và kêu gọi một “giải pháp chính trị” để khôi phục sự ổn định ở Syria càng sớm càng tốt.

Hôm thứ Hai (9/12), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh dường như đã để ngỏ khả năng hợp tác với chính phủ tương lai. “Quan hệ hữu nghị của Trung Quốc với Syria là dành cho tất cả người dân Syria“, bà Mao Ninh tuyên bố.

Các chuyên gia và nhà ngoại giao Trung Quốc cho biết Bắc Kinh hiện sẽ chờ cơ hội tốt nhất của mình trước khi công nhận chính phủ mới ở Damascus.

Họ tuyên bố có thể sử dụng chuyên môn và sức mạnh tài chính của mình để hỗ trợ Syria tái thiết, nhưng các cam kết của họ có thể bị hạn chế vì Trung Quốc đã tìm cách giảm thiểu rủi ro tài chính ở nước ngoài trong những năm gần đây.

Syria đã tham gia Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI) quan trọng nhất của Trung Quốc vào năm 2022, nhưng không có khoản đầu tư đáng kể nào từ các công ty Trung Quốc kể từ đó, một phần là do các lệnh trừng phạt.

Trung Quốc “về cơ bản thực sự không thể thay thế phương Tây với tư cách là đối tác kinh tế, hoặc lực lượng ngoại giao hoặc quân sự trong khu vực“, ông Bill Figueroa, phó giáo sư tại Đại học Groningen và là chuyên gia về quan hệ Trung Quốc-Trung Đông, nhận định.

Theo ông Figueroa, “Trung Quốc trong năm 2024 có ít tiền hơn nhiều so với Trung Quốc vào năm 2013 – 2014, khi BRI được đưa ra“. Ông Figueroa nói thêm rằng, “có một sự đánh giá lại rõ ràng đang diễn ra theo hướng đầu tư an toàn hơn và giảm thiểu toàn bộ rủi ro của Trung Quốc“.

Phạm Duy, theo Reuters

Cư dân mạng TQ ‘đào’ lại quá khứ vợ chồng ông Assad thăm chùa ​​Linh Ẩn

Tin tức về sự sụp đổ bất ngờ của chế độ Assad ở Syria đã làm dấy lên sự quan tâm lớn của cư dân mạng Trung Quốc Đại Lục. Năm 2023, vợ chồng Tổng thống Syria Assad đã đến chùa Linh Ẩn ở Hàng Châu cầu phúc. Hiện tại chế độ Assad bất ngờ sụp đổ sau một năm, và từ khóa “chùa Linh Ẩn” trở thành chủ đề được tìm kiếm nhiều nhất. Cư dân mạng nói rằng chùa Linh Ẩn “thực sự linh”, “Muốn đến chùa Linh Ẩn cầu nguyện”…

Theo CCTV News của Trung Quốc đưa tin, sáng sớm ngày 8/12, nhiều vụ nổ và tiếng súng vang lên ở Damascus, thủ đô của Syria. Sau đó, lực lượng đối lập Syria đưa ra tuyên bố trên đài truyền hình nhà nước rằng họ đã tiến vào Damascus. Cuối ngày hôm đó, lực lượng đối lập cho biết trong một bài phát biểu trên truyền hình rằng họ đã nắm quyền kiểm soát thủ đô Damascus và “lật đổ chế độ Assad”. Vào tối ngày 8/12, theo nguồn tin của Điện Kremlin, ông Bashar al-Assad và gia đình đã đến Moscow và Nga đã cấp cho họ tị nạn.

https://x.com/xu96175836/status/1865923919338942747?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1865923919338942747%7Ctwgr%5Eebcaa0e6af44681b81f1e8ccd3826e9c9278472a%7Ctwcon%5Es1_c10&ref_url=https%3A%2F%2Ftrithucvn2.net%2Ftrung-quoc%2Fcu-dan-mang-tq-dao-lai-qua-khu-vo-chong-ong-assad-tham-chua-linh-an.html

Chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) là bạn tốt của chế độ Assad ở Syria. Lực lượng vũ trang chống Chính phủ Syria đã tiến vào thủ đô Damascus và chấm dứt chế độ độc tài kéo dài 24 năm của Tổng thống Assad, cũng là chấm dứt 50 năm cai trị đất nước của gia đình Assad. Sau khi tin tức được đưa ra, do Tổng thống Syria Assad cùng phu nhân đã từng đến chùa Linh Ẩn ở Hàng Châu để cầu phúc vào năm ngoái, nên đã khiến cư dân mạng đã “tức cảnh sinh tình”.

Nhiều cư dân mạng Trung Quốc Đại Lục cho rằng “chùa Linh Ẩn thực sự linh”, và liên tiếp bày tỏ mong muốn đến đó để cầu nguyện với ý châm biếm:

“Lật đổ quyền lực của gia đình Assad, để toàn dân đi đến một xã hội tiểu khang, đây là chính là Bồ Tát chùa Linh Ẩn đã hiển linh”

“Chùa Linh Ẩn rất linh nghiệm, cầu gì được đấy.”

“Năm ngoái tôi đã đến đó một lần nhưng không cầu nguyện gì, lần này nhất định phải cầu nguyện.”

“Người không tin vào Phật giáo như tôi lại đột nhiên tôi muốn đến chùa Linh Ẩn cầu nguyện rồi.”

Một số cư dân mạng thẳng thắn nói: “Tiếp theo sẽ đến lượt tôi” (ý nói Trung Quốc).

“Ủng hộ ai, người đó sụp đổ, cũng coi như rất linh nghiệm rồi, lần sau tôi sẽ đến chùa Linh Ẩn cầu nguyện thôi, tôi vẫn chưa từng đến. Chùa Linh Ẩn trước khi hết giờ làm làm việc hôm nay có lẽ nên xóa hết mọi dấu vết của Assad.”

“Phật thậm chí còn không bảo vệ ông ấy.”

Một số cư dân mạng chế giễu:

“Ông ta nằm mơ cũng không nghĩ được rằng ngôi chùa mình đến cúng bái là một công ty.”

“Mau đón ông ấy về mà nuôi.”

“Vào nhầm chùa, bái nhầm Phật rồi.”

“Tin rằng người mà tổ quốc tiếp đãi không sai, nước cờ mà tổ quốc đi sao mà tôi có thể đoán trúng được chứ!”

“Một vương triều mà không chống nổi một đòn tấn công như thế, nguyên nhân là gì?”

Cư dân mạng trên X bình luận: “Giết người quá nhiều, Phật tổ hiển linh rồi. Như thế này, chùa Linh Ẩn có lẽ sắp đóng cửa, kẻ làm điều ác sợ hiển linh.”

“Bạn cũ của Tập Cận Bình lại ít đi một người.”

Syria là một trong những quốc gia mà ĐCSTQ chi rất nhiều tiền. Theo Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), Syria chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc vào năm 1956, và do đó được Bắc Kinh coi là một trong những quốc gia Ả Rập đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc mới do ĐCSTQ lãnh đạo. Syria cũng là một trong những quốc gia đã đề xuất khôi phục ghế của Bắc Kinh tại Liên Hợp Quốc vào năm 1971, do đó luôn nhận được sự khen ngợi và tán thưởng từ các chính quyền Trung Quốc qua nhiều thời kỳ. Tháng 1/2022, Damascus chính thức gia nhập sáng kiến “Vành đai và Con đường” của ĐCSTQ. Theo một số phương tiện truyền thông Trung Quốc, Bắc Kinh đã đầu tư số tiền lên đến hàng trăm tỷ USD trong nhiều năm để giúp Syria tái thiết và thoát khỏi khủng hoảng chiến tranh.

Lý Mộc Tử, Vision Times