Tác giả: Doug Krugman
Trúc Lam chuyển ngữ
17-10-2025
Ông Doug Krugman đã phục vụ 24 năm trong binh chủng Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ.
Tôi không thể thề trung thành với một vị tổng tư lệnh dường như sẵn sàng coi thường Hiến pháp.
Ngày 30 tháng 9, tại một cuộc họp chưa từng có tiền lệ của các lãnh đạo quân sự cấp cao, Tổng thống Donald Trump nói: “Nếu quý vị không thích những gì tôi nói, quý vị có thể rời khỏi phòng – dĩ nhiên, cấp bậc của quý vị sẽ mất, tương lai của quý vị cũng sẽ mất“.
Tôi không được mời vào phòng họp hôm đó, và tôi đã quyết định từ nhiều tháng trước rằng mình phải rời đi. Thật trùng hợp, ngày 30 tháng 9 lại là ngày cuối cùng tôi phục vụ với tư cách là một đại tá Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ. Tôi từ bỏ sự nghiệp của mình vì lo lắng cho tương lai của đất nước.
Các sĩ quan quân đội Hoa Kỳ tuyên thệ bảo vệ Hiến pháp mà không hề do dự hay trốn tránh. Tôi đã tuyên thệ hoặc lặp lại lời tuyên thệ đó trong suốt năm đời tổng thống, bắt đầu từ cựu tổng thống Bill Clinton. Tôi đã đánh đổi mạng sống vì điều đó, phục vụ với tư cách là một sĩ quan chiến đấu trên bộ, trong hai cuộc chiến. Tôi đã chứng kiến những người lính Thủy quân Lục chiến hy sinh vì lời tuyên thệ đó.
Không có vị tổng tư lệnh nào hoàn hảo. Những thất bại về mặt đạo đức của Tổng thống Clinton thì ai cũng biết. Cuộc xâm lược Iraq của Tổng thống George W. Bush có thể là một trong những sai lầm tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Tất cả các vị tổng thống gần đây đều phải chịu trách nhiệm cho thất bại của chúng ta ở Afghanistan. Tôi vẫn tiếp tục phục vụ bất chấp tất cả những điều đó bởi vì tôi tin rằng Hiến pháp đã mang lại cho đất nước nhiều thành công hơn là thất bại, và tôi tin rằng các tổng thống của chúng ta đã thực hiện lời tuyên thệ một cách nghiêm túc.
Với Tổng thống Trump, tôi không còn tin điều đó nữa. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, những hành động của ông ta ngày càng khó để tôi biện minh, đỉnh điểm là vụ tấn công vào Quốc hội ngày 6 tháng 1 khi cơ quan này đang cố gắng thực thi nhiệm vụ. Tôi hy vọng ông ta đã rút kinh nghiệm từ những sai lầm đó, nhưng chỉ vài ngày sau nhiệm kỳ thứ hai, tôi mới nhận ra rằng ông ta vẫn chưa làm được. Tôi không thể tuyên thệ mà không có sự dè dặt khi đi theo một vị tổng tư lệnh mà dường như ông ta sẵn sàng phớt lờ Hiến pháp.
Sự ra đi của tôi không phải vì những bất đồng về chính sách, điều vốn xảy ra trong mọi chính quyền. Tổng thống Trump đã thắng cử năm 2024 và có quyền thực thi các chính sách của mình trong khuôn khổ pháp luật.
Những nghi ngại đầu tiên của tôi là về những lời hứa và hành động mà tôi cho là sai về mặt đạo đức, ngay cả khi chúng có thể hợp pháp. Hiến pháp trao cho tổng thống quyền ân xá, nhưng việc ân xá cho khoảng 1.600 người đã cố gắng tìm cách lật đổ kết quả bầu cử bằng bạo lực, không giúp bảo vệ Hiến pháp. Tương tự, tôi thấy việc từ chối cho những người Afghanistan tị nạn, những người đã sẵn sàng đánh đổi mạng sống của họ để ủng hộ chúng ta, điều mà ông [Trump] đã làm vào ngày 22 tháng 1, là vô đạo đức. Việc phớt lờ thực tế để lợi dụng những luật lệ mơ hồ nhằm nắm quyền khẩn cấp cũng là hành vi vô đạo đức. Đối với những người tin vào việc giữ lời hứa, việc phá vỡ những lời hứa mà đất nước chúng ta đã đưa ra – gồm cả một số hiệp định thương mại mà chính Tổng thống Trump đã ký kết – là thiếu đạo đức. Đây không phải là những loại hành động mà tôi sẵn sàng liều mạng để bảo vệ.
Tuy nhiên, còn tệ hơn cả sự vô đạo đức là việc Tổng thống Trump sẵn sàng phớt lờ luật pháp và Hiến pháp để đạt được mục tiêu của mình. Hồi tháng 5, khi được hỏi về các yêu cầu của Tu chính án thứ Năm về quy trình tố tụng hợp pháp và liệu ông có cần phải duy trì Hiến pháp với tư cách là tổng thống hay không, câu đầu tiên ông thốt ra là “Tôi không biết“.
Trong tháng này, các sĩ quan Vệ binh Quốc gia đã nhận được lệnh từ Bộ trưởng Quốc phòng mà các thống đốc của họ phản đối. Một thẩm phán liên bang đã can thiệp, viện dẫn việc không có tình trạng khẩn cấp rõ ràng và Tu chính án thứ 10. Các vị chỉ huy và những đơn vị đó bị mắc kẹt giữa các mệnh lệnh đối lập mà không có câu trả lời rõ ràng. Khi các lệnh của tổng thống vượt quá giới hạn pháp lý và đặt các vị tư lệnh vào những tình huống này, sự gắn kết trong quân đội của chúng ta đang bị đe dọa.
Việc Tổng thống Trump mô tả Portland là một “vùng chiến sự” cũng hoang đường như niềm tin của ông rằng các cuộc biểu tình hồi tháng 6 ở vài khu phố tại Los Angeles bằng cách nào đó sẽ “xóa sổ” thành phố rộng lớn với gần 4 triệu dân này. Trong cả hai trường hợp, lời nói của ông hầu như không liên quan gì đến thực tế. Mỗi cơ sở đáng ngờ mà ông đưa ra cho một mệnh lệnh, đều tạo ra thêm chỗ cho sự nghi ngờ, thêm chỗ cho sự dè dặt và thêm mối đe dọa cho sự đoàn kết của chúng ta.
Tổng thống đã nói với giới lãnh đạo quân đội ngày 30 tháng 9 về việc chống lại kẻ thù trong nước: “Và đây sẽ là một phần quan trọng đối với một số người trong căn phòng này. Đó cũng là một cuộc chiến. Đó là một cuộc chiến từ bên trong“. Không rõ ông đang ám chỉ đến tội phạm thật sự hay ông muốn nói tới [những người] chỉ trích ông về mặt chính trị. Trong cả hai trường hợp, sử dụng vũ lực quân sự không phải là giải pháp.
Một số cử tri của ông Trump có thể cho rằng việc Tổng thống Trump dường như coi thường Hiến pháp – chẳng hạn như việc ông nói rằng chỉ trích tổng thống là bất hợp pháp, bất chấp Tu chính án thứ nhất – khi ông đang phóng đại. Những người khác dường như không quan tâm, tin rằng việc đạt được mục đích của họ biện minh cho bất kỳ phương tiện nào. Vị tổng thống này hành động như thể một cuộc bầu cử khiến 236 năm trật tự hiến pháp trở nên vô nghĩa. Thay vì cố gắng hành động trong khuôn khổ Hiến pháp, hoặc sửa đổi nó, Tổng thống Trump đang thử nghiệm xem ông ta có thể phớt lờ nó đến mức nào.
Nếu cử tri và các nhà lập pháp không thể lấp đầy những lỗ hổng trong luật pháp để làm rõ những giới hạn quyền lực của tổng thống, thì những người phục vụ chính phủ của chúng ta sẽ tiếp tục gặp khó khăn. Tổng thống tiếp theo – của bất kỳ đảng nào – có thể sẽ tiếp tục đẩy chúng ta vào con đường sụp đổ này.
Tôi không tuyên bố mình đại diện cho bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào khác. Tôi tôn trọng những người vẫn đang phục vụ, nhiều người trong số họ có hợp đồng phục vụ và không thể đơn giản nghỉ hưu như tôi. Nhưng nếu họ nghi ngờ về mệnh lệnh của mình, họ không đơn độc. Họ nên tự tin đặt câu hỏi về những mệnh lệnh có thể là phi đạo đức hoặc bất hợp pháp, nhớ rằng họ phải chịu trách nhiệm về hành động của chính mình, và biết rằng những người khác cũng đang đặt ra những câu hỏi tương tự.
Tôi đã tự nguyện từ bỏ cấp bậc của mình theo đề nghị của tổng thống, nhưng tương lai của đất nước chúng ta quan trọng hơn sự nghiệp, sự giàu có hay quyền lực của bất kỳ cá nhân nào. Tôi không hối hận về quyết định của mình. Tôi đã từ bỏ công việc mà tôi yêu thích để đổi lấy quyền tự do làm điều đúng đắn, quyền tự do nói lên suy nghĩ của mình và quyền tự do lên tiếng bảo vệ đất nước.