Có thông tin cho rằng Nhật Bản từ chối tham gia kế hoạch của EU nhằm sử dụng tài sản Nga bị đóng băng cho Ukraine, nhưng Tokyo nhanh chóng phủ nhận, gọi thông tin đó là “hoàn toàn sai”. Nhật Bản khẳng định vẫn ủng hộ Ukraine nhưng mọi hành động liên quan đến tài sản Nga phải phù hợp luật pháp quốc gia và đang được xem xét thận trọng. Vụ việc cho thấy sự chia rẽ trong nhóm G7 và EU về cách xử lý tài sản Nga, khi nhiều nước lo ngại rủi ro pháp lý và trả đũa từ Moskva.
Vào ngày 09/12/2025, một số báo cáo của các kênh truyền thông dòng chính nói rằng Nhật Bản đã từ chối tham gia kế hoạch của EU nhằm “tịch thu” (hoặc ít nhất là sử dụng) các tài sản Nga đang bị đóng băng để cung cấp khoản “khoản vay bồi thường (reparations loan)” cho Ukraine.
Con số được nhắc tới vào khoảng 30 tỉ USD tài sản Nga bị đóng băng ở Nhật Bản.
Tuy nhiên, cũng trong ngày 09/12/2025, chính phủ Nhật Bản chính thức lên tiếng rằng thông tin nói Tokyo “từ chối kế hoạch của EU” là “hoàn toàn sai”.
Thứ trưởng Tài chính Nhật Bản phụ trách quốc tế, Atsushi Mimura, phát biểu rằng tại cuộc họp G7 — bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Satsuki Katayama “không hề nói như vậy”.
“Điều đó hoàn toàn sai,” ông Atsushi Mimura phát biểu.
Ông Mimura nhấn mạnh thêm rằng Nhật Bản luôn hành động vì lợi ích tốt nhất của Ukraine, phù hợp với các ưu tiên quốc gia của mình, vì “một ngày nào đó Nhật Bản có thể phải đối mặt với tình huống tương tự ở khu vực Đông Á.”
Thay vào đó, Tokyo nói rằng đang “chuẩn bị các bước cụ thể” để hỗ trợ Ukraine.
Nhật Bản khẳng định quan điểm hỗ trợ Ukraine — nhưng đồng thời nhấn mạnh rằng mọi động thái đối với tài sản bị đóng băng của Nga “phải phù hợp với khung pháp lý quốc gia”.
Bối cảnh
Sau khi chiến tranh Nga-Ukraine xảy ra, các nước phương Tây (và đồng minh) đã phong tỏa lượng lớn tài sản của Nga ở nước ngoài — theo ước tính, tổng cộng khoảng $300–335 tỷ USD .
Một phần tài sản lớn nằm ở châu Âu — đặc biệt tại hệ thống thanh toán & chứng khoán của Euroclear (ở Bỉ).
Ủy ban châu Âu (EC) gần đây đề xuất một cơ chế gọi là “khoản vay bồi thường” (reparations loan), dùng phần tài sản bị đóng băng — hoặc thu lợi tức từ chúng — để hỗ trợ tài chính cho Ukraine, nhằm chi trả cho tái thiết, chi phí quốc phòng, dịch vụ, cùng nhiều khía cạnh khác.
Nhưng kế hoạch này vấp phải sự phản đối mạnh mẽ — không chỉ từ các nước ngoài EU (như Mỹ), mà ngay trong nội bộ EU: quốc gia giữ phần lớn tài sản của Nga là Bỉ lo ngại rủi ro pháp lý và tài chính nếu Nga kiện hoặc trả đũa.
Những rủi ro & lý do tạo chia rẽ
Việc dùng tài sản đóng băng của một quốc gia — ngay cả trong bối cảnh chiến tranh — để hỗ trợ một quốc gia khác có thể bị coi là “tịch thu bất hợp pháp”, vi phạm quyền sở hữu, dẫn tới kiện tụng quốc tế. Nhiều nước (như Bỉ) lo ngại bị Moskva kiện.
Tài sản bị đóng băng thường nằm ở nhiều quốc gia, dưới nhiều khung pháp lý khác nhau — điều này khiến việc phối hợp đa quốc gia trở nên phức tạp, nhất là khi cần đồng thuận hoặc hỗ trợ từ các nước như Mỹ, Nhật Bản.
Thiên Vân, theo Reuters, RT(1), RT(2), RT(3)