Thái Hạo
16-11-2025
Đọc tin này, nhớ lại và chỉ thấy đau xót…
Đến nay, với những vấn đề này, tôi đã viết hàng trăm bài, phản ánh, rên xiết, kêu gào, giận dữ…, về lạm thu, loạn thu, về việc biến nhà trường quốc dân thành nơi cấu kết làm ăn, về nạn dạy thêm học thêm… Nhưng thực tế, hiện tại mọi thứ vẫn tồn tại và biến tướng khôn lường.
Năm 20123 trong bài “Giáo dục đang bị biến thành chợ đen?” tôi viết:
“Hiện nay, những chương trình “liên kết”, “hợp tác”, “tăng cường” kiểu này do sự bắt tay giữa hiệu trưởng và các trung tâm ma bên ngoài đang đổ bộ vào các trường học ở khắp nơi trên cả nước, tạo ra một thị trường chợ đen phá nát giáo dục từ bên trong.
Hình thức của kiểu làm ăn này rất đa dạng, phức tạp, có nơi thô bạo, có chỗ tinh vi bằng nhiều chiêu trò. Có trường chỉ cần thông báo một cách mập mờ khiến tất cả học sinh phải tham gia; có trường thì cho đăng ký, nhưng lại dạy vào buổi học chính khóa, em nào không đăng ký sẽ bị đưa ra khỏi lớp. Cha mẹ nào nỡ để con bơ vơ một mình trên sân trường, thế là chẳng biết có lợi lộc gì không nhưng cũng cắn răng mà đóng tiền cho con được ngồi trong lớp.
Bên cạnh phong trào “trăm hoa đua nở” của việc lạm thu, tận thu đã thành một thứ dịch bùng phát trên khắp cả nước trong hàng chục năm nay, thì những chương trình như Stem, Kỹ năng sống, Tiếng Anh… đang tràn vào các nhà trường như một cơn lũ giữa thanh thiên bạch nhật, biến những nơi thiêng liêng ấy thành chợ trời, chợ đen.
Phá hỏng môi trường giáo dục, vắt kiệt sức lực của phụ huynh, đày ải hàng triệu học trò chỉ vì mối lợi quá lớn và quá dễ kiếm này, đó là tình trạng đang công nhiên diễn ra mà rất hiếm khi thấy bóng dáng của các “cơ quan chức năng”, “cơ quan quản lý”, cứ như chốn không người vậy.
Tôi nghĩ, nếu không có một cuộc “tổng vệ sinh” bằng cách mở cuộc điều tra trên toàn quốc, quét sạch để lập lại kỷ cương trong các nhà trường, thì giáo dục sẽ bị băng hoại hoàn toàn, rồi Chương trình Đổi mới “căn bản toàn diện” cũng sẽ bị đám cỏ dại và sâu trùng này phá nát khi chưa kịp bén rễ…
Một bài khác, “Giáo dục đang vỡ trận?”, tôi phải kêu lên:
“Giáo dục quốc dân đã có hẳn một chương trình với đầy đủ cơ sở vật chất, con người, sách vở, giáo trình, được thiết kế cho sự đảm bảo học sinh “phát triển toàn diện”; nhưng nay, trước sự đổ bộ của hàng chục “môn học” hầm bà lằng không biết từ đâu rơi xuống đã và đang chiếm cứ, kiểm soát, lũng đoạn các nhà trường thì dường như những nơi này trở thành chiến lợi phẩm của một nhóm người có quyền và có tiền.
Đây là tình trạng có dấu hiệu đã vỡ trận với sự công nhiên thao túng hệ thống giáo dục, sử dụng học sinh như những con tin để làm tiền ngang ngược trên đầu phụ huynh, phá nát chương trình giáo dục quốc dân, biến nó từ một hệ thống quốc gia trọng đại bậc nhất trở thành cái đinh sắt để treo những “môn học” bát nháo đang mọc lên tràn lan và đổ bộ vào nhà trường như thác lũ”.
“Đây không phải chỉ là trách nhiệm của phụ huynh với con em họ, Nhà Nước, mà đại diện là Bộ Giáo dục và Đào tạo, chính quyền địa phương và các ban ngành liên quan phải thực thi nhiệm vụ quản lý của mình. Tình trạng bùng phát nạn dịch mang tên “học tăng cường” này trước tiên thuộc về trách nhiệm của các cơ quan ấy. Không thể tiếp tục làm ngơ, bàng quan, thả nổi sự tranh cướp bát nháo này được nữa.
Bộ Giáo dục và các cơ quan liên quan cần lập tức hành động, quét sạch những thứ rác rưởi này ra khỏi môi trường giáo dục, trả lại sự yên bình, lành mạnh và trong sáng cho nơi trồng người thiêng liêng”.
Hay như nạn dạy thêm học thêm, Thông tư 29 ban hành và áp dụng đã được một năm, tuy nhiên, sự biến tướng ngày càng trở nên phức tạp và tính chất ngang nhiên, tuồng như vô chính phủ vẫn diễn ra ở khắp nơi. Tôi không biết trách nhiệm quản lý nhà nước về giáo dục của các cấp chính quyền có được thực hiện hay không, hay cũng chỉ ban ra văn bản rồi thả nổi như câu chuyện trường chuyên lớp chọn đang tàn phá môi trường giáo dục mà tôi đã phản ánh trong nhiều bài viết cách đây vài tuần?
Một xã hội không thể vận hành theo kiểu mỗi khi người lãnh đạo cao nhất biết đến và có chỉ đạo thì bộ máy mới nhúc nhích đối phó, rồi khi nguyên thủ quay qua chỉ đạo ngành khác/chuyện khác thì đâu lại vào đó, vẫn đá ném ao bèo, mèo lại hoàn mèo…