Hoàn Cầu thời báo – kênh của Nhân dân nhật báo trực thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) chuyên chuyển tải thông điệp của Bắc Kinh ra thế giới, khẳng định rằng nếu Việt Nam có ý định loại bỏ sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc là “chắc chắn sẽ thất bại” khi bình luận về Hiệp định Thương mại Tự do mà Việt Nam mới đạt được với Liên minh châu Âu (EVFTA).
Bài viết của tác giả Thành Hán Bình – giáo sư và chuyên viên nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Sáng tạo Hợp tác, Viện Nghiên cứu Biển Đông của Đại học Nam Kinh, Trung Quốc, thừa nhận rằng việc đạt được thoả thuận thương mại lịch sử với EU không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế, mà còn có ý nghĩa nhiều mặt đối với Việt Nam và đánh dấu sự hội nhập sâu rộng của quốc gia Đông Nam Á vào cộng đồng quốc tế.
Theo tính toán của Bộ Công thương Việt Nam, EVFTA dự kiến sẽ giúp cho GDP của Việt Nam tăng bình quân từ 2,18-3,25% trong 5 năm đầu, 4,57-5,30% cho 5 năm tiếp theo và 7,07-7,72% cho 5 năm sau đó.
Bộ này cũng khẳng định hiệp định mới sẽ làm tăng vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên trường quốc tế.
Tuy nhiên, ấn bản của Nhân dân Nhật báo, nói nỗ lực của Việt Nam trong việc loại bỏ sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc chắc chắn sẽ thất bại vì EVFTA sẽ tạo ra một hình thức “hợp tác mới” về kinh tế giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Lấy ví dụ trong lĩnh vực xuất khẩu hàng dệt may, tờ báo Trung Quốc nói: “Để xuất khẩu nhiều sản phẩm từ bông – một danh mục xuất khẩu quan trọng bao gồm quần áo và giày dép – sang châu Âu, Việt Nam cần nhiều sản phẩm và đầu tư từ Trung Quốc. Và nhiều doanh nhân Trung Quốc sẽ bị thu hút vào Việt Nam để kiếm tiền”.
Trước đó, hôm 11/6 tờ báo này cũng đã có bài đăng đặt câu hỏi “liệu Trung Quốc sẽ ‘chịu thiệt’ sau thỏa thuận mậu dịch tự do giữa EU và Việt Nam hay không?”. Tờ báo BBC Tiếng Việt trích dẫn một đoạn nội dung bài viết có nhận định của tác giả Hứa Lợi Bình – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc rằng:
“Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong số các thành viên ASEAN vào năm 2019. Việt Nam đang ở giai đoạn công nghiệp hóa khác với Trung Quốc và Việt Nam cần phải dựa vào thị trường Trung Quốc do chuỗi cung ứng và công nghiệp bị thiếu hụt”, ông Hứa viết.
Kinh tế Việt Nam lâu nay vẫn bị xem là phụ thuộc quá nhiều vào thị trường Trung Quốc. Nhiều chuyên gia kinh tế hàng đầu của Việt Nam cho rằng tình trạng phụ thuộc này gây ra nhiều thiệt hại hơn là lợi ích cho Việt Nam, không những trong lĩnh vực kinh tế mà còn cả về môi trường, xã hội và an ninh.
Trả lời phỏng vấn với VOA Tiếng Việt vào tháng 4, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan – nguyên thành viên Ban nghiên cứu của chính phủ Việt Nam – cho rằng thời điểm cả thế giới đang đối phó với dịch Covid-19 lại là “cơ hội ngàn năm có một” cho Việt Nam để xem xét, đánh giá và cấu trúc lại mối quan hệ thương mại, kinh tế với các nước để tránh phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc.
Trong bài viết đánh giá về tác động của EVFTA đối với Việt Nam – Bộ Công thương Việt Nam nói xét về tổng thể, EVFTA sẽ “góp phần giúp đa dạng hóa thị trường” của Việt Nam để không bị phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường nào, “từ đó giúp bảo đảm an ninh kinh tế của Việt Nam”.