Trọng Nghĩa
Đúng với những thông tin được báo chí tiết lộ trong những ngày gần đây, Tòa Thánh Vatican hôm 30/09/2020 xác nhận chính thức rằng đức giáo hoàng Phanxicô đã từ chối yêu cầu của ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo muốn được tiếp kiến ngài vào hôm nay. Điều đáng nói là Vatican đã nêu rõ lý do là Giáo Hội Công Giáo không muốn bị lôi kéo vào cuộc bầu cử Mỹ bằng cách tố cáo quan hệ với Trung Quốc như mong đợi của ông Pompeo.
Theo lịch trình làm việc được công bố, nhân chuyến công tác tại Ý bắt đầu từ 30/09/2020 ngoại trưởng Mỹ có cuộc gặp với các quan chức của Tòa Thánh Vatican. Trước đó ông Pompeo đã xin được gặp đức giáo hoàng.
Tuy nhiên, vào hôm qua, hai quan chức ngoại giao cao cấp của Vatican là hồng y Pietro Parolin, quốc vụ khanh Tòa Thánh, và tổng giám mục Paul Gallagher phụ trách đối ngoại của Vatican, đã cho biết là đức giáo hoàng Phanxicô từ chối yêu cầu của ông Pompeo, vì giáo hoàng tránh gặp các chính khách trước các cuộc bầu cử.
Theo hãng tin Anh Reuters, đức hồng y Parolin đã xác nhận nguyên văn như sau: “Đúng là ông (Pompeo) có yêu cầu. Nhưng đức giáo hoàng đã từng nói rõ là ngài không tiếp các chính khách trong thời gian bầu cử (tại nước họ). Đó là lý do.”
Theo giới quan sát, nhận xét lạ thường của hai quan chức ngoại giao cao cấp của Tòa Thánh là phản ứng thẳng thắn của Vatican trước những động thái thiếu ngoại giao của ông Pompeo được cho là đã cố tình gây sức ép với Tòa Thánh để lôi kéo Giáo Hội Công Giáo về phía mình trong cuộc đọ sức với Trung Quốc.
Trong tháng 9 vừa qua, ngoại trưởng Mỹ Pompeo đã không ngần ngại tố cáo chính sách hòa dịu của Vatican đối với Trung Quốc trong một loạt tin nhắn Twitter cũng như trong một bài báo, cho rằng Tòa Thánh đã đặt “quyền uy đạo đức” của mình vào vòng nguy hiểm khi tiếp tục duy trì bằng cách triển hạn một thỏa thuận với Trung Quốc về việc đề cử giám mục.
Trong một sự kiện mà đại sứ quán Mỹ tại Vatican tổ chức, ông Pompeo đã tránh đả kích thỏa thuận của Vatican, nhưng tiếp tục lên án Trung Quốc vi phạm quyền tự do tôn giáo trên một quy mô rộng lớn.Trước những cáo buộc từ phía Mỹ, Vatican cho rằng dù không hoàn hảo nhưng thỏa thuận với Bắc Kinh là một bước tiến, sau hàng thập niên mà những người Công Giáo Trung Quốc trung thành với đức giáo hoàng đã phải rút vào hành đạo trong bí mật.
Đối với hồng y Parolin và tổng giám mục Gallagher, động thái đả kích Vatican của ông Pompeo rất đáng “ngạc nhiên” vì được đưa ra ngay trước chuyến thăm Roma đã được lên kế hoạch trước của ông.
Theo tổng giám mục Gallagher: “Bình thường ra khi chuẩn bị những chuyến thăm và gặp gỡ giữa các nhân vật cao cấp, thì những nội dung trao đổi cần phải được đàm phán trước một cách kín đáo. Đó là một quy tắc ngoại giao”.
Khi được hỏi là phải chăng những lời chỉ trích thỏa thuận với Trung Quốc là nhằm mục tiêu chính trị ở Mỹ, hồng y Parolin cho rằng “một số người đã diễn giải như vậy… Nhận xét (của ông Pompeo) trước hết có mục tiêu chính trị nội bộ. Tôi không có bằng chứng về điều này, nhưng chắc chắn đây là một cách đánh giá sự việc”.
Đối với Vatican, thỏa thuận với Trung Quốc là “một vấn đề không liên quan gì đến chính trị Mỹ. Đây là vấn đề của Giáo Hội và không nên sử dụng vì những mục tiêu như thế.”