Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo dự kiến sẽ bay đến Ấn Độ vào tuần tới để tăng cường quan hệ chiến lược với một quốc gia đang trong bế tắc quân sự với Trung Quốc, nỗ lực mới nhất của Washington nhằm mở rộng danh sách các đồng minh chống lại Bắc Kinh, theo Reuters.
Như một phần trong chiến dịch chống lại sức mạnh kinh tế và quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực, ông Pompeo sẽ đến Sri Lanka và Maldives, hai nước ở Ấn Độ Dương đang phải vật lộn với hàng núi nợ với Trung Quốc khi tiếp nhận các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng lớn ở nước mình.
Pompeo sẽ kết thúc chuyến công du trong tuần cuối cùng trước cuộc bầu cử tại Indonesia, quốc gia cũng bị mắc kẹt trong tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc ở Biển Đông.
“Chúng tôi mong muốn tăng cường các mối quan hệ quan trọng với bạn bè và đối tác, nhấn mạnh cam kết sâu sắc của chúng tôi đối với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và thúc đẩy tầm nhìn về quan hệ đối tác lâu dài và thịnh vượng trong khu vực,” Dean Thompson, Phó trợ lý thư ký tại Cục các vấn đề Nam và Trung Á của Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay.
Washington đang gia tăng áp lực ngoại giao đối với Bắc Kinh và việc Tổng thống Donald Trump đã tỏ ra cứng rắn với Trung Quốc là một phần quan trọng trong chiến dịch của ông để đảm bảo việc tái đắc cử một nhiệm kỳ thứ hai.
Ngoại trưởng Mỹ Pompeo đã dẫn đầu một cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao từ 4 nước Mỹ, Úc, Ấn Độ và Nhật vừa qua tại Tokyo, hợp thành một nhóm gọi là “Bộ tứ Kim cương”, một bức tường thành tiềm năng chống lại sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.
Vào tháng tới, Ấn Độ sẽ tổ chức ‘Malabar’, cuộc tập trận hải quân lớn nhất trong nhiều năm cùng với các thành viên khác của Bộ Tứ. Cuộc tập trận này trước đây vẫn nhận được sự phản đối thường trực của phía Trung Quốc.
Quyết định của Ấn Độ về việc mở rộng các cuộc tập trận được đưa ra vào thời điểm nước này đang gặp bế tắc về quân sự ở biên giới đất liền tranh chấp với Trung Quốc.
Hàng nghìn binh sĩ Trung Quốc đang tiếp cận khu vực phía tây dãy Himalaya, nơi Ấn Độ cho biết quân đội Trung Quốc đã vượt qua biên giới và xâm lấn lãnh thổ của họ. Bắc Kinh, như thường lệ, vẫn phủ nhận các cáo buộc như vậy, đồng thời phản bác rằng chính Ấn Độ đang xây dựng đường xá và các cơ sở hạ tầng khác trong khu vực tranh chấp, gây ra cuộc khủng hoảng.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm thứ Sáu (23/10) cho biết Mỹ đang “bắt nạt” các nước khác, ép họ chọn phe giữa Mỹ và Trung Quốc, nhưng những nỗ lực như vậy sẽ bất thành.
Đồng hành trong chuyến công du của ông Pompeo là Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper. Ấn Độ dự kiến sẽ ký một thỏa thuận cho phép nước này truy cập kho dữ liệu vệ tinh nhạy cảm của Mỹ để giúp cải thiện việc nhắm mục tiêu chính xác cho các tên lửa và máy bay không người lái Ấn Độ, các quan chức Ấn Độ cho biết.
Một quan chức Ấn Độ nhận định: “Có nhiều tiềm năng lớn hơn nữa trong hợp tác quốc phòng giữa hai nước chúng ta”.
Những quyết định khó khăn nhưng cần thiết
Trong chuyến thăm đầu tiên của Ngoại trưởng Mỹ tới Sri Lanka trong hơn một thập kỷ, Pompeo sẽ khuyên các nhà lãnh đạo ở Colombo giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc, quốc gia đã đầu tư hàng tỷ đô la để xây dựng cảng và đường cao tốc nhưng lại khiến quốc đảo này chìm trong nợ nần, ông Thompson cho biết.
“Chúng tôi kêu gọi Sri Lanka đưa ra những quyết định khó khăn nhưng là cần thiết để đảm bảo sự độc lập về kinh tế cho sự thịnh vượng lâu dài,” ông Thompson nói thêm.
Quốc đảo này tuy là một phần quan trọng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhưng Colombo trong những năm gần đây đã tìm cách cải thiện mối quan hệ với Ấn Độ, Mỹ và Nhật Bản.
Những nỗ lực tương tự đang được triển khai nhằm đẩy lùi sức ảnh hưởng của Trung Quốc ở Maldives, các hòn đảo nhiệt đới nằm trên các tuyến đường vận tải hàng hải chính.
Chuyến thăm của ông Pompeo đến Indonesia diễn ra trong bối cảnh sự đối địch Mỹ Trung ở khu vực Đông Nam Á đang leo thang gay gắt, đặc biệt là ở Biển Đông, khu vực bị Trung Quốc tuyên bố yêu sách gần như toàn bộ. Những yêu sách này của Trung Quốc đã vấp phải sự phản đối của nhiều quốc gia trong khu vực, bao gồm Indonesia.
Bộ Ngoại giao Mỹ trong tuần này đã phê duyệt việc bán 3 hệ thống vũ khí tiềm năng cho Đài Loan, bao gồm cảm biến, tên lửa và pháo có tổng trị giá lên đến 1,8 tỷ USD.
Hồi tháng 7 và tháng 8, Washington đã yêu cầu Indonesia cấp quyền hạ cánh và tiếp nhiên liệu cho các máy bay giám sát P-8 của nước này, chuyên theo dõi hoạt động quân sự của Trung Quốc trên tuyến đường thủy giàu tài nguyên.
Yêu cầu này đã bị Tổng thống Indonesia Joko Widodo từ chối, theo bốn quan chức cấp cao.
“Trong các lĩnh vực thương mại, an ninh và ngoại giao Mỹ đã cải thiện được mối quan hệ với nhiều nước”, ông Pompeo nói trong tuần này. “Nhưng chúng tôi có thể làm được nhiều hơn thế.”