Tuần trước, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tuyên bố nước này sẽ nới lỏng các hạn chế trao đổi giữa với Đài Loan, động thái này khiến Bắc Kinh phát hoả. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Triệu Lập Kiên cảnh báo rằng Mỹ không nên “đùa với lửa” về vấn đề Đài Loan, tờ Epoch Times cho hay.
Thứ Sáu tuần trước (ngày 9/4), Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã công bố một hướng dẫn mới về quan hệ giữa Hoa Kỳ và Đài Loan, Bộ này thông báo rằng: “Những hướng dẫn mới này giúp nới lỏng các mối liên hệ giữa Mỹ và Đài Loan và phù hợp với các mối quan hệ không chính thức của chúng tôi, đồng thời sẽ cho phép các quan chức Hoa Kỳ gặp gỡ các quan chức Đài Loan một cách tự do hơn”.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao ĐCSTQ Triệu Lập Kiên nói với các phóng viên vào hôm thứ Ba (13/4) rằng Bắc Kinh sẽ đưa ra “Tuyên bố nghiêm khắc” với Mỹ về hướng dẫn này và yêu cầu Mỹ chớ nên “đùa với lửa” về vấn đề Đài Loan, đồng thời yêu cầu Hoa Kỳ ngay lập tức chấm dứt bất kỳ hình thức trao đổi chính thức nào giữa Hoa Kỳ và Đài Loan để không gây ra thiệt hại cho quan hệ Trung-Mỹ cũng như hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan.
Reuters đưa tin, quyết định của Hoa Kỳ được đưa ra trong bối cảnh ĐCSTQ đang tăng cường các hoạt động quân sự xung quanh Đài Loan, bao gồm cả việc cử máy bay quân sự đến quấy rối Đài Loan dồn dập. Ngày 12/4, ĐCSTQ đã điều 25 máy bay quân sự vào Vùng Nhận dạng Phòng không Tây Nam của Đài Loan, bao gồm cả máy bay chiến đấu và máy bay ném bom. Đây có thể coi là cuộc xâm nhập lớn nhất cho đến nay.
Đài Loan được coi là một trong những vấn đề ngoại giao nhạy cảm nhất của ĐCSTQ, và ĐCSTQ chưa bao giờ từ bỏ nỗ lực kiểm soát Đài Loan bằng vũ lực.
Ngày 9/1, Cựu Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ loại bỏ các hạn chế đối với việc tiếp xúc của các quan chức Mỹ với những người đồng cấp của họ ở Đài Loan. Ông Pompeo cho biết trong vài thập kỷ qua, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã áp đặt các hạn chế nội bộ đối với các nhà ngoại giao, quân nhân và các quan chức khác tiếp xúc với Đài Loan nhằm xoa dịu ĐCSTQ. Tuy nhiên, ông cho hay, việc này sẽ không xảy ra nữa.
Động thái này của Hoa Kỳ khiến ĐCSTQ tức giận. “Thời báo Hoàn cầu” – cơ quan ngôn luận của ĐCSTQ, vào thời điểm đó đã nói rằng ông Pompeo đang đào hố và chôn mìn trong quan hệ Trung-Mỹ về vấn đề Đài Loan. Tuy nhiên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ trả lời: “ĐCSTQ phải chịu trách nhiệm về những việc họ làm, đừng tin vào những tuyên truyền dối trá của ĐCSTQ. Chính sách ngoại giao theo kiểu bắt nạt của ĐCSTQ là vô căn cứ và rất nguy hiểm”.