Thanh Phương
Hôm nay, 16/04/2021, thủ tướng Nhật Bản, Yoshihide Suga hội kiến tổng thống Hoa Kỳ, Joe Biden tại Nhà Trắng. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa tân tổng thống Mỹ với một lãnh đạo ngoại quốc.
Chủ đề bao trùm chương trình nghị sự của thượng đỉnh Mỹ-Nhật lần này là Trung Quốc. Reuters, hôm 15/4, dẫn lời một quan chức cao cấp của chính quyền Mỹ, xin giấu tên, cho biết tổng thống Biden và thủ tướng Suga sẽ ra một tuyên bố chung về Đài Loan.
Lần cuối cùng mà hai lãnh đạo Mỹ-Nhật ra một tuyên bố chung về Đài Loan đó là vào năm 1969, trước khi Tokyo bình thường hóa quan hệ với Bắc Kinh. Lần này, tuyên bố chung của lãnh đạo hai nước là nhằm đáp lại những áp lực của Trung Quốc nhắm vào Đài Loan trong thời gian gần đây.
Tuy nhiên, theo dự đoán của Reuters, tuyên bố chung Mỹ-Nhật về Đài Loan hôm nay có thể không có nội dung như Hoa Kỳ mong muốn từ phía thủ tướng Suga. Kể từ khi lên cầm quyền vào tháng 9 năm 2020, đối với Trung Quốc, ông Suga vẫn theo chính sách của người tiền nhiệm, giữ thế cân bằng giữa một bên là các quan ngại về an ninh và bên kia mà các mối liên hệ chặt chẽ về kinh tế với Bắc Kinh. Trong tuần này, một đại diện của bộ Ngoại Giao Nhật Bản đã tuyên bố là hai bên chưa quyết định là sẽ có một tuyên bố chung về Đài Loan hay không.
Trong cuộc gặp gỡ hôm nay, tổng thống Biden và thủ tướng Suga cũng thảo luận về chính sách của Bắc Kinh đối với người Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ ở vùng Tân Cương và về việc Trung Quốc gia tăng kiểm soát đặc khu hành chính Hồng Kông. Cuộc gặp này cũng là dịp để thông báo khoản đầu tư 2 tỷ đô la của Nhật để cùng với Mỹ phát triển mạng viễn thông 5G đối chọi với tập đoàn Hoa Vi của Trung Quốc.
Với cuộc họp thượng đỉnh trực tiếp với thủ tướng Suga hôm nay và cuộc họp thượng đỉnh với tổng thống Hàn Quốc trong tháng 5, tổng thống Joe Biden đang nỗ lực tập trung các nguồn lực ngoại giao và quân sự của Hoa Kỳ vào khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, đối phó với thế lực ngày càng mạnh của Trung Quốc, mà ông xem là một vấn đề chính sách ngoại giao rất quan trọng.
Cũng theo vị quan chức cao cấp trên của chính quyền Mỹ, trong cuộc gặp hôm nay, tổng thống Biden và thủ tướng Suga sẽ thông báo về cuộc họp sắp tới của nhóm QUAD (Bộ Tứ), tức đối thoại bốn bên về an ninh, quy tụ Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ và Úc, nhằm đối phó với mối đe dọa Trung Quốc cũng như với Bắc Triều Tiên.